Het staat buiten kijf dat Ongehoord Nederland van de buis moet

ON! is een extreemrechtse omroep die al vanaf de oprichting bedoeld is om de boel te ontwrichten en is daar altijd vrij duidelijk over geweest.

De NPO heeft een verzoek neergelegd bij staatssecretaris Uslu om de voorlopige erkenning van omroep Ongehoord Nederland (ON!) in te trekken, omdat de omroep stelselmatig de journalistieke code van de NPO overtreedt. Laten we hopen dat dit snel leidt tot concrete gevolgen en dat de extreemrechtse omroep op korte termijn van de buis verdwijnt . Ongehoord Nederland had nooit een plek binnen het bestel moeten krijgen, nu is het tijd om die schadelijke blunder ongedaan te maken.

Het gaat niet om vrijheid van meningsuiting

Voorlopig ligt de beslissing over de toekomst van Ongehoord Nederland (ON!) nu bij staatssecretaris Gunay Uslu van Media. Het is te hopen dat zij begrijpt dat het hier om een principiële kwestie gaat en dat zij zich in haar beslissing niet laat beïnvloeden door politieke druk. Het valt te verwachten dat de intrekking van de vergunning van ON! niet zonder slag of stoot zal gaan. De omroep heeft juridische stappen aangekondigd, speelt de vermoorde onschuld en schreeuwt moord en brand over een aanval op de vrijheid van meningsuiting.

Daar gaat het niet over. ON! heeft een voorlopige erkenning gekregen en zich daarmee gecommitteerd aan de spelregels die daarbij horen. Volgens de NPO toont ON! geen bereidheid om samen te werken binnen het publieke omroepbestel en schendt het met opinieprogramma Ongehoord Nieuws regelmatig de journalistieke code. Je hoeft geen jurist of mediaexpert te zijn om te zien dat Ongehoord Nieuws helemaal niets met journalistiek te maken heeft. Met trucjes en woordspelletjes probeert de omroep te doen alsof dat wel zo is, maar dat is absoluut niet het geval. ON! is een wolf in schaapskleren die slecht is in verkleedpartijtjes.

Het is niet verrassend dat ON! en de achterban zich luidruchtig beroepen op het recht op vrijheid van meningsuiting. Ten eerste is dat grondrecht niet absoluut: Zo is een mening die sterk beledigend of discriminerend is, of neerkomt op smaad, onder bepaalde omstandigheden strafbaar of een onrechtmatige daad. Ten tweede is het in dit geval helemaal niet orde. De makers van ON! mogen hun mening gewoon houden, alleen niet op televisie. Mits ze zich aan de wet houden, kunnen ze in de toekomst gewoon nog hun mening uiten op iedere straathoek en op het hele internet. Ongetwijfeld zullen ze als martelaren van het vrije woord nog genoeg aandacht trekken.

ON! doet precies waar het voor bedoeld is

ON! is een extreemrechtse omroep die al vanaf de oprichting bedoeld is om de boel te ontwrichten en is daar altijd vrij duidelijk over geweest. Ze ‘maken nieuws’ in de stijl van het Amerikaanse Fox News, gevoed door een onuitputtelijke stroom van complottheorieën van het internet en bevriende politici. Ongehoord Nieuws is een gratis podium voor extreemrechtse politici, anti-overheidfiguren en rechts-radicale activisten die hun verdienmodel hebben gebaseerd op het ondermijnen van wetenschap, democratie en de rechtstaat.

Al voor de eerste uitzending was vrij duidelijk dat het ON! te doen was om een sleutelpositie in het extreemrechtse netwerk in Nederland. Dat is ze behoorlijk goed gelukt. Dankzij hun zendtijd zijn ze nu het grootste kanaal in dat netwerk. Er zijn mensen die geloven dat Ongehoord Nieuws een serieus programma is. De regelmatige racistische uitspattingen (voor mij en anderen vorig jaar reden om aangifte te doen), de vrije omgang met feiten en de voortdurende optocht van extreemrechtse gasten is voor die kijkers blijkbaar geen enkel probleem. De omroep zou inmiddels zelfs al 65.000 leden hebben.

De meeste Nederlanders zullen nooit of nauwelijks naar Ongehoord Nieuws kijken, en dat is op zich verstandig. Toch is het belangrijk om kennis te nemen van de extreemrechtse en kwetsende content die de programmakers van Ongehoord Nederland van jouw belastingcenten de ether inslingeren. Pointer van KRO-NCRV publiceerde dit uitstekende onderzoek naar misinformatie en complotten over de periode tussen februari 2022 en februari 2023.

