Ineens kan het opblazen van de Nord Stream ons weinig meer schelen

Mijn geheugen is te goed om in deze geschiedvervalsing te trappen.

Het wordt steeds meer duidelijk dat de Nord Stream, de gasleiding tussen Rusland en Europa, twee jaar geleden is opgeblazen door Oekraïners en dat de Oekraïense president Zelensky daarvan wist. Toen de leidingen in 2022 werden opgeblazen schreeuwden veel mensen moord en brand en werden direct Poetin en de Russen als schuldigen aangewezen. Nu blijkt dat het verhaal toch anders is, zijn de reacties nogal lauw.

CDA-leider Bontenbal schreef op X zelfs dat de sabotage van de gasleiding niet zo’n probleem was, omdat Poetin de gaskraan toch al had dichtgedraaid en Europa daardoor al minder afhankelijk was van Russisch gas. Mijn geheugen is te goed om in deze geschiedvervalsing te trappen. Zo is het namelijk niet gegaan. Nadat Rusland in februari 2022 Oekraïne binnenviel riep iedereen meteen dat we geen Russisch gas meer zouden afnemen en dat we als sanctie helemaal geen handel meer zouden drijven met Rusland. Poetin draaide de gaskraan dus niet dicht, maar wij wilden geen gas meer afnemen. Dat lijkt me toch een belangrijk verschil.

De Amerikaanse president Biden zei toen - in april 2023, dus vijf maanden voordat de gasleiding werd opgeblazen - dat hij wel vloeibaar gas aan Europa kon leveren. Dat leek een genereus gebaar, maar Amerika leek daarmee ook meteen te willen profiteren van de sancties en van de roep om van het Russisch gas af te gaan, een handelsoorlog te maken. Bontenbal schrijft hier niets over. Niets over de sancties, niets over hoe we zelf besloten niet meer afhankelijk te willen zijn van Rusland en geen handel meer wilden die de ‘Russische oorlogsmachine’ zou steunen. Niets van dat alles. En hij schrijft ook niets over de milieuschade die het opblazen van de gasleiding heeft veroorzaakt of wie die leidingen eigenlijk hebben betaald en dus gedupeerd zijn door deze actie. Blijkbaar is dat allemaal niet meer belangrijk. Twee jaar geleden had Poetin ons een afschuwelijke streek geleverd met zijn actie, maar nu Zelensky er achter blijkt te zitten maakt het allemaal niet zoveel uit.

Natuurlijk zijn er mensen die het ingewikkeld vinden en twee jaar geleden geen uitspraken wilden doen over wie er achter zou zitten en dat nu nog steeds niet doen. Ik heb daar alle begrip en respect voor. Toch komt vaak uit wie er achter een coup of aanslag heeft gezeten. Zo gaat dat eigenlijk altijd. Uiteindelijk wordt bekend wie met wie heeft overlegd, welke telefoontjes er gepleegd zijn, wie wat betaald heeft en hoe lijntjes lopen. Zo ging dat ook met de onrusten in Chili, Bolivia, Iran, Irak, Panama en ga zo maar door. Het interesseert alleen weinig mensen iets. Ze willen denken dat het Westen goed en voor vrijheid is en als je dan vraagt waarom Amerika de democratische gekozen president Allende in Chili weg wilde hebben en een dictator als Pinochet een prima vervanger vonden, blijft het dikwijls stil. En die vraag kun je ook stellen over moslimextremisten die de plekken van Khadafi, Saddam Hoessein en bijvoorbeeld Mossadeq innamen. De oliehandel werd er beter van, maar de wereld - en vooral leefbaarheid van individuen - ging hard achteruit. Het maakt allemaal niets uit. Veel mensen willen het niet eens weten of zien en in analyses over de huidige onrust in het Midden-Oosten komt het ook niet altijd terug.

Ik begrijp dat niet. Maar ik begrijp zoveel niet. Zo blijf ik het ook onbegrijpelijk vinden dat er mensen zijn die het consequent opnemen voor de Israëliërs omdat de actie van Hamas op 7 oktober zo verschrikkelijk was, maar nooit iets zeggen over de jarenlange onderdrukking en landroof door Israël voor 7 oktober 2023 en ook niet over de ruim 40.000 doden die inmiddels zijn gevallen als vergelding en zelfverdediging na 7 oktober. Ik snap het niet. Die oogkleppen, die blindheid voor het leed aan de andere kant, het geen oog willen hebben voor het grotere geheel, het niet proberen om objectief te kijken. Ik ken dat eigenlijk alleen van voetbalsupporters. Zij zien in iedere actie van de tegenpartij een overtreding en gele kaart en beginnen te schelden als hun eigen club een vrije trap tegen krijgt. Blijkbaar werkt dat in de politiek en bij internationale betrekkingen ook zo. Je hebt slechteriken en goederiken en voor veel mensen zit daar weinig tussen. Dat houdt het leven overzichtelijk, maar het doet geen recht aan de complexiteit van het leven en aan de mensen die daar het leidend voorwerp van zijn.

Het denken in tegenstellingen zal ons eeuwig de das omdoen. Ik vind dat niet alleen triest, maar inmiddels ook aardig stompzinnig.