Het is tijd om het over de volgende dodelijke pandemie te hebben

Zondag was de eerste uitzending van het satirische actualiteitenprogramma Last Week Tonight sinds het vorige seizoen in november eindigde. Sindsdien is er veel gebeurd in de wereld en dus vond John Oliver het onnodig om de draad op te pakken bij de coronapandemie. In plaats daarvan richt hij zijn aandacht op iets anders, namelijk de volgende pandemie.

Er is volgens Oliver alle reden om nu al vooruit te kijken, aangezien het virus dat nu de wereld in zijn greep heeft jaren geleden al werd aangekondigd. Dat blijkt bijvoorbeeld uit een fragment uit het programma 60 Minutes uit 2004, opgenomen kort nadat de SARS-epidemie onder controle was gebracht. Aan het woord een ecoloog die zegt ’s nachts wakker te liggen van een nieuw, nog dodelijker SARS-virus dat onvermijdelijk de kop opsteekt. Sindsdien heeft de wereld meerdere zeer besmettelijke virussen te verduren gehad. Van de vogelgriep tot ebola, MERS en het zika-virus, tot aan de huidige reeks coronavirussen.

Wat de virussen met elkaar gemeen hebben, is dat het zoönosen zijn. Infecties die van dieren op mensen kunnen worden overgedragen. Uitbraken die voorkomen hadden kunnen worden, als de mens het leefgebied van de dragers van deze virussen niet had teruggebracht tot een fractie van wat het ooit was. Zo’n 75 procent van land op de planeet is inmiddels zo veranderd dat het geschikt is voor de mens en in veel gevallen niet meer voor andere diersoorten.

Of de mens iets zal leren van de coronapandemie is volgens Oliver nog maar de vraag. Hoewel er gedurende een virusuitbraak vaak gesproken wordt over de manier waarop het leven anders moet worden ingedeeld, heeft de mens de neiging direct in oude gewoonten te vervallen zodra de ziekte onder controle is of lijkt gebracht. Oftewel, de kans is groot dat we straks het coronavirus behandelen ‘als een hele nare scheet tijdens het Thanksgiving-diner: wachten tot het weggaat, zodat we het er nooit meer over hoeven hebben en gezamenlijk net doen of oma er niet aan is overleden’.