In waardering alleen kun je niet wonen

Wie de conceptverkiezingsprogramma’s van politieke partijen doorbladert, ziet een opvallende rode draad: brede waardering voor het mbo. Partijen spreken met lof over het essentiële belang van vakmensen voor de economie en de toekomst van Nederland. En dat is terecht: zonder deze vakmensen loopt het land verder vast en worden oplossingen voor vraagstukken op het gebied van wonen, mobiliteit en duurzaamheid eenvoudigweg onhaalbaar. Maar tussen de mooie woorden in de verkiezingsplannen en de echte daden gaapt een grote kloof. Structurele investeringen en concrete voorstellen ontbreken vooralsnog in elk programma.

Meer huizen, maar wie bouwt ze?
Vrijwel elke partij benadrukt dat er in Nederland snel méér woningen moeten komen, tienduizenden per jaar. Jongeren wonen nu noodgedwongen langer thuis, starters vallen buiten de boot en statushouders zitten vast in een AZC. Politici buitelen over elkaar heen met plannen om te bouwen, maar één vraag blijft steevast onderbelicht: wie gaat al die woningen daadwerkelijk realiseren?

Zonder vakmensen blijft elke belofte papier
Juist hier speelt het mbo een grote rol. Onze studenten in bouw en techniek zijn de metselaars, timmerlieden, installateurs en machinisten die ambities omzetten in bakstenen en beton. Maar de instroom in deze opleidingen staat onder druk. Te weinig jongeren kiezen voor deze vakgebieden, terwijl ervaren krachten met pensioen gaan. En zonder vakmensen blijft elke woonbelofte een papieren belofte. Die spanning zien we niet alleen in de bouw. Zorg, veiligheid, energietransitie, mobiliteit, op alle fronten zijn er torenhoge politieke en maatschappelijke ambities. En op alle fronten is het mbo de sleutel tot succes. Toch ontbreken in veel politieke plannen de noodzakelijke structurele investeringen in het mbo.

Investeren in het mbo is investeren in Nederland
Als partijen hun ambities serieus nemen, hoort daar ook serieuze ruimte en financiering bij. Dat betekent dat er structureel honderden miljoenen per jaar geïnvesteerd moeten worden om de mbo-opleidingen, zeker in bouw en techniek, te versterken. Daarnaast zijn gerichte maatregelen nodig om de instroom te bevorderen, zoals een afstudeerbonus of het verlagen van het collegegeld. Ook moet de samenwerking met het bedrijfsleven verder worden aangejaagd door hybride leerbanen eenvoudiger te maken en bedrijven die leerwerkplekken aanbieden actief te belonen. En tot slot is het cruciaal dat omscholing en bijscholing beter toegankelijk worden, zeker in een snel veranderende arbeidsmarkt. Denk hierbij ook aan andere maatregelen, zoals voor iedere mbo-student een passende stagevergoeding, een publieke opdracht voor Leven Lang Ontwikkelen (LLO), en gratis studieboeken.

Waardering bouwt geen huizen
Woningbouw is hét voorbeeld waar politieke woorden en daden uit elkaar lopen. Nederland snakt naar huizen, maar zonder mbo-vakmensen komt er geen steen bij. Hetzelfde geldt voor onze ziekenhuizen, voor de energietransitie en voor de veiligheid op straat. Waardering alleen bouwt geen huizen, geneest geen patiënten en legt geen zonnepanelen. Politieke partijen moeten nu kleur bekennen: blijft het bij een waarderende, mooie paragraaf in hun verkiezingsprogramma, of durven ze te investeren in de mensen die hun plannen werkelijkheid gaan maken? Eén ding is zeker: als het bij mooie woorden blijft en niet wordt overgegaan tot de bijbehorende daden, bouwt de politiek luchtkastelen. Niet aan Nederland.

Laten we ervoor zorgen dat de komende verkiezingen niet alleen leiden tot mooie woorden, maar ook letterlijk tot het bouwen aan onze gezamenlijke toekomst.