Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Extra geld geen panacee voor dieperliggende problemen jeugdzorg

  •  
15-05-2021
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
79 keer bekeken
  •  
ANP-25832040
Het Rijk pompt extra miljoenen in de jeugdzorg ter verlichting van acute financiële problemen. Gemeenten roepen al veel langer dat zij het hoofd niet meer boven water houden. Niet meer zeuren dus, nu het Rijk eindelijk de portemonnee trekt? Was het maar zo simpel.
Ruim €600 miljoen erbij, zodat samen met de eerder toegezegde middelen een indrukwekkend bedrag van ruim €1 miljard beschikbaar komt. Veel geld, waar de jeugdzorg enorm mee geholpen kan zijn. Het klinkt tegenstrijdig, maar er bestaat een niet denkbeeldig risico dat dit extra geld de problemen verergert in plaats van verlicht. Waarom?
Allereerst bepalen gemeenten zelf wat ze met de extra middelen doen. Dat is de kern van de decentralisatie van de zorg. Het ministerie van VWS kan gemeenten wel vrágen om het extra geld te besteden aan jeugdzorg maar als ze dat niet doen, kan het Rijk ze niet dwingen. Aangezien lokale overheden de afgelopen jaren grote verliezen hebben geleden op jeugdzorg, is de angst gerechtvaardigd dat sommige gemeenten de extra middelen gebruiken om gaten te dichten en niet om achterliggende knelpunten op te lossen.
Dat de jeugdzorg met grote structurele problemen kampt, weet inmiddels iedereen. Ook weten we dat je met incidentele middelen mooie dingen kunt doen maar dat ze de structurele problemen niet oplossen en de aandacht daarvan zelfs afleiden. De kosten om de besteding van incidentele middelen te organiseren, zijn doorgaans aanzienlijk: werkgroepen voor eisen, voorwaarden, verantwoording, controle…; optuigen van externe bureaus, projectleiders en programmaleiders. Middelen die niet ten goede komen aan de kwetsbare kinderen in de jeugdzorg en de jeugd-ggz.
Ten derde. Zoals gezegd gaan de zorggelden in een gedecentraliseerd stelsel naar gemeenten. De meeste gemeenten maken op regionaal niveau afspraken over de gespecialiseerde jeugdzorg. Naast deze lokale en regionale jeugdzorg is er echter ook nog landelijke jeugdzorg: zo’n dertig jeugdhulpfuncties zijn aangemerkt als ‘schaars landelijk specialisme’. Zij zijn ‘buitenbeentjes’ in het gedecentraliseerde stelsel. De 347 gemeenten moeten besluiten nemen over deze landelijke functies en dat valt niet mee, zo blijkt in de praktijk. Als er niet apart iets wordt geregeld voor deze landelijke zorgaanbieders moeten zij bij alle 347 gemeenten aankloppen voor extra inzet en verbeteringen in de gespecialiseerde jeugdzorg. Een onmogelijke taak.
Omdat we niet (alleen) willen zeuren en constructief willen meedenken, doen we de volgende dringende suggesties:
  • Voorkom dat het extra geld voor de jeugdzorg nu gebruikt wordt om gemeentelijke gaten te dichten op andere terreinen.
  • Zorg dat de middelen worden ingezet voor een daadwerkelijke verbetering van de dieperliggende problemen in de jeugdzorg.
  • Tref voorzieningen voor schaars landelijk specialisme, in aansluiting op ondersteuning voor lokale en regionale jeugdzorg.
  • Maak gebruik van de concrete aanbevelingen voor verbetering van de jeugdzorg, zoals uit de petitie van FNV Jeugdzorg en de oproep ‘Stop geweld en uitbuiting, te beginnen bij kinderen’ van 72 organisaties.
  • Organiseer besteding van de incidentele middelen ‘licht’, met minimale ambtelijke overhead en projectleiding vanuit het Rijk.
  • Investeer niet extra in voorzieningen die matig of niet functioneren; ontwikkel serieuze kindvriendelijke alternatieven voor gesloten jeugdzorg, met bescherming en veiligheid in een open setting zoals High Intensive Care, High Safety & Intensive Education.
Natuurlijk is het terecht als de financiële krapte in de jeugdzorg wordt opgeheven. We willen allemaal dat kinderen en jongeren de juiste zorg krijgen: integraal, laagdrempelig, professioneel, on- en offline, op de juiste plek en met adequate bescherming. Helaas is dat geen kwestie van ‘extra geld’ alleen, er is meer nodig.
Delen:

Praat mee

Onze spelregels.

Omschrijving *

Typ hier je reactie...


