Het zijn niet je buren waar je bang voor moet zijn, maar de politici die hen ophitsen

In deze tijden van polarisatie zie ik het steeds vaker. Mensen blijven niet in gesprek vanwege de steeds groter wordende verschillen van mening. Ik snap dit helemaal en heb mij er zelf ook meermaals schuldig aan gemaakt. Dat is menselijk, en gelukkig zijn we dat allemaal. Het is alleen wel een doodlopende weg.

We worden namelijk bang voor onze buren, onze familie, en daarmee onbedoeld voor steeds meer vreemden. We weten niet waar men staat en met de oproepen tot geweld die we vanuit de extreemrechtse hoek zien (en waarvan we zaterdag 20 september de gevolgen zagen). Zo kwam Sander Schimmelpenninck met de volgende “tweet” op BlueSky: “Vrees niet de laagopgeleide hooligans die brandstichten. Vrees al die hoogopgeleide buurmannen, sales managers en Karins met Tesla’s die het stiekem met ze eens zijn. Vrees niet Wilders, maar de ranzige kleinburgers van VVD, JA21, SGP en BBB.”

Dit is zeer schadelijk voor de sociale cohesie van Nederland. Dit zijn juist niet de mensen waar je bang voor moet zijn, maar de mensen waarvoor je open moet staan op ze te kunnen ontvangen. Dat zij zijn overtuigd door de genoemde politieke partijen en niet een weg naar andere partijen weten te vinden is hét probleem. Door ze af te schrijven als iets waar je bang voor moet zijn duw je ze alleen maar verder weg.

Je moet ook niet “bang” zijn, maar waakzaam. Nederland is al decennia onderhevig aan polarisering door extreemrechts. Waarbij extreemrechtse standpunten steeds verder genormaliseerd worden. We hebben het daarmee over bizarre, extreemrechtse, uitspraken als “omvolking”, “grand replacement theory”, “Islamisering”, “cultuuroorlog” en meer. Twee decennia geleden nog ondenkbaar dat dit gangbaar Nederlands zou zijn, dat uitgesproken zou kunnen worden zonder schaamte (en destijds voelde ik die schaamte zeer).

Als je dus al “bang” bent, wees dat dan voor de politici die dit allemaal hebben uitgedragen en genormaliseerd de afgelopen decennia. Kom daartegen in verzet. Kaart aan dat woorden van Wilders direct aanzetten tot haat en bedreigingen, zo ook de bloedbrieven gestuurd aan moskeeën in Nederland. Met daarop teksten die direct te verbinden zijn aan uitspraken van Wilders. Zo ook de verijdelde aanslag door “Soevereinen” tijdens de NAVO-top in juni, waar ook leden van de FvD bij zaten. En spreek je uit tegen de (extreem)rechtse politici die nu schreeuwen om verbinding, terwijl ze decennia niets anders hebben gedaan dan het opsplitsen, het verdelen, van de samenleving. Zij zijn medeschuldig aan de geweldsuitbarsting die we hebben gezien. En laat ze je al helemaal niet aanpraten dat dit niet politiek gemaakt mag worden. Dit ís hun politiek.

De aangewakkerde haat in de samenleving komt vanuit rechts, door rechtse politici en óók door het feit dat ze vrij baan kregen in de media voor het platformen van hun ideeën. Maar het probleem is niet je buurman of buurvrouw, niet de persoon die voor je staat in de rij bij de supermarkt, noch je gekke oom, moeder, tante, zus, zwager, noem het maar op, die aanschuiven tijdens het kerstdiner. Ik weet dat het lastig is, als geen ander, om toch in gesprek te blijven. Maar je mag niet vergeten dat we het over onze medemens hebben. Altijd. En door ze weg te duwen, is er voor hen ook geen weg terug.