De Turkse verdediger Merih Demiral, die dinsdagavond twee goals maakte tegen Oostenrijk, sloot zijn zege af met het handgebaar van de Grijze Wolven. De ervaren speler bij El-Ehli uit de Saudi Professional League lijkt zich van geen kwaad bewust. En dat nota bene op de herdenkingsdag van het bloedbad van Sivas in 1993, waarbij 35 mensen levend zijn verbrand. Carina Thuijs, een Nederlandse studente uit Doetinchem, is een van de slachtoffers. De Europese voetbalbond (UEFA) mag het tonen van de rechts-extremistische Grijze Wolven-Groet niet tolereren en moet met sancties komen. De Turkse overheid moet de pijn van Alevieten stillen en toestaan dat het Madimak Hotel verandert in een museum.
De Grijze Wolven maken een gebaar waarbij de pink en wijsvinger omhoog steken, terwijl de andere vingers gesloten zijn. Laten we eens kijken naar de context van dit symbool: de roedeloproep. De Grijze Wolven (Turks: Bozkurtlar of Bozkurtçular) zijn een ultrarechtse en religieus gemotiveerde Turkse organisatie, verbonden met de Partij van de Nationalistische Beweging (MHP). De vlag van de MHP bestaat uit drie witte sikkelmanen op een rode achtergrond, geïnspireerd op de Ottomaanse vlag. De Grijze Wolven verlangen terug naar de voor de Turken glorieuze dagen van toentertijd.
Mehmet Ülger was een Nederlandse journalist die Grijze Wolven-problematiek in het licht bracht. Hij schreef in 1997 met Stella Braam over de misstanden in de publicatie Grijze Wolven: Een zoektocht naar Turks extreemrechts. In het boek toonden ze de banden tussen de onderwereld en de Turkse ultranationalisten in ons land. Het boek is aanleiding geweest voor het aan het banden leggen van de segregatie versterkende subsidieregelingen door Nederlandse overheden. De leden van de Grijze Wolven bleken miljoenen hebben opgestreken, naast hun verdiensten uit criminele activiteiten.
De autoriteiten in Nederland hebben weinig geleerd uit de recente geschiedenis en gaan er nog steeds van uit dat verzuiling geen kwaad kan. Journalisten en de kenners van deze groeperingen weten beter. Ülger en Braam kregen doodsbedreigingen en moesten onderduiken. Zelfs na zijn dood, twintig jaar na het uitkomen van Grijze Wolven, bleven Turkse extreem-nationalisten Ülger proberen te belasteren.
Ultrarechtse lieden en religieuze motieven
De leden van Grijze Wolven presenteren zich als beschermers van het Turkse nationalisme en het behoud van het Vaderlandsliefde. Ultrarechtse lieden die religieus gedreven worden, manifesteren zich met hun handgebaar en “Allahu Ekber”-leuzen. Velen die met hen meedoen, zien daar geen enkel kwaad in door gebrek aan historisch besef. Kwaad groeit naarmate we zwijgen terwijl jongeren zich aan Grijze Wolven spiegelen. Fanatisme is niet te verdedigen.
De aanhangers van de Grijze Wolven zijn verantwoordelijk voor talloze pogroms en andere misdaden tegen niet-Turkse etnische en religieuze groepen, zowel binnen als buiten Turkije. Ze hangen een racistische en fascistische ideologie aan. Leden ervan worden geassocieerd met de georganiseerde internationale criminaliteit en de gevreesde 'derin devlet', de diepe staat die nergens voor terugdeinst.
In het Westen wordt deze beweging beschouwd als fascistisch en racistisch, en leden ervan worden vaak geassocieerd met internationale georganiseerde criminaliteit.
