Esmah Lahlah: GL-PvdA liever in de oppositie dan idealen verkwanselen aan coalitie met rechts

De aanstaande fusiepartij van GroenLinks en PvdA zal zich ontwikkelen tot een "linkse, progressieve volkspartij die fundamenteel anders durft te kiezen," aldus Esmah Lahlah, de nummer twee op de gezamenlijke lijst. In een interview met de Volkskrant, voorafgaand aan haar Harrewijn-lezing, zet zij uiteen hoe de nieuwe partij lessen trekt uit het verleden en duidelijke grenzen stelt aan toekomstige compromissen.

"Regeren en macht zijn niet het doel, verandering is het doel," benadrukt Lahlah. De nieuwe beweging moet volgens haar wezenlijk verschil maken voor mensen die aan de zijlijn van de samenleving staan. Als dat niet mogelijk is binnen een coalitie, kiest de partij liever voor oppositie dan voor het sluiten van compromissen die hun idealen ondermijnen.

"We hebben te veel opgegeven vanuit het gevoel dat het land geregeerd moet worden," reflecteert Lahlah kritisch over eerdere regeringsdeelnames. Ze noemt specifiek de Participatiewet, decentralisatie van de zorg en het woningmarktbeleid als voorbeelden waar linkse idealen te veel zijn opgeofferd.

De nieuwe partij zal volgens Lahlah niet instemmen met bezuinigingen op de verzorgingsstaat. "We willen beleid dat zorgt dat armoede en ongelijkheid afnemen," zegt ze. Dit betekent een terugkeer naar sterke publieke voorzieningen, betaalbare woningen en een sociaal vangnet dat mensen "op een waardige manier opvangt."

Ondanks geopolitieke uitdagingen en mogelijke verhogingen van defensie-uitgaven, benadrukt Lahlah dat de kleinste portemonnees hier niet voor op mogen draaien: "De rekening mag niet komen te liggen bij de kwetsbare mensen, maar bij de sterkste schouders, bij de bedrijven met de grootste winsten die ook de grootste vervuilers zijn."

Op het gebied van migratie neemt Lahlah een standpunt in dat zal schuren bij een aanzienlijk deel van het linkse electoraat. Ze steunt het nieuwe EU-migratiepact met aanmeldcentra buiten Europa, mits mensenrechten gewaarborgd blijven. Een standpunt dat afwijkt van de eerdere principiële afwijzing door GroenLinks in 2017.

"Politiek is niet statisch, het is een kracht om mee te bewegen, maar wel op een dusdanige manier dat je niet je idealen verkwanselt," verklaart Lahlah deze koerswijziging. Ze benadrukt dat de fusiepartij voor het eerst spreekt over "bandbreedtes" in migratie, waarbij rekening wordt gehouden met wat Nederland aan kan.

Lahlah signaleert dat bestaansonzekerheid niet meer alleen een probleem is voor mensen aan de rand van de samenleving: "Het zijn de mensen met een betaalde baan die het moeilijk hebben. Het zijn de twee middeninkomens die het moeilijk hebben." Deze verbreding van de problematiek maakt volgens haar duidelijk dat fundamenteel andere keuzes noodzakelijk zijn.

Eind juni zullen de leden van zowel GroenLinks als de PvdA stemmen over de officiële fusie en de oprichting van de nieuwe partij.