Het CDA kan voorlopig geen ellende gebruiken

Dus dan in vredesnaam nog maar eens de actie ‘Red De Jonge’ in gang gezet.

De Tweede Kamer debatteert – vermoedelijk volgende week – over de ‘mondkapjesdeal’ die het ministerie van Volksgezondheid in 2020 sloot met Sywert van Lienden. Hugo de Jonge, destijds minister op dat departement, zal er evenwel niet bij zijn. Volgens een Volkskrantbericht van vorige week drong de CDA-minister er destijds weliswaar op aan om met zijn partijgenoot Sywert in zee te gaan, maar het debat wordt namens het kabinet gevoerd door de huidige minister voor Langdurige Zorg Conny Helder. De regeringspartijen vinden het ‘staatsrechtelijk zuiver’ dat de Kamer eerst met haar de degens kruist.

Staatsrechtelijk zuiver? Inderdaad is De Jonge geen minister op Volksgezondheid meer. Dat is Helder. Zij is – samen met Ernst Kuipers – politiek verantwoordelijk voor alles wat er op het ministerie gebeurt. In theorie is het mogelijk dat de Kamer besluit dat Helder (VVD) moet aftreden omdat er bij het sluiten van de mondkapjesdeal is geblunderd.

Maar dat zou niemand begrijpen, en het zal ook niet gebeuren. De mondkapjesdeal was een CDA-onderonsje. De Jonge haalde – als de Volkskrant het bij het juiste eind had – Van Lienden binnen omdat hij hem het liefst ‘inside pissing out’ zag en niet andersom. Als er al iemand moet opdraaien voor wat er destijds is misgegaan, dan kan dat alleen De Jonge zijn. Los van Sywert zelf natuurlijk, die 9 miljoen verdiende met de zeer omstreden aanschaf van de ondeugdelijke gezichtsmaskers. Maar Van Lienden heeft geen politieke functie en kan dus ook niet tot opstappen worden gedwongen.

Toch maakt de coalitie vooralsnog geen aanstalten om De Jonge te straffen. Ze is, zoals zo vaak als er politieke problemen dreigen, bezig met tijdrekken, in de hoop dat de bui overwaait. Naar ik aanneem zit vooral het CDA hier achter. Ik geloof niet dat De Jonge nog veel krediet heeft bij zijn christendemocratische vrinden. Die staken immers nauwelijks een vinger voor hem uit toen hij aan het slot van de kabinetsformatie bij zijn nekvel werd gepakt en verwijderd van Volksgezondheid. Hugo mag het nu proberen als minister voor Volkshuisvesting. Hoogstwaarschijnlijk zal hij er niet in slagen de woningnood ook maar een ietsjepietsje te lenigen en dat weten ze bij het CDA heel goed.

Maar ze zullen bij die partij hun knopen geteld hebben en tot de conclusie zijn gekomen dat een fel belaagde bewindsman op dit moment niet erg goed zou uitkomen in de beeldvorming. Het CDA zit – gelet op de peilingen en de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen – toch al in de hoek waar de klappen vallen. Nog meer ellende kan het voorlopig missen als de spreekwoordelijke kiespijn. Dus dan in vredesnaam nog maar eens de actie ‘Red De Jonge’ in gang gezet. De man was tenslotte ooit – zij het maar heel kort – lijsttrekker van de christendemocraten. Zou hij nu een trap onder zijn achterste krijgen, dan stuit dat naar verwachting op onbegrip en onrust bij de toch al sterk slinkende achterban.

En de overige coalitiepartijen VVD, D66 en ChristenUnie? Daar zal wel eens diep gezucht zijn, maar voorlopig gaan ze niet moeilijk doen. Het kabinet zit er tenslotte nog maar pas en in een eventuele crisis, gevolgd door nieuwe verkiezingen, heeft niemand zin. Uiteraard moet de volgende CDA’er die in de problemen komt heel erg op zijn tellen gaan passen. Misschien is dat De Jonge trouwens zelfs wel, want bijna niemand kan zich voorstellen dat die op zijn nieuwe post niet vrolijk verder gaat met klungelen.