Historische context van de gruweldaden
Het Bloedbad van Sivas vond op 2 juli 1993 plaats tijdens het Pir Sultan Abdal Cultuurfestival. Tijdens dit festival kwamen intellectuelen, kunstenaars en alevieten, een Turkse religieuze minderheid. Alevieten zijn al eeuwenlang gediscrimineerd en vervolgd, eerst door het Ottomaanse Rijk en later door de Turkse Republiek, vanwege hun vrijdenkende opvattingen. De linkse Turkse schrijver Aziz Nesin was aanwezig vanwege het boek van Salman Rushdie, “De Duivelsverzen”. De vermeende godslastering en haat jegens alevieten brachten een menigte van meer dan 10.000 islamitisch-fundamentalistische mensen bijeen. Het Madımak-hotel werd in brand gestoken. Daarbij zijn 35 mensen, onder wie 2 hotelmedewerkers, op een ijzingwekkende wijze vermoord. 2 daders zijn omgekomen.
Carina Cuanna Thuijs studeerde culturele antropologie aan de Universiteit van Leiden en was voor haar afstudeeronderzoek in Turkije. Ze hield veel van cultuur. Twee nichtjes van haar gastgezin wilden naar het festival en ze ging mee voor de zang, muziek, toneelstukken en lezingen over democratie en mensenrechten. Thuijs heeft haar diploma nooit kunnen halen. Ook haar leven in de kiem gesmoord voor het tot bloei kon komen.
Onder alevitische Turken is Thuijs beroemd, maar ze is nauwelijks bekend in Nederland. Het afschuwelijke bloedbad van Sivas heeft begin jaren negentig nauwelijks aandacht gekregen in de Nederlandse pers en politiek. Haar verhaal is opgetekend in het boek van historicus Mahmut Erciyas: Carina Thuijs en het bloedbad van Sivas. Het boek brengt de context van haar veel te vroege dood in het licht en de kille en afstandelijke houding van de Nederlandse overheid tegenover haar familie.
Tot enorm verdriet van nabestaanden en de gemeenschap, mag het Madimak Hotel geen museum worden. In het Madimak Hotel was een tijdje een kebabzaak gevestigd. Hun pleidooien vinden geen gehoor bij de Turkse overheid. Advocaat Şevket Kazan (destijds actief lid van de nationaal-islamitische Turkse rechtse beweging Milli Görüş) vond dat alle gevangenen die meerdere soera's uit hun hoofd kenden, onmiddellijk vrij moesten gelaten. Bij de verdediging van de daders waren 26 advocaten betrokken. Een van hen is nu minister en er vier zitten in het Turkse parlement.
Huidige invloed en internationale connecties
De Grijze Wolven hebben ook netwerken in het buitenland, bijvoorbeeld via de Osmanen Germania motorclub in Duitsland, die in 2018 werd verboden. De club was betrokken bij ernstige misdaden zoals poging tot moord, afpersing, en drugshandel. Ze hebben ook geprobeerd voet aan de grond te krijgen in Nederland.
"Hoe gelukkig is degene die zegt dat ik een Turk ben", herhaalde Demiral de uitspraak van Mustafa Kemal Atatürk. Hij was revolutionair en had een stalen vuist. Turkse nationalisme is een politieke opvatting die streeft naar de vooruitgang en ontwikkeling van het volk op basis van nationale en etnische kenmerken of religieuze overtuigingen.
Iedereen kent de Turkse keuken. We zijn beroemd om onze gastvrijheid. De natuur schittert met duizend schakeringen tussen rood, geel en blauw. De taal zingt gelaagd en rijk. Waarom brengt een voetballer de Grijze Wolven-Groet uit? Het is toch geen politieke bijeenkomst? Sport moet verbroederen.
Grijze Woven-groet bij de UEFA
De UEFA moet de veiligheid garanderen van iedereen in de stadions, ongeacht afkomst en religieuze overtuiging. Feestvierende Turken dragen graag de Turkse vlag over hun schouders. Die trots mag niet besmeurd worden. We moeten af van dit idee: "Voor een Turk is er geen andere vriend dan een Turk!"
Zoals de Nederlandse filosoof en publicist Cornelis Johannes Francken zegt: "Wie de mensheid minacht, vergeet gewoonlijk zichzelf daarbij in te sluiten." Iedereen die de Grijze Wolven-groet brengt, moet doordrongen worden van de historisch betekenis. Dit kan de UEFA met harde sancties bereiken.