Hoogste tijd om ons in Modern Money Theory te verdiepen

Het is een dooddoener die we de laatste week weer veel hebben gehoord: leuk dat de overheid uitgaven doet, maar hoe wordt het betaald? De VVD is vanzelfsprekend het meest schaamteloos: over een bezuinigingsplan dat geld weghaalt bij onderwijs, klimaat, de WW, jeugdzorg en kinderopvang, vertelt de VVD trots ervoor te hebben gezorgd dat er geen schuld zal worden doorgeschoven naar volgende generaties.

De VVD is echter niet de enige die stelt dat het geld dat de overheid uitgeeft eerst moet worden verdiend. Modern Money Theory (MMT) is een school binnen de economie die dit weerspreekt. De bekendste MMT econoom is waarschijnlijk Stephanie Kelton, auteur van The Deficit Myth en economisch adviseur van Bernie Sanders.

Linkse doelen zoals het uitbouwen van de verzorgingsstaat of het oplossen van het klimaatprobleem vragen grote uitgaven. MMT stelt dat extra uitgaven geen probleem zijn zolang die geen inflatie veroorzaken, en laat zien waar de ruimte zit om politieke doelen te realiseren. Een linkse partij die begrotingsevenwicht nastreeft krijgt moeite te leveren voor haar kiezers. Zo ziet bijvoorbeeld Labour in het VK zich genoodzaakt te bezuinigen op sociale voorzieningen. Patricia Pino vat het dilemma voor linkse partijen bondig samen in een stroomdiagram.

Het streven naar begrotingsevenwicht levert bovendien problemen op bij het bestrijden van werkeloosheid. Begrotingsregels verbieden overheden de eigen economie te stimuleren om zo werkgelegenheid te creëren. Door veel te produceren voor de export kunnen landen banen creëren zonder zelf geld uit te geven, maar niet elk land kan dat doen. Elke cent die een land als Nederland of Duitsland exporteert wordt immers elders geïmporteerd. Zo wordt werkgelegenheid een spelletje met wereldwijd winnaars en verliezers, en krijgen we conflicten binnen de Eurozone en tussen de VS en haar handelspartners. Dat alles is niet nodig als landen voldoende uitgeven om volledige werkgelegenheid te bereiken zoals MMT economen voorstellen.

Hierbij dus een oproep voor linkse economen en opiniemakers om zich te verdiepen in Modern Money Theory, ook als het in eerste instantie contra-intuïtief klinkt. Geeft het een kans want de belangen zijn groot, en wellicht word je net als ik positief verrast.

Voor wie meer wil leren over MMT zijn er een aantal goede bronnen, helaas wel allemaal in het Engels: [Dit is een goede, korte introductie van MMT door Steven Hail, een vooraanstaand MMT econoom. Er is een geweldige podcast. En voor een diepgaande en technische behandeling is er ook een studieboek macroeconomie geschreven door drie MMT economen.

Het zou mooi zijn MMT wat vaker in het Nederlands debat te zien. Wellicht bevat een toekomstige versie van bovenstaande lijst links naar bijdragen van Nederlandse economen!