Facebook-groepen grote drijvende kracht achter extreemrechtse radicalisering

Voordat een week geleden een meute extreemrechtse relschoppers het Malieveld kort en klein sloegen, daarbij Hitler- en Wilders-leuzen scanderend, was het Verenigd Koninkrijk al voorgegaan. Eerder deze maand gingen daar duizenden mensen de straat op, opgejut door notoire racist "Tommy Robinson" (echte naam Stephen Yaxley-Lennon). Net als in Den Haag vielen de extremisten in Londen agenten en de pers aan tijdens het zogenaamde anti-migratieprotest. Zowel in Den Haag als Londen kwamen de extreemrechtse rellen niet uit de lucht vallen, de tekenen waren er allang.

Een uitgebreid onderzoek van The Guardian laat zien dat een netwerk van extreemrechtse Facebook-groepen honderdduizenden Britten blootstelt aan racistische taal en extremistische desinformatie. Het onderzoek suggereert dat deze groepen fungeren als een "motor van radicalisering" die gewone burgers kan aanzetten tot extreme acties.

De groepen worden gerund door gewone mensen uit de samenleving, waarvan velen gepensioneerd zijn. Zij verspreiden extreme anti-immigratieboodschappen en racistische uitlatingen die volgens experts bijdragen aan toenemende online haat. Het onderzoek volgde uit profielanalyses van personen die deelnamen aan de rellen na de moorden op drie meisjes in Southport afgelopen zomer. Daarbij ging al snel de leugen rond dat de dader een asielzoeker was, terwijl het in werkelijkheid om een geboren Brit ging.

De onderzoekers analyseerden meer dan 51.000 berichten uit drie van de grootste openbare groepen in het Facebook-netwerk. Hierin werden immigranten beschreven met ontmenselijkende termen als "parasieten", "primitief" en "luizen". Moslims werden omschreven als "barbaars", "een leger" en "niet verenigbaar met de Britse manier van leven". Politici werden "verraders" en "tuig" genoemd. Kortom, dezelfde retoriek die ook in Nederland terug te vinden is in PVV- en andere extreemrechtse kringen.

Meta, het moederbedrijf van Facebook, beoordeelde de drie groepen die in het onderzoek werden geanalyseerd en concludeerde dat de inhoud hun beleid tegen haatzaaiende uitlatingen niet overtreedt. Tot zover het zelfreinigende vermogen van sociale media.

Het totale aantal leden van alle groepen in het netwerk bedroeg volgens het Guardian-onderzoek in juli van dit jaar 611.289. Daarbij is waarschijnlijk wel sprake van dubbeltellingen omdat mensen lid kunnen zijn van meerdere groepen.