Het blijft broeien binnen NSC, achtergebleven Kamerleden waarschuwen dat rechtsstaat niet bewaakt wordt

Met het vertrek van Nora Achahbar, Femke Zeedijk en Rosanne Hertzberger en de deeltijdterugkeer van Pieter Omtzigt is de rust nog niet bepaald wedergekeerd binnen NSC. De partij moet "serieuzer dan we tot nu toe gedaan hebben" de rechtsstaat bewaken, vindt NSC-Tweede Kamerlid Jesse Six Dijkstra. Dat meldt ANP. Het vertrek van staatssecretaris Achahbar en twee Kamerleden wegens de "harde toon" van het kabinet over integratie is "een wake-upcall", zei Six Dijkstra woensdag in de Kamer. Ook zijn collega Sandra Palmen wil de afspraken over de democratische spelregels "harder handhaven".

NSC is "niet de scheidsrechter in de coalitie, dat vooropgesteld", zei Six Dijkstra in het debat over de justitiebegroting. Kabinet en coalitie moeten samen de rechtsstaat waarborgen, zoals ze ook hebben afgesproken in de kabinetsformatie, benadrukt hij. De coalitiepartners laten dat NSC nu alleen opknappen, klinkt het in NSC-kringen. De VVD, die NSC vooraf nog zag als medestrijder maar die onder leiding van Dilan Yesilgöz het extreem-rechtspopulisme volledig heeft omarmd, voorop. Dat NSC qua bescherming van de rechtsstaat van de tot in de kern antirechtsstatelijke PVV en diens volgzame BoerenBelazerBeweging niets te verwachten heeft, moge duidelijk zijn.

Maar de vraag wat NSC gaat doen tegen de toenemende polarisatie in samenleving en politiek is "terecht", vindt Six Dijkstra. Hij heeft uit de spanningen van de afgelopen dagen opgemaakt dat zijn partij "serieuze gesprekken moet voeren en soms wat serieuzer dan we tot nu toe hebben gedaan" over de toon van kabinet en coalitie. De NSC-justitiewoordvoerder wil het de komende tijd "hebben over polarisatie in de samenleving en op andere plekken".

Achahbar vertrok vrijdag omdat ze niet meer kon leven met het aandeel van het kabinet in de "polariserende omgangsvormen". Six Dijkstra's fractiegenoten Rosanne Hertzberger en Femke Zeedijk volgden dat voorbeeld dinsdag. Volgens hen loopt het "in het kabinet uit de hand" en is NSC "onvoldoende in staat gebleken normerend op te treden".

NSC-Kamerlid Sandra Palmen constateert dat de omgangsvormen en de rechtsstaatverklaring die de coalitie moest gidsen "onder druk zijn komen te staan". Iets wat vrijwel iedereen zag aankomen in een samenwerking met de PVV, maar waar NSC toch mee in zee ging. Ook Palmen noemt het steeds opzichter afkalven van de rechtsstaat een wake-upcall en "echt een heel belangrijk gegeven". "Ga wel harder handhaven op die rechtsstaatparagraaf", luidde Achahbars afscheidsverzoek volgens Palmen dan ook. Ze hoopt dat de Kamer daarbij gaat helpen. Dat is vermoedelijk ijdele hoop. Een verzoek van GL-Pvda-leider Timmermans voor een debat over de maar net afgewende kabinetscrisis werd door de voltallige coalitie weggestemd. De notulen uit de gewraakte ministerraad worden angstvallig geheim gehouden.

De oppositie vroeg NSC'ers tijdens het debat waarom zij wél aanbleven en hoe zij denken te voorkomen dat het verder bergafwaarts gaat met de regels en mores van de democratie. Dat was tegen het zere been van de PVV die de Kamervoorzitter zover probeerde te krijgen om de discussie af te kappen. De geërgerde oppositie zei juist te zoeken naar een gelegenheid om over de omgang van NSC en het kabinet met de rechtsstaat te kunnen spreken. De wankele coalitie lijkt alles op alles te zetten om dat te voorkomen.