Fuseren is geen overname: links heeft nu tijd nodig voor vertrouwen

Vandaag begon het officieel: het digitale ledenreferendum over de fusie van PvdA en GroenLinks. Wat op papier een historisch moment is, voelt voor veel betrokkenen als een proces dat zijn eigen achterban inhaalt. En dat maakt kwetsbaar.

De fusie is te belangrijk om te laten ontsporen door tempo, beeldvorming en ongeduld.

Een framing die hardnekkig blijft kleven
De kop in de Telegraaf vandaag zegt alles: “PvdA/GL doet sprong naar voren na val kabinet.” Daarmee wordt de fusiepartij al neergezet als strategisch machtsproject, niet als gedragen toekomstvisie. De val van het kabinet als springplank. Het referendum als hamerstuk. Voor wie twijfelt over het tempo van dit proces, bevestigt die framing alle vermoedens: dit gaat te snel, te gesloten en te top-down.

Maar wie progressief leiderschap wil claimen, moet ook begrijpen hoe beelden werken. Wie aan de macht wil komen, moet geloofwaardig zijn. En geloofwaardigheid vraagt om zorgvuldigheid – ook in hoe je communiceert met je eigen achterban.

De brief is binnen, maar het gesprek nog niet gevoerd
Het referendum had een moment van gezamenlijke trots moeten zijn. Maar op veel plekken hoor je juist onzekerheid. Mensen voelen zich niet meegenomen, twijfelen over de koers, of herkennen zich niet in de toon van het fusieproject.

Filmregisseur Eddy Terstall vatte het kernachtig samen: een sociaal-democratische partij is bij uitstek geschikt om coalities te bouwen. Maar het GroenLinks-element roept bij sommigen juist koudwatervrees op. Niet vanwege de inhoud, maar vanwege toon en houding. Het gevaar is niet dat mensen zich afkeren van de idealen – maar dat ze zich niet meer herkennen in de stijl.

Een fusie is geen finishlijn, maar een startpunt
Wat vandaag ontbreekt, is het gezamenlijke gesprek over identiteit. Wie zijn we straks als GL-PvdA? Wordt dit een partij die het beste van twee tradities verenigt, of verdwijnt de sociaal-democratie in een bredere activistische beweging?

De snelheid van het proces maakt dat veel leden zich geen mede-eigenaar, maar omstander voelen. En precies dat gevoel van afstand is wat links vaker heeft opgebroken: niet het verschil van inzicht, maar het gebrek aan ruimte voor verschil.

Zorg dat iedereen zich herkent in het verhaal
Wie een brede volkspartij wil bouwen, moet beginnen met erkenning. Voor sommigen is deze fusie een droom, voor anderen een afscheid. Beide emoties verdienen een plek. Waarom niet symbolisch leiderschap tonen? Nodig op het congres ook mensen uit als Gerdi Verbeet of andere boegbeelden van sociaal-democratisch realisme. Niet als tegenwicht, maar als teken van gezamenlijke identiteit.

Vertrouwen vraagt tijd – en respect voor twijfel
Ik geloof in deze fusie. Niet omdat het moet, maar omdat ik denk dat het de enige manier is om als links weer een machtsfactor te worden. Maar draagvlak win je niet met snelheid. Dat vraagt luisteren, duiden en soms vertragen.

De Telegraaf mag dan spreken van een 'sprong voorwaarts'. Maar wie ver wil springen, doet er goed aan eerst goed af te zetten. Dat begint met het gesprek met je eigen achterban.

De oproep tot stemmen is verstuurd. Maar het echte werk begint nu pas.