Europese werkenden verdienen een leefbaar loon

Vandaag wordt er in de Tweede Kamer gesproken over een Europese richtlijn voor toereikende minimumlonen. Wij roepen het kabinet maar ook werkgevers op om dit voorstel te ondersteunen. Door actief met deze richtlijn aan de slag te gaan kunnen we de inkomenspositie van vele werkenden in Nederland verbeteren en dragen we bovendien bij aan een socialer Europa met een gelijker speelveld voor werkenden binnen de Europese Unie.

De Europese Commissie constateert terecht dat te veel werkgevers in de Europese Unie hun medewerkers een loon betalen dat volstrekt onvoldoende is om fatsoenlijk van te kunnen leven. De commissie erkent dat de groeiende groep werkende armen een serieus probleem is dat om een oplossing vraagt, en roept de lidstaten met klem op samen in actie te komen om te zorgen voor een  leefbaar loon. Een kaderrichtlijn hierover is op 28 oktober gepresenteerd.

Alhoewel deze richtlijn geen norm geeft, dat is immers aan de lidstaten, stelt de commissie wel dat landen er naar moeten streven dat het minimumloon omhoog gaat naar minimaal 50% van het gemiddelde loon of minimaal 60% van bruto mediaanloon – het inkomen dat ten minste de helft van alle werkenden in een land verdienen. Ook moet de richtlijn ervoor zorgen dat de lonen in landen waar ze relatief laag liggen naar boven bewegen. Zo nemen de loonverschillen af binnen de Europese Unie.

Nederlandse heeft heel wat te winnen bij de Europese richtlijn. Hij draagt bij aan een concrete verbetering van de inkomenspositie van vele werkenden in Nederland. Ruim 2 miljoen hardwerkende Nederlanders moeten rondkomen van een uurloon van (veel) minder dan 14 euro per uur. Die 14 euro is ongeveer het niveau van de Europese norm voor een leefbaar loon. Daarom voeren we als FNV al jaren strijd voor een verhoging van het minimumloon naar tenminste 14 euro. Niet alleen om de inkomenspositie van deze werkenden te verbeteren maar ook omdat dit rechtvaardig is.

Want het is toch merkwaardig dat veel grote bedrijven wél geld hebben om winst uit te keren aan hun aandeelhouders maar hun werknemers geen leefbaar loon betalen? Daarom zijn deze werknemers aangewezen op toeslagen en andere vormen van inkomensondersteuning, vanuit belastinggeld gefinancierd. Geld dat we ook aan andere zaken zouden kunnen uitgeven dan het subsidiëren van bedrijven, zoals zorg, onderwijs of betaalbare woningen. Het Europese voorstel geldt voor alle werkenden. Ook de vele afhankelijke en onderbetaalde zzp-ers en platformwerkenden krijgen daarmee recht op een leefbaar loon.

Een gelijker speelveld op de Europese arbeidsmarkt voorkomt concurrentie op arbeidskosten. Met als gevolg dat bedrijven Europese werkenden minder tegen elkaar uitspelen door schimmige constructies om loonkosten te omzeilen. Een stap in de goede richting om de misstanden en uitbuiting bij arbeidsmigratie een halt toe te roepen.

Juist nu is het moment om serieus werk te maken van het verhogen van het minimumloon. De crisis heeft laten zien dat veel werk dat voor de samenleving cruciaal is vaak minder goed wordt beloond. Veel mensen die tijdens de coronapandemie niet veilig vanuit huis kunnen werken omdat zij ons land draaiende moeten houden, krijgen minder dan 14 euro per uur. Als zij een loonsverhoging krijgen, geven ze dit geld eerder uit dan dat zij sparen- ze hebben het meteen nodig. Daarmee jaagt het binnenlandse bestedingen aan. Als we nu doorpakken en het minimumloon verhogen naar een leefbaar loon van tenminste 14 euro per uur komen we niet alleen socialer, maar ook eerder uit de crisis. Nu Europa het initiatief neemt om de positie van werkenden in Nederland en de rest van de Europese Unie te verbeteren moeten we doorpakken. Werkenden zijn de ruggengraat van onze economie, het is hoog tijd om hen ook zo te gaan waarderen. Een vrijblijvende aanbeveling zoals werkgevers willen zet geen zoden aan de dijk. Wij verwachten dat het kabinet de richtlijn vandaag ondersteunt.

Zakaria Boufangacha en Tuur Elzinga, FNV-bestuur