Het versterken van defensie zal veel vragen van de VVD

De VVD is de enige rechtse partij in de Tweede Kamer die zich onverminderd in zet voor Oekraïne en Europese defensiesamenwerking, om de bedreiging van Poetin voor Europese democratieën het hoofd te bieden. Dat siert haar. Maar een succesvolle Europese defensiesamenwerking zal veel vragen van de VVD, misschien meer dan ze kan dragen.

Een eerste probleem is dat VVD politici menen dat offers voor hogere defensieuitgaven voornamelijk van anderen moeten komen, namelijk van hen die het meest op de verzorgingsstaat zijn aangewezen. Dat zei bijvoorbeeld Rutte als secretaris-generaal van de NAVO. Daarmee zaait de VVD nu al verdeeldheid die kan leiden tot het terugdraaien van deze plannen later, op een moment dat de nood voor strategische autonomiteit iets minder wordt gevoeld.

Ook is de vraag of de VVD vast blijft houden aan haar fetisj voor begrotingsdiscipline. Fijn dat de VVD een Europees plan om defensieuitgaven deels met gezamelijke schulden te bekostigen niet blokkeert, maar blij is ze niet met dit plan, en op de langere termijn zullen meer leningen nodig zijn om verhoogde defensieuitgaven gaande te houden. Landen met een leger van betekenis draaien nu eenmaal grotere begrotingstekorten dan de in de EU afgesproken 3%. Dat geldt voor het VK, en zeker voor de VS en Frankrijk.

Verder vereist het bouwen van een leger met afschrikkingskracht diepgaande Europese samenwerking, want individueel zijn EU-landen te klein. Om zo'n grote coalitie bij elkaar te houden is wederzijds begrip nodig tussen landen met verschillende economien. De VVD staat vooral bekend om het met opgeheven vingertje eisen van gigantische bezuinigingen en privatiseringen in Zuid Europa, met grote werkeloosheid tot gevolg. Op die manier bouw je geen duurzame coalities.

Terugkerend naar Nederland zien we vooral grote tekorten aan mensen, niet geld. De extra mensen die we nodig hebben voor leger en defensieindustrie moeten ergens vandaan komen, en dat vraagt de rijksten onder ons hun economische voetafdruk te verkleinen. Eten moeten we immers allemaal, maar in plaats van plezierjachten bouwen we wellicht liever marineschepen, en zo is het ook met andere luxeproducten. Op die manier vraagt het creëren van ruimte op de krappe Nederlandse arbeidsmarkt om nivellering. Het wordt interessant te zien of de VVD bereid is deze prijs voor vrede te betalen.