Gelukkig bood Bontenbal zijn excuses aan, maar er is meer nodig voor een veilig schoolklimaat

Woensdag schoof Henri Bontenbal aan bij Vandaag Inside. Allereerst is het goed dat hij zijn excuses aanbood voor zijn eerdere uitspraken over homoseksualiteit op gereformeerde scholen bij Nieuwsuur.

Zoals Bontenbal terecht aangaf, staat een veilig schoolklimaat altijd voorop. Gelukkig worden discriminerende uitingen op scholen niet getolereerd door de onderwijsinspectie. Daar is geen overtuiging voor nodig: dit gedrag is simpelweg onacceptabel en in strijd met artikel 1 van de Grondwet (het gelijkheidsbeginsel).

Maar de discussie stopt niet bij de zichtbare overtredingen. Er gaan een aantal stappen aan vooraf. Zoals ik in een eerder artikel schreef, ligt het probleem vaak in het uit de weg gaan van gesprekken — uit angst of gevoeligheid, soms vanuit ouders of een schoolbestuur dat zich beroept op de identiteit van de school. Die vaardigheden voor gespreksvoering geven wij echt wel mee op de pabo van Inholland. Sterker nog:

burgerschapsvorming en persoonsvorming hebben een stevige plek gekregen binnen het nieuwe curriculum.

Mijn zorg gaat niet zozeer om grote, zichtbare gedragingen, maar om subtiele processen die zich op microniveau in de klas afspelen. Voor de inspectie zijn ze moeilijk waarneembaar, maar ze planten wel een zaadje — dat al op jonge leeftijd een beeld vormt van wat ‘normaal’ is. Uiteindelijk kan dat leiden tot een onveilig schoolklimaat, waarin leerlingen niet de diversiteit en weerspiegeling van de samenleving ervaren.

De burgerschapswet verplicht scholen om actief te werken aan dialoog, respect en maatschappelijke vorming. Maar hoe controleer je dat op microniveau? Dialoog en uitwisseling van perspectieven zijn dagelijkse, soms vluchtige momenten — en dat is juist zo waardevol. En hoe ga je om met methodes die eenzijdig religieus en socialiserend zijn? Kunnen scholen zich nog steeds verschuilen achter artikel 23?

Zoals ik eerder al aangaf, gaat het op veel scholen gelukkig wél goed — en dat onderstreepte Bontenbal ook. Ik zie mooie voorbeelden van scholen die het gesprek niet uit de weg gaan, waar bijvoorbeeld op een christelijke school ook Holi wordt gevierd.

Maar daar gaat het mij niet om. Het gaat juist om de scholen waar dat gesprek níet plaatsvindt. Misschien zijn ze in de minderheid, maar dáár moet ook de aandacht naartoe gaan. Want als we dat niet doen, creëren we op jonge leeftijd eilandjes — precies wat we met de nieuwe burgerschapswet juist willen voorkomen.