Het is niet uit te leggen dat de koning een natuurgebied kan afsluiten én miljoenen subsidie krijgt

Er zijn in Nederland weinig mooiere plekken om rond deze tijd te wandelen dan het Kroondomein. Maar juist dat Kroondomein wordt van oktober tot en met december gesloten, zodat de koning kan jagen. Het is niet uit te leggen dat de koning een openbaar natuurgebied 3 maanden voor zichzelf kan claimen en ook nog tonnen subsidie toe krijgt.

In de week van 5 december spreekt de Tweede Kamer met de minister van Landbouw over het Kroondomein. Dat gebeurt tijdens de begrotingsbehandeling van zijn ministerie. De vraag waar het dan om draait: is die sluiting in de haak? En deugt de subsidieverlening aan de koning wel, aangezien Kroondomein het Loo eigendom van de Staat is en niet van de koning?

Nee, zegt hoogleraar notarieel recht Martin Jan van Mourik, de sluiting van het Kroondomein en de miljoenensubsidie voor de Koning voor het Kroondomein is volgens hem ‘juridisch een bende’. De vraag is of zo’n bende past bij een constitutionele monarchie. En of er verband is tussen deze bende en de Rutte-doctrine.

In 2018 wilde een meerderheid van de Tweede Kamer dat er een eind zou komen aan de jaarlijkse sluiting van het Kroondomein. Het grootste aaneengesloten natuurgebied van Nederland was immers in 1959 door prinses Wilhelmina geschonken aan het Nederlandse volk, waarbij ze het vruchtgebruik van het gebied behield tot haar dood en het ‘genot van de jacht’ voorbehouden zou blijven aan de kroondrager.

Het zijn deze twee begrippen, die door de Minister-President en zijn opeenvolgende ministers van Landbouw zijn gebruikt, om dwaalsporen uit te zetten in de Tweede Kamer.

De inzet: een subsidie voor de koning van 4,7 miljoen euro over een periode van zes jaar (2016-2021).

Keer op keer stuurde het kabinet de Tweede Kamer het moeras in door telkens andere definities en redenen te gebruiken om de miljoenenjacht voor het kroondomein goed te praten. In de kennelijke veronderstelling dat de Kamerleden er geen groot punt van zou maken.

En terwijl de premier stellig beweerde dat keuzes voor het beheer van het Kroondomein bij de koning berustten, zei de koning zelf dat de ‘discussie in de Kamer thuishoorde’. De jarenlange patstelling die voortvloeide uit dit naar elkaar wijzen, is nu doorbroken door onderzoek van het BNNVARA-programma Zembla.

De uitkomst daarvan is ontluisterend voor Rutte: de maandenlange sluiting van het kroondomein is juridisch slecht onderbouwd en het ‘genot van de jacht’ rechtvaardigt deze sluiting zeker niet. Als klap op de vuurpijl blijkt de koning helemaal geen vruchtgebruiker van het gebied te zijn. Het is dus maar zeer de vraag of de miljoenensubsidies ooit hadden mogen uitgekeerd. 

Voor de koning gelden dezelfde wetten als voor iedere andere Nederlander. Zijn achternaam alleen is niet voldoende om subsidies op te mogen strijken voor een natuurgebied dat niet zijn eigendom is.

Kabinetsleden, de minister-president voorop, zouden zich niet moeten gedragen als lakeien van de koning, maar als dienaren van het volk. Hoogste tijd voor een royaal gebaar om wederrechtelijk verkregen miljoenen terug te storten in de staatskas. Niet meer dan logisch bij onterecht betaalde subsidies.