Europa moet Gaza definiëren als een natuurramp en daarnaar handelen

Veel partijen laten zich zich van hun verachtelijkste zijde kennen: ze kijken weg.

Een paar weken terug liet de Tweede Kamer zich massaal van het reces terugroepen om de zich in opspraak bevindende werf Damen aan een overbruggingskrediet te helpen. Nu is er geen meerderheid voor een spoeddebat over de situatie in Gaza. NSC, BBB, SGP en PVV waren tegen. De VVD, de ChristenUnie, het CDA, Ja21 en het Forum voor Democratie lieten niets van zich horen. De kwestie Gaza heeft in de publieke opinie geleid tot een scheiding van geesten en hoogst onaangename discussies. Daar kun je als politicus geen garen mee spinnen. Je maakt er gegarandeerd vijanden bij en dat belooft niet veel goeds aan de stembus. Daarom is het wegduiken van CU, CDA, Ja21, FvD en VVD nog verachtelijker dan het tegenstemmen van PVV en consorten.

In een volwassen politiek systeem zou het anders werken. Daarin kwam het parlement wel degelijk van reces terug om daar de vraag te behandelen hoe de hongersnood in Gaza het snelst kan worden aangepakt. Men verliest zich niet in onderling gehakketak over definities en de schuldvraag. Dat is van later zorg. De situatie in Gaza met al zijn verwoesting en zijn gebrek aan de meest basale middelen om te overleven heeft veel gemeen met een natuurramp zoals een zware aardbeving of een tsunami. De eerste reactie daarop is meestal massale noodhulp. Die moet Nederland dan ook bieden. De regering zou bovendien de medeleden van de EU ervan moeten overrtuigen de zaken net zo te zien. In dat geval worden er onmiddellijk ruime fondsen vrijgemaakt voor het bieden van die noodhulp. Ook komt een enorm apparaat op gang om die daadwerkelijk te bieden: voedsel wordt op grote schaal aangevoerd. Er vertrekken medische teams met mobiele klinieken en noodziekenhuizen. Er landen teams met speurhonden om lijken te zoeken onder het puin.

De EU-lidstaten delen de strijdende partijen – dat wil zeggen Israël en Hamas – mee dat deze hulp onderweg is en dat ze niet wensen dat de hulpverleners bij welke activiteit dan ook worden gehinderd. Destijds heeft Israël een schip met hulpgoederen van een NGO gestopt en de bemanningsleden gearresteerd. Dat wordt ingewikkelder als er hele konvooien opstomen, vooral als die begeleid worden door marineschepen van de deelnemende landen. Je kunt met landingsvaartuigen hele legers met volle bewapening aan land zetten. Dat moet met voedselvoorraden, kant en klare tentenkampen, noodziekenhuizen ook kunnen.

Nogmaals: de deelnemende landen vragen niet om toestemming. Ze zeggen dat ze komen en niet wensen te worden gehinderd door beide partijen. Daarbij gaat het om het lenigen van honger en ziekte, om het redden van levens en even niet om strategische posities. Noem het vanwege die marineschepen met gerust hart  kanonneerbootdiplomatie. Dat is het op een bepaalde manier ook.

Komen de hulpverleners bij deze drieste aanpak in gevaar? Zonder twijfel maar veel ervaren krachten zijn wat dat betreft wel wat gewend in andere delen van de wereld waar zij onverschrokken hulp blijven bieden ondanks de terreur van naburige krijgsheren.

Wie geweld gebruikt om de massaal aanrukkende hulpverlening tegen te houden, verliest alle legitimiteit. Ik vraag me af of Israël en Hamas iets zouden durven doen als de Europese landen zulke acties ondernemen, ook al zou Trump die veroordelen.

Een dapper Europa zou nu op deze onverwachte wijze voldongen feiten moeten scheppen. Israël noch Hamas kunnen zich een gewapend conflict met Europa veroorloven.

Langs zulke lijnen zou een volwassen politiek reageren. Een massale Kamermeerderheid zou de regering moeten opdragen in deze zin te handelen. Helaas kennen wij geen volwassen politiek. De meeste Kamerleden hebben belangstelling voor alle stranden behalve dat van Gaza.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin zeker nu de laatste putten open blijven. Tevens noem ik de PVV een extreemrechtse partij.

Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: de waarheid als slachtoffer van de komende verkiezingsstrijd.