Iedereen betaalt de prijs voor de nieuwe wapenwedloop maar wie het meest?

We moeten ons land niet militair veiliger maken door bezuinigingen die de fundamenten van onze samenleving verder uithollen.

De nieuwste doorrekening van het Centraal Planbureau laat zien dat geen enkele partij haar verkiezingsprogramma kan uitvoeren zonder pijnlijke keuzes. Wie er straks ook gaat regeren, er wordt bezuinigd. En die bezuinigingen raken vrijwel iedereen. In de zorg, het onderwijs en het bedrijfsleven.

De belangrijkste reden is de forse stijging van de defensie-uitgaven. Alle partijen willen voldoen aan de NAVO-norm. Dat betekent miljarden extra voor militaire middelen, oefenterreinen en personeel. Maar dat geld moet ergens vandaan komen.

In elk partijprogramma duikt dezelfde harde realiteit op: defensie gaat erop vooruit, de rest moet inleveren. Het geld dat naar tanks, drones en munitie gaat, kan niet meer naar leraren, verpleegkundigen of betaalbare woningen. En zo wordt het idee van veiligheid een paradox: we maken ons land zogenaamd veiliger door de fundamenten van onze samenleving verder uit te hollen.

In de CPB-cijfers is goed te zien wat dat betekent. De zorg moet “doelmatiger”, het onderwijs “hervormd”, en burgers krijgen minder koopkrachtstijging. Politici presenteren dat als efficiëntie, maar in de praktijk zijn het voor  mensen harde versoberingen.

Veiligheid is een legitiem publiek belang dat Kamerbreed wordt gedeeld.  Maar de politieke eerlijkheid zou moeten zijn dat deze keuze forse  consequenties heeft voor alle burgers. Je kunt niet én meer geld uitgeven aan tanks en drones, én beloven dat er niets verandert in de zorg, het onderwijs, de koopkracht of op een ander belangrijk onderdeel van onze samenleving.

De komende jaren zullen dus niet alleen in het teken staan van meer veiligheid, maar ook van de vraag: wat vinden we de moeite waard om te beschermen? Alleen militaire kracht, of ook de sociale samenhang en sociale cohesie waar onze samenleving op draait?