Een VOG om vrijwilligerswerk te mogen verrichten? Ik zou het verdommen

In de Luizenmoeder was het al te zien: zonder Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) ben je als vrijwilliger nergens meer welkom. Zaterdag berichtte het AD dat verleden jaar 1,2 miljoen Nederlanders zo’n document moesten aanvragen, niet alleen mensen die een vertrouwensfunctie gingen vervullen maar ook vrijwilligers. Op die manier probeert men pedoseksuelen of fraudeurs op een afstand te houden. In mijn hele werkzame leven hebben ooit twee opdrachtgevers naar een verklaring omtrent het gedrag gevraagd. De eerste keer was in 1974, toen ik solliciteerde als leraar op de havo-top van de Pedagogische Academie aan de Hofstedestraat in Rotterdam.

Slaande deuren Zou een instantie waar ik vrijwilligerswerk verricht nú een dergelijk papiertje van mij eisen, dan betekent dat meteen een vertrek met slaande deuren. Hard slaande deuren want ik laat niet zonder een klinkend fuck you mijn integriteit in twijfel trekken. Je komt ergens voor niks je werkkracht en je professionaliteit inzetten. Dan moet je éérst bewijzen dat je goede bedoelingen hebt. Zo zijn we niet getrouwd. Nog mooier is natuurlijk éérst keurig de VOG aanvragen, die in het gezicht van zo’n klotebestuur smijten om het vervolgens in woord en geschrift helemaal de huid vol te schelden.

Ooit was het ideaal in Nederland aldus: je begaat een misstap. Je wordt opgepakt en afgestraft. Daarna krijg je de kans om met een schone lei een nieuw leven op te bouwen. Nu betekent een strafblad – omdat je eens wat gepikt hebt, omdat je voor de kadi moest verschijnen vanwege acties pro- of anti-Zwarte Piet, omdat je in je domheid een strafbeschikking hebt geaccepteerd van een of ander officiertje van Justitie – een stigma dat decennia stand houdt en dat heel veel wegen om je op een positieve wijze voor de maatschappij in te zetten afsnijdt. In het AD-artikel wordt er dan ook over geklaagd dat heel wat jongeren niet aan een beroepsopleiding beginnen omdat ze toch geen VOG krijgen. Ze mogen toch niet meer op een eerlijke manier aan hun boterham komen, dus beginnen ze er niet meer aan. Vind je dat gek?

Ik begrijp ook wel dat er manieren moeten zijn om kinderlokkers uit de buurt van crèches en scholen te houden maar deze krankzinnigheid met voor alles en van iedereen een VOG te vragen, is het andere uiterste. Het laat vooral zien hoe hysterie steeds meer het kenmerk wordt van de Nederlandse volksaard. Een VOG om vrijwilligerswerk te mogen verrichten? Ik zou het verdommen.