Is het his-story of toch haar verhaal?

De ‘eerste’ mens is een Afrikaanse vrouw.

Eeuwenlang vertellen religies dat de man eerst kwam en de vrouw uit hem werd gevormd. Maar de wetenschap vertelt een totaal ander verhaal.

Het biologische bewijs van vrouwelijke oorsprong
Eeuwenlang hebben religies en patriarchale tradities ons wijsgemaakt dat de man als 'eerste' deze aarde heeft belopen, en dat de vrouw slechts uit hem werd gevormd: uit een rib, uit zijn lichaam, als een secundair wezen. Dit verhaal is duizenden keren herhaald en diep in culturen verankerd.

Maar de biologie, de genetica en de evolutiewetenschap vertellen een totaal ander verhaal, een verhaal dat niet gestoeld is op mythe of symboliek, maar op tastbare feiten. En die feiten wijzen allemaal dezelfde kant op: de vrouw was er eerst, en zonder vrouwen zou de mens nooit bestaan hebben.

De navel als universeel teken
Elke navel is een levend fossiel. Het is het litteken van een verbinding die elk mens heeft gehad met een moeder, via een navelstreng. Zonder die verbinding is geen enkel menselijk leven mogelijk. Dat betekent: elk mens dat ooit leefde, leefde dankzij een vrouwelijk lichaam.

Als er werkelijk ooit een "eerste mens" zou zijn geschapen uit het niets, zoals religieuze verhalen soms beweren, zou die geen navel hebben gehad. Toch hebben alle echte mensen er één. Dat simpele detail onderstreept wat de wetenschap bevestigt: mensen ontstaan in vrouwen en uit vrouwen.

Het genetische bewijs: de moederlijke lijn
Elke cel in ons lichaam bevat mitochondriën, de kleine energiefabriekjes. Deze hebben hun eigen DNA, en dat DNA komt altijd alleen van de moeder. Geen enkele vader draagt bij aan het mitochondriale DNA van zijn kinderen.

Onderzoekers ontdekten dat alle mensen op aarde dit mitochondriaal DNA terug kunnen leiden tot één voorouderlijke vrouw: de "Mitochondriale Eva", die ongeveer 150.000–200.000 jaar geleden in Afrika leefde. Zij was niet de enige vrouw in haar tijd, maar haar lijn is de enige die ononderbroken doorgegeven is. En als we haar met de woorden van vandaag zouden beschrijven, zouden we haar aanduiden als een donkere, zwarte vrouw. Dit betekent dat onze meest zekere genetische voorouder een vrouw is.

Het chromosomale bewijs: het Y is jonger
Naast mitochondriaal DNA is er ook bewijs in ons kern-DNA. Vrouwen hebben twee X-chromosomen (XX). Mannen hebben één X en één Y (XY). Het Y-chromosoom, dat de mannelijke sekse bepaalt, is evolutionair gezien veel jonger en kwetsbaarder dan het X-chromosoom. Het Y-chromosoom draagt relatief weinig genen en vertoont tekenen van degeneratie door de evolutie heen. Het X-chromosoom daarentegen bevat duizenden genen die cruciaal zijn voor leven.

Genetische studies wijzen erop dat de X-lijn veel ouder en stabieler is dan het Y-chromosoom. Met andere woorden: genetisch gezien is de vrouw de basisvorm, en de man een latere variant.

De archeologische bevestiging
De oudste menselijke fossielen die we hebben gevonden zijn vrouwelijk. Ardi (Ardipithecus ramidus), 4,4 miljoen jaar oud, gevonden in Ethiopië. Lucy (Australopithecus afarensis), 3,2 miljoen jaar oud, eveneens uit Ethiopië. Beide zijn vrouwelijke skeletten die ons de meest directe blik geven op onze vroegste voorouders.

Elke archeologische ontdekking die ons dichter bij onze oorsprong brengt, brengt ons dichter bij vrouwelijke voorouders. Dit is geen toeval, het bevestigt het patroon dat door alle wetenschappelijke disciplines heen zichtbaar is.

Het evolutionaire bewijs: leven begint met vrouwen
Bij vrijwel alle diersoorten in de natuur is het vrouwelijke geslacht de kern van voortplanting. Eicellen zijn groot, rijk aan voedingsstoffen en noodzakelijk voor elk nieuw leven. Zaadcellen zijn klein, mobiel, en dragen maar een fractie van het genetisch materiaal aan. Zonder eicel geen embryo, zonder baarmoeder geen ontwikkeling, zonder vrouwelijke lijn geen voortbestaan. Zelfs in soorten die aseksueel kunnen voortplanten, is het vaak het vrouwelijke organisme dat dat kan, niet het mannelijke. Dit benadrukt dat de biologische basis van leven primair vrouwelijk is.

In de embryonale ontwikkeling is het vrouwelijke de standaard.

• Elk embryo begint met dezelfde basisstructuur.

• Zonder extra hormonale signalen ontwikkelt het embryo zich in vrouwelijke richting.

• De penis is in feite een doorontwikkelde variant van de clitoris; het scrotum een omgevormde versie van de buitenste schaamlippen.

Biologisch gezien is de man dus een modificatie van een vrouwelijk uitgangspunt.

De omkering van het verhaal
Religies hebben eeuwenlang het beeld neergezet dat de man eerst was, en dat de vrouw slechts "volgde". Maar de feiten zijn onontkoombaar:

• Elke navel getuigt van geboorte uit een vrouw

• Ons mitochondriaal DNA vertelt dat onze oudste zekere voorouder een vrouw was

• Het Y-chromosoom is een jongere, kwetsbaardere toevoeging aan het stabiele vrouwelijke genetische fundament

• In de natuur is het vrouwelijke geslacht de biologische basis van voortplantingDe waarheid die de wetenschap blootlegt is duidelijk: de vrouw kwam eerst, en zonder vrouwen had de mensheid nooit bestaan.

Het is niet his-story, maar haar verhaal.