De omroep maakt nu ruim een jaar deel uit van het publieke bestel. De oogst van (inmiddels ruim) 80 uitzendingen spreekt voor zich. Ongehoord Nederland heeft in het programma Ongehoord Nieuws een stortvloed van racisme, complotten, extreemrechtse ideologie, transhaat en leugens over de kijkers uitgestort. Dit alles onder de vlag van de NPO. De eerdere boetes en waarschuwingen tonen aan dat voorzitter Arnold Karskens en de presentatoren niet van plan zijn hun aanpak te veranderen. ON! kiest er bewust voor om een voedingsbron voor radicalisering te zijn en het publiek te misleiden.

Misschien moeten we ze een kans geven

Toch zijn er nog steeds mensen die van mening zijn dat ON! nog een kans zou moeten krijgen en alleen een beetje geholpen moet worden. Dat is dus precies wat we niet moeten doen, dat is namelijk hoe deze hele beschamende en hatelijke shitshow begonnen is. Toenmalig minister Arie Slob heeft ondanks negatieve adviezen een omroep toegelaten die niet in het bestel hoort. Wel gaf hij daarbij een nadrukkelijke waarschuwing: als de omroep zich niet aan de regels zou houden kan de licentie ingetrokken worden.

De stelling dat er bij andere omroepen ook vaak dingen misgaan is juist, maar levert ook geen bonuspunten op. Het structureel en opzettelijk verspreiden van desinformatie en propaganda, en kritiekloos extreemrechtse politici uitnodigen kun je in geen enkel opzicht vergelijken met de journalistieke fouten en soms zelfs blunders die andere programma’s en omroepen maken. Als je beweert van wel doe je precies waar het het bestuur en de programmamakers van ON! om te doen is: je geeft ze de schijn van journalistieke geloofwaardigheid.

De suggestie dat ON! met een beetje hulp de journalistieke kwaliteit van hun uitzendingen zou kunnen verbeteren is helemaal ongelooflijk naïef. ON! wil namelijk geen journalistiek bedrijven. Ze maken nu exact wat ze willen maken, namelijk extreemrechtse propaganda voor hun politieke bondgenoten, met als doel de democratie te ondermijnen. Het idee dat het maar een paar amateuristische prutsers zijn die het eigenlijk niet zo rot bedoelen is levensgevaarlijk.

De naam Ongehoord Nederland appelleert slim aan de eeuwige mythe dat een grote groep Nederlanders zich ongehoord voelt en daarom speciale aandacht verdient. Of de kijkers van ON! zich daadwerkelijk ongehoord voelen weet ik niet. Maar als je kijkt naar de onderwerpen die in Ongehoord Nieuws de revue passeren kun je onmogelijk met droge ogen beweren dat die onderwerpen geen aandacht zouden krijgen in de reguliere media. Moslimhaat, angstbeelden over massaimmigratie, klimaatleugens en andere vormen van wetenschapsontkenning krijgen al jaren ruim baan in de Nederlands pers en zijn soms zelfs dominant. Inclusief de standpunten van de zelfbenoemde andersdenkenden die in veel programma’s en kranten (De Telegraaf!) van harte welkom zijn.

Tijdens de pandemie mochten aan de grote talkshowtafels wappies in discussie met wetenschappers. Baudet mocht eerder overal aanschuiven en kreeg zelfs zijn eigen verkiezingsdebat met Rutte. Onlangs mocht Arnout Jaspers zonder kritische vragen reclame maken voor zijn dubieuze stikstofboek bij WNL op Zondag. Caroline van der Plas bezoekt meerdere babbelprogramma’s per dag. En dan heeft de rechterzijde van het spectrum ook nog eens een heel eigen ecosysteem van alternatieve media in de vorm van websites, kranten en YouTube-kanalen. Ongehoord Nederland brengt helemaal niets nieuws. Het gaat ze alleen om de zendtijd, het budget en de extra geloofwaardigheid die de omroepstatus oplevert.

ON! moet van de buis

Het is niet zo ingewikkeld. ON! werd van tevoren nadrukkelijk gewaarschuwd dat de omroep zich aan de regels diende te houden. Dat gebeurde niet, integendeel. Inmiddels heeft ON! drie boetes ontvangen en willen de NPO en andere omroepen ON! kwijt en hebben ze een verzoek de ingediend om de tijdelijke erkenning in te trekken. Volgens mij zijn er voldoende gronden om de ON! zo snel mogelijk van de buis te gooien.

Ongetwijfeld zullen Arnold Karksens, de programmamakers, de stamgasten en de vaste kijkers de komende tijd een hoop lawaai maken over het onrecht dat ze aangedaan wordt. Hoe een mogelijke juridische strijd tussen ON! en de NPO zich zal ontwikkelen is nog maar de vraag. Hopelijk houdt de staatssecretaris haar rug recht als het puntje bij het paaltje komt en laat ze zich niet intimideren. Het gaat om een belangrijke principekwestie. In het omroepbestel hoort geen plaats te zijn voor een racistische complotbende die stelselmatig de democratie ondermijnt. Daarom moet Ongehoord Nederland zo snel mogelijk van de buis.

Dit artikel verscheen eerder op Duimspijker.com