Het linkse dilemma

Vanaf mijn jeugd, ruim een halve eeuw geleden, ben ik politiek en ideologisch opgevoed met linkse theorieën en toekomstdromen. Tijdens deze lange tournee heb ik kennisgemaakt en ervaringen opgedaan met links uit Palestina, Jemen, Iran, Turkije, nieuw links uit Europa, en niet te vergeten links uit Irak en mijn Koerdistan.

Kortom uit deze geschiedenis heb ik de conclusie getrokken dat veel van deze verschillende linkse stromingen en idealen versplinterd, verdeeld, egoïstisch, dromerig en niet ‘to the point’ waren. Ze waren een mengsel van pro-Sovjet-Unie, pro-China, pro-Castro/Guevara en er waren ook harde revolutionaire gewapende stromingen. Sommige van hen zijn op het terroristische pad beland. Uiteindelijk hebben ze heel weinig bereikt en zijn een prooi van hun tegenpolen geworden.

Wat is er overgebleven van grote linkse verzetsbewegingen in het Midden-Oosten? Denk aan de Palestijnse organisaties van George Habash en Naif Hawatma, de linkse regering in Zuid-Jemen, links in Iran, Dzaffar in de Golfregio. En ook aan links in Latijns-Amerika, Turkije en in vele Europese landen.

Er was een tijdperk dat Europa werd geregeerd door linkse figuren: Schmidt en Brandt in Duitsland, Olof Palme in Zweden, Mitterrand in Frankrijk, Den Uyl en Kok in Nederland en Blair in Engeland. Na de val van de Berlijnse Muur is links in Europa gaan wankelen; het ontbrak ze aan een essentieel thema om zich te onderscheiden ten opzichte van het kapitalisme. Dit leidde tot verlies van hun traditionele invloed en hun positie in de politieke en bestuurlijk arena verzwakte. Deze ontwikkelingen hebben de weg geplaveid voor een versterking van de machtspositie van conservatieve stromingen in Europa.   

Links is nu al jarenlang op zoek naar strohalmen die hen van verdrinking moeten redden. Een prominente linkse leider in Europa was Tony Blair in Engeland. Deze Prime Minister heeft, met behulp van het Nederlandse poldermodel, het Nieuwe Liberalisme in Europa geïntroduceerd. Dit was de strop die de nek van links omhelsde.
Uiteindelijk staat links nu voor een ernstig dilemma: terug naar het traditionele pad of zich aanpassen aan de nieuwe feiten.

Zo hadden de linkse fracties in het EP bijna de nieuwe termijn van Von der Leyen getorpedeerd vanwege haar toenadering tot extreemrechts. Terwijl ze hiermee niks te winnen hadden. Deze Koude Oorlogsmentaliteit duidt erop dat links in Europa niet slechts lijdt aan een beschadigd zelfvertrouwen maar tevens aan een serieus dilemma. De verkiezingen in Nederland staan voor de deur. De linkse groeperingen onder aanvoering van de oude sociaaldemocratische vos Frans Timmermans, schudden de kaarten in de verkeerde richting. Dit is het logische product van het linkse dilemma. Waarom?

Het dilemma van links in Nederland is een erfenis van de laatste halve eeuw en het gebrek aan een sterke leider.
Links was en is niet in staat om zich te presenteren met een nieuwe versie van hun linksheid in de huidige wereld. Hun podium lijkt op een circustent. Kijk naar de afstand die zij scheppen binnen de linkse beweging, tussen GroenLinks-PvdA, de SP, de progressieve vleugel van het CDA en niet te vergeten de bekwame leden van D66. Ik wens links geen nederlaag toe, maar het slagveld dient opgeruimd te worden voor de aanstaande gladiatorenstrijd.

Ik wens dat links moedig, redelijk, realistische puntjes op de i zet, maar wel met behoud van de originele identiteit.