Heel Holland hip

Bij het zien van een ‘Zeeuwse knop’ (zo u al mocht weten wat dat is) is Tineke de Nooij (zo u al mocht weten wie dat was) wellicht de laatste persoon aan wie u denkt. Causaliteit dient zich aan, daar waar men het zoekt, maar ook ‘puur toeval’ kan soms een stevige rol spelen.

Ooit was De Nooij Neerlands eerste vrouwelijke discjockey op het Veronica-schip, en radio was nog een spannend medium. We hadden zomaar te maken met heuse etherpiraten, wet en werkelijkheid stonden in de sixties en seventies nog op gespannen voet en dus koos een cluppie stoere jongens en meisjes het ruime sop om nét buiten de territoriale wateren radio te maken. Veronica was geboren!

Tussensprong nu naar het heden. In het Haags gemeentemuseum is (nog tot 6 april!) een geweldige expositie gaande rond het begrip ‘Grand dessert. De geschiedenis van het toetje’. Heel-Holland-Bakt-coryfee Janny van der Heijden mocht gastconserveren en heeft een enorme collectie bijeen gebracht van de meest uiteenlopende stijlen en artikelen in bakproducten, serviezen en keukengereedschappen waar zelfs de meest verstokte niet-toetjeliefhebber (zouden die bestaan?) zijn vingers bij aflikt. Zien dus die expo!

Ik bezocht het geheel in gezelschap van een goede vriendin die mij eerder een boekje schonk aangaande een ‘kunstproject’ waarin de initiatiefneemster ‘De Zeeuwse knop’ als bakblik had ontwikkeld en daarmee een dikke hit had gescoord. Dikke hit, diskjockey, Zeeuwse knop-bakblik, toetjes, we naderen langzaam de ontknoping van waanzinnig toevallige kruiswegen.

Nu dan die ‘Zeeuwse knop-link’ (maak nooit de fout ‘Zeeuwse Knoop’ te bezigen. U verraadt zich daarmee als buitenstaander. Knopen legt men in Zeeland in touwtjes). Lokale vrijdenker Tinka Leene kwam ooit als achtjarige in aanraking met het Zeeuwse mysterie en kwam daar nooit meer van los. Haar vakantieschatten in die jaren, zeesterren, schelpen en… een Zeeuwse knop werden gekoesterd en fluisterden haar in ooit vooral naar het Zeeuwse land terug te keren. Aldaar zou zij haar geluk vinden.

Dat lukte, ze bereisde de wereld en bemerkte dat in allerlei culturen geur, smaak en kleur bindende factoren waren. Toeval en pure inspiratie brachten haar tot het idee haar prachtige jeugdherinnering, ‘De Zeeuwse knop’, toe te passen in een bakblik waarin men vervolgens mondiaal, naar eigen cultuur en smaak, vorm aan gaf. “..People around the world, get on the love train!”, maar dan dus gastronomisch.

De Haagse expositie en het Zeeuwse knop-project wierpen mij in één keer terug in de seventies. Mijn moeder bestierde toen een boetiek waarin zij mode ontwierp met haar creatieve, en zakelijke, vinger stevig aan de pols van de tijd. Vanuit standplaats het Gooi bediende zij zodoende tout, hip(-pie) Vaderlands artiestendom van felgekleurde outfits. Immers; bijzondere mensen, bijzondere wensen. Ze naaide schorten, (kinder-)kleding en vooral haar ‘boerenkielen’ van Markerbont en Volendamse ‘folklorestoffen’ vonden gretig aftrek.

Een non-stop ratelende, knalgroene Husqvarna als soundtrack van mijn jeugd. Stoer, romantisch landleven en zigeunerstijl ontmoetten elkaar in een kiel, brede riem met nog bredere gesp en een spijkerbroek met wijde pijpen (bell-bottoms dus of ‘flares’, zoals de Amerikanen ze noemden). Haar twist, ‘Leneke’s stijl’, was de toevoeging van de Zeeuwse knop als trotse halssluiting. Hipper werd het echt niet, dat was de ‘look’.

Dat begreep ook onze Tineke die op bovenstaande foto trots poseert met Les Humphries, leadzanger van de vermaarde groep, collega DJ, Hans Mondt én… kiel met Zeeuwse knop!

Zo vangen, in mijn associatieve beleving, dus creatieve koeien af en toe Zeeuwse hazen.

“Een visuele metafoor” noemt de (import-)Zeeuwse haar bakblik en dat is gezien de filosofie achter het project helemaal geen gekke samenvatting.

Maar ach, dat ervaart u zelf als u zich binnenkort naar Middelburg spoedt om ook zo’n fraai blik te verwerven. En bent u daar toch, loop dan vooral even langs de etalage van edelsmid Kees Mulder, daar wordt u blij van.

Meer verklap ik niet.