0/1500 Tekens
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Reacties (2)

Bert de Vries
Bert de Vries
18 mei 2021 - 10:11
De overheveling van zorg van rijk naar gemeente was een bezuinigingsoperatie die werd verkocht als kwaliteitsslag. VVD en PvdA konden zich er in vinden. Er werd alleen gepraat over geld en nergens over kwaliteit. Gemeenten zwegen min of meer omdat het geld voor de overheveling niet werd geoormerkt. En de zorgsector zelf? Die druipt al sinds haar bestaan van onvermogen en incompetentie.
Hanneke Kouwenberg
Hanneke Kouwenberg
17 mei 2021 - 9:27
De decentralisatie heeft uitgepakt als een ramp voor de Jeugdzorg. De omderzoekjournalistiek van FTM heeft daarbij de vinger eenduidig op de pijnlijke plek gelegd. Kort samengevat, en wellicht wat gechargeerd: mensen met kennis en kunde verlaten gillend vanwege de bureaucratie en het gebrek aan menselijke maat het veld, terwijl opportunistische kwakzalvers alle ruimte krijgen om met onbewezen pseudothrerapieen een flinke korrel uit de ruif te vreten. De slachtoffers zijn kinderen die uit overwegingen van gewin (door de school, door de kwakzalvers) een label opgeplakt krijgen (en zie daar in je latere leven nog maar eens van af te komen!), om over de kinderen die nu geen adequate hulp meer krijgen doordat de zorg voor zwaardere gevallen steeds meer in de verdrukking is geraakt. Één op de acht kinderen heeft inmiddels te maken met jeugdzorg. De politiek is vantevoren meermaals en zeer indringend gewaarschuwd, daar wijst Robert Vermeiren, hoogleraar jeugdpsychiatrie, nog maar weer eens op in NRC: https://www.nrc.nl/nieuws/2021/05/16/kwetsbare-jongeren-verdienen-prioriteit-a4043704 Toch is er ook bínnen de 'serieuze' jeugdzorg het één en ander te verbeteren. Ondanks herhaaldelijke oproepen, en toezeggingen vanuit de instellingen, zijn dossiers slordig, wordt er onvoldoende (of in het geheel geen) waarheidsvinding gedaan, worden waarnemingen, interpretaties en meningen in stukken niet gescheiden. Het rapport 'Is de zorg gegrond?' heeft hier indringend verslag van gedaan. De auteurs stippen het via de link naar 'Stop geweld en uitbuiting, te beginnen bij kinderen’ al aan in hun stuk. Het recht van het kind, wordt in de jeugdzorg en het civiel recht maar al te vaak ondergeschikt gemaakt aan de belangen van volwassenen - vaak de ouders, maar nogal eens ook de jeugdzorg zelf. Zo worden de ideeen uit de contextuele therapie naar de (empirisch goeddeels onderuitgehaalde) theorie van Nagy nog altijd breed uitgedragen. Het gevolg is dat kinderen die door een ouder mishandeld werden, verplicht kunnen worden tot contact met hun mishandelaar, en niet toekomen aan traumaverwerking. Als een kind zich negatief uitlaat over één van zijn ouders, wordt dat nogal eens uitgelegd als uiting van 'parental alienation syndrome', want dat een kind de ouder die hem mishandelde niet meer wil zien, kan volgens die contextuele therapie geen wens van het kind zelf zijn - dat moet komen door manipulatie door de andere ouder. https://csmsgroep.files.wordpress.com/2020/04/gedachten-die-leiden-tot-veel-verkeerde-jeugdbeschermingspraktijken.-april-2020-csms-nl.pdf Dat 'parental alienation syndrome' nooit de toets van wetenschappelijk onderzoek heeft doorstaan, er juist tal van wetebnschappelijke onderzoeken zijn die het 'syndroom' onderuit halen, houdt voorstanders niet van af het als serieus probleem te presenteren. https://xyonline.net/sites/xyonline.net/files/2019-10/O%27Donohue%2C%20Examining%20the%20validity%20of%20parental%20alienation%20syndrome%202016.pdf Het doet dan ook nog steeds opgeld, zowel in de jeugdzorg als ook in de politiek, die zelfs een expertteam heeft ingericht dat het begrip mag promoten. Voor ouders die met wanhoop hun kinderen proberen te beschermen tegen een gewelddadige ex-partner, bijvoorbeeld omdat die gedreigd heeft de kinderen te vermoorden, is het een absolute nachtmerrie PAS verweten te krijgen: niets doen brengt je kinderen in gevaar, wel iets doen maakt dat je het risico loopt als mishandelende (want vervreemdende ouder) veroordeeld te worden - met alle consequenties van dien. Dat aangiftes van huiselijk geweld in scheidingssituaties zelden vals zijn, huiselijk geweld zelden stopt na de scheiding als je de slachtoffers niet beschermt, de meerderheid van de plegers van huiselijk geweld een psychische stoornis (cluster B persoonlijkheidsstoornis) heeft, en het geweld vaak juist escaleert rondom de scheiding is allemaal bekend - bij uitstek bij organisaties als FIER. En het wordt tijd dat maatschappelijk meer erkenning én beschermend beleid komt voor de slachtoffers van huiselijk geweld.

Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?

Meld je hieronder gratis aan voor Joop NL. Iedere donderdag een selectie opvallende nieuwsverhalen, opinies en cartoons in je mailbox.

BNNVARA LogoWij zijn voor