F1 is een gewetenloos commercieel spektakel

Het was weer een surrealistisch sportweekend. Op vrijdagavond werden in het Saoedische Djedda installaties van staatsoliebedrijf Aramco gebombardeerd. Op slechts tien kilometer van het circuit waar Max Verstappen de volgende ochtend doodleuk zijn rondjes reed. Onder de rookpluimen.

Dat de race doorging ondanks dit extreme, gevaarlijke geweld, zegt alles. Coureurs en teambazen uitten in sleetse PR-riedeltjes dat de autosport Saoedi-Arabië juist kan veranderen. Ongelooflijk misplaatst en ongemeend natuurlijk. Het Amerikaanse bedrijf Liberty Media Group vangt gewoon tientallen miljoenen om de race te laten plaatsvinden. Geld is het enige dat telt.

NOS-verslaggevers schreven hier en daar wat kritische noten en spraken van een wereldvreemde bubbel. En het Saoedische regiem gooide zaterdagochtend ter vergelding wat bommen op de Jemenitische havenstad Hodeidah. Het was een mooi gevecht in Djedda. Hoeveel mensen zijn er afschuwelijk aan hun einde gekomen, door de bommen rondom dit raceweekend? Een Saoedische installateur die nooit meer thuis komt? Een Bengaalse beveiliger die zijn gezin nooit meer geld stuurt? Hoe makkelijk kijkt de wereld wéér weg?

Inmiddels zijn er door Saoedi-Arabië in Jemen al 230.000 burgers omgekomen; onder meer door bombardementen en honger. Waaronder tienduizenden kinderen die bewust zijn uitgehongerd. Ongelooflijk kwaadaardig en bovendien een schending van oorlogsrecht.

Het regiem gebruikt opbrengsten uit olie- en gasverkoop van het staatsbedrijf Aramco. En sponsoring en sportevenementen worden gebruikt om zich te legitimeren; om een positief imago te kopen. Massamedia, waaronder onze publieke omroep, speelt dit met berichtgeving en uitzendingen in de kaart. Hoe wrang als je bedenkt dat de Saoedische kroonprins Mohammed bin Salman notabene een journalist, Jamal Khashoggi, in stukken heeft laten hakken.

Dit is een beproefde en succesvolle tactiek. Max Verstappen, de Jumbo Supermarkt, Shell, allen zijn zo uithangbord van dit kwaadaardige regiem. Nog geen maand geleden werd dit geraffineerde systeem ontmaskerd bij Gazprom. Van Champions League sponsor verviel het bedrijf tot financier van Poetins oorlogskas. Zelfs de Nederlandse CEO trad af. Russische bedrijven en olicharchen worden nu overal geweerd; verlieten jachthavens, voetbalclubs, villa's. En bijna alle grote merken hebben hun banden met Poetin vebroken.

Maar Mohammed bin Salman en zijn zakenvrienden verschillen weinig van Poetin. Zijn bedrijven en netwerk van sjeiks zijn op wat voetbalclubs na, minder verweven dan Poetin en zijn vrienden. Ok, een groot verschil is dat de Engelsen en Amerikanen Saoedi-Arabië wapens en gevechtsvliegtuigen leveren. Maar onder publieke druk zou dit direct kunnen stoppen.

Laten we onze bestuurders, bedrijven, media blijven confronteren. Van de Jumbo supermarkt, Oracle, tot Shell. En coherentie eisen. Of het nu gaat om Oekraïne of Jemen. Voor een duurzame, vreedzame wereld. #StopAramco