In de media sluimert de oorlog slechts

Nico schrijft een serie over oorlog. Dit is aflevering 72.

Een steekproef. Waar is de oorlog in zo maar een zaterdagkrant van 27 september 2025? Thuis ontvangen en lezen wij drie kranten: het AD voor het nieuws uit Rotterdam en de sport, de Volkskrant (Vk) en de NRC.

Het kan toeval zijn, maar de voorpagina’s doen ditmaal weinig met de oorlog. Het AD vraagt in koeienletters ‘KERST IN DE WINKELS: heeft u er al zin in?’ In de linker onderhoek wordt verwezen naar het stuk ‘Rusland haalt tieners over tot spionage.’ De Volkskrant maakt in de bovenbalk melding van een roman over een naoologs vrouwenleven.

Qua oorlogsnieuws bericht het NOS Journaal op zaterdag om 13.00 uur over het feit dat Artsen zonder Grenzen stopt met hulp in Gaza-Stad. In veel zaterdagkranten telt de actualiteit wat minder zwaar. Het nieuws verhuist naar de krant online. In de nieuwssectie van de Vk staat een groot stuk over hybride oorlog naar aanleiding van de recente Russische drone-aanvallen op meerdere plekken in Europa. ‘Elke drone brengt een gewapend conflict een stukje dichterbij’. En op pagina vier gaat het over de compromisloze opstelling van Netanyahu in de Verenigde Naties. Op de ‘in het nieuws’-pagina’s laat de NRC de oorlog links liggen.

Op mijn zoektocht naar de thema’s oorlog en vrede doe ik wel een paar bijzondere ontdekkingen:

• De bioloog Midas Dekkers wordt in de NRC geïnterviewd over zijn 52ste boek ‘Het menselijk tekort’. Menige uitspraak kun je moeiteloos op de fenomenen oorlog en vrede projecteren. Zoals: ‘Het komt erop neer dat we voortdurend dingen doen die we helemaal niet willen, En dat we voortdurend dingen willen die we helemaal niet doen.’ Of: ‘Ons karakter, ons menszijn, onze individualiteit wordt niet door onze talenten bepaald, maar door onze tekorten.’ Of: ‘Je kunt hoog springen, je kunt laag springen, maar de wereld wordt nooit beter. Gelukkig heb je wel lekker gesprongen.’ En als laatste: ‘Ik hoef het einde der tijden niet te voorspellen, dat komt vanzelf wel.’

• Beau van Erven Dorens grijpt zijn column in de AD-bijlage Mezza aan om zich over Hamas en Gaza uit te spreken. Boven zijn opinie staat: ‘Ik huil mijn ogen uit mijn kop en schaam mij diep. Ik sta er bij en kijk er naar en ik doe niets om hun lijden (hij doelt op de Palestijnen) te stoppen of te verzachten. Wanneer heb je als overheid, als regering, als vertegenwoordiger van Nederland, genoeg dood en verderf gezien om tot actie over te gaan. Aan de premier vraagt hij: ‘In welke morele diepte ben je afgezonken dat je deze middeleeuwse slachting nog blijft vergoelijken?’

• De Volkskrant heeft een kabinet van topwetenschappers samengesteld om een toekomstgericht beleid te formuleren waar de politici maar niet in slagen. Met tien ministers. Ik mis een minister van Defensie of Vrede. Toeval of niet? Kennelijk wil de redactie de defensie toe vertrouwen aan de minister van Buitenlandse Zaken. Onder het motto: ‘Sta op tegen Trump en pas op voor een wapenwedloop.’ Met die opvatting ben ik het overigens wel eens. De BuZa-minister heet Bastiaan van Apeldoorn. Hij is hoogleraar mondiale politieke economie en geo-politiek, en SP-senator. “Zolang we met twee maten meten en Rusland wel straffen en Israël niet, zijn we behalve medeplichtig ook ongeloofwaardig.” Zijn verdere opvattingen zijn ook de moeite waard om te lezen.

Kortom: het is een voorrecht om in een democratisch land te leven waar de journalistiek, of het tuig van de richel, zoals Wilders dat noemt, nog vrij spel heeft. En tuig van de richel staat voor: slecht volk, gajes, schorem, gespuis, geteisem, rapaille en uitschot.