Hoe een gluurdersmentaliteit burgemeester Schuiling de das omdeed

Zijn veroordeling is een teken des tijds

De Groningse burgemeester Koen Schuiling moest kort voor zijn officiële aftreden plotseling vertrekken omdat een politierechter hem had veroordeeld wegens masturberen in zijn Saab. Hij staat nu te boek als zedendelinquent. Wat hij zou hebben gedaan, valt immers onder schennis van de eerbaarheid.

De NRC toont in een uitvoerige reportage zonneklaar aan dat het verweer van de burgemeester op waarheid berust. Na een paar operaties heeft hij op onregelmatige tijden aanvallen van heftige buikpuin. Die houden ongeveer een kwartier aan. Dat was hem tweemaal in zijn Saab overkomen. Hij deed in beide gevallen zijn bovenbroek naar beneden en probeerde door het masseren van zijn buik de pijn te verlichten. De rechter hechtte echter meer geloof aan het getuigenis van twee vrachtwagenchauffeurs.

De NRC gaat diep in op de ziektebeelden van Schuiling, die zelfs openbaar maakt dat hij sinds zijn operaties impotent is en dus niet meer kán masturberen. Het is bijzonder pijnlijk dat hij dit om zijn onschuld te bewijzen openbaar moet maken. Het is volstrekt duidelijk dat de politierechter op een gruwelijke wijze heeft misgetast. Schuiling mag verwachten dat hij na hoger beroep in ere zal worden hersteld. Voor wat dat waard is nadat je zo door het slijk bent gehaald.

Eén element komt in het artikel niet met zoveel woorden aan de orde. Wat die vrachtwagenchauffeurs zagen, waarom ze het zagen en wat zij kónden zien.

Bij het eerste incident had de burgemeester op een parkeerplaats halt gehouden. Eerst probeerde hij te wildplassen maar dat lukte niet. Daarna ging hij terug de auto in en maakte zijn broek los.

Dit nu werd opgemerkt door een chauffeur met een vrachtwagen vol bieten die de politie belde en zijn truck dwars op de weg plaatste om te voorkomen dat de burgemeester ontsnapte. Gezien het uur van de dag kan hij alleen maar schaduwen hebben gezien.

Schennis van de eerbaarheid komt tot stand als U Uw geslachtsdeel onverhoeds toont op een plek waar anderen dat niet kunnen verwachten. Op een naaktstrand of een seksfeest kan dan ook geen sprake van zulke schennis zijn, wel als U in volle glorie op een bankje in het park gaat zitten. Of bewust voor het raam staat en de passanten in ogenschouw neemt. Kijk er iemand naar binnen en ziet die persoon dat U naakt op weg bent naar de badkamer, is er niets aan de hand.

Of iemand in de auto wel voldoende onderkleding draagt, is moeilijk waar te nemen tenzij je heel bewust naar binnen kijkt. In dat geval heb je de aanblik van de persoon in zijn onderbroek zelf gezocht. Die chauffeur is bewust gaan zitten speuren. Het was nog avond ook. Hij had niks hoeven te zien als hij zich met zijn eigen zaken had bemoeid en op de weg gelet.

De vrachtwagenchauffeur bij het tweede incident vervoerde geen bieten maar melk. Hij kwam Schuiling tegen, terwijl hij al rijdende met zijn ene hand zijn buik masseerde. Opnieuw was het avond. Heel even deed de burgemeester naar eigen zeggen de binnenverlichting aan om te controleren of er bloed zat in de gal die hij zojuist had opgehoest. Daarna deed hij het licht weer uit. Dat moet niet langer dan vijftien seconden geduurd hebben. Toch had de chauffeur van de melkwagen kennelijk zoveel gezien dat hij Schuiling dwong tot stoppen, uitstapte en hem vroeg: “Vind je dat normaal of zo?” Door het open raam zag hij nu Schuilings open broek. Later belde hij de politie. Die gingen naar het huis van Schuiling waar zijn Saab voor de deur geparkeerd stond. De motorkap was nog warm. Het was duidelijk: die Schuiling ging voor gaas.

Woensdagavond besteedde Nieuwsuur veel aandacht aan de zaak Schuiling en het artikel in de NRC. De hoogleraar strafprocesrecht Sven Brinkhoff had het daarbij over guilt by association. Hij en Hugo Logtenberg, een van de twee auteurs van het NRC-artikel, spraken het vermoeden uit dat de homoseksuele geaardheid van Schuiling ook een rol had gespeeld bij het besluit hem te vervolgen.

Zo bleef een zaak onderbelicht: het gluurdersgedrag van de chauffeurs, de ongezonde fantasie van beide mannen en het verlangen die gast in die Saab er eens lekker bij te lappen. En dezelfde ongezonde belangstelling bij de politie van hoog tot laag en bij het Openbaar Ministerie. De melkrijder heeft hoogstens gezien dat Schuiling het verkeer in gevaar bracht op ongeveer dezelfde manier als iemand die achter het stuur met zijn mobieltje zit te bellen. Ook de bietenvervoerder kan in de avond nauwelijks iets hebben waargenomen. Zelfbenoemde zedelijkheidsapostel. Stasi-spionnenmentaliteit. Het past allemaal haarfijn in de sfeer van elkaar de maat nemen en veroordelen die zich in dit meldpuntenland heeft geworteld, in dit paradijs van paranoia en complottheorieën waarin het wemelt van “hooggeplaatste” zedendelinquenten. En dan kan een balletje raar rollen. In Nieuwsuur werd ook nog vastgesteld dat de betrokkenen bij politie en Openbaar Ministerie bang waren voor een soort klassenjustitie als ze deze burgemeester lieten gaan.

Van die sfeer is Schuiling het slachtoffer geworden. Wanneer bent U aan de beurt?

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin zeker nu de laatste putten dicht zijn. Tevens noem ik de PVV een extreemrechtse partij.

Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: herenig de zeventien Nederlanden?