Gecanceld, geroyeerd, geblokkeerd, gehackt en bedreigd vanwege kritiek op Israël

Sinds de barbaarse aanslagen van 7 oktober 2023 is een groot gedeelte van Nederland volledig in tweeën gesplitst. Voor- en tegenstanders van Israël hebben elkaar sindsdien beschuldigd en van allerlei onwaarheden beticht, zowel op straat als op sociale media, in kranten, tijdschriften, op de radio en op televisie. De recente vrijlating van de gijzelaars heeft wat rust gebracht, maar beide kampen liggen nog steeds ver uit elkaar en blijven elkaar tegenspreken. Zo veel polarisatie heeft Nederland waarschijnlijk nog nooit meegemaakt. Tijdens corona werd er ook met modder gegooid, maar de antivaccinatiegroep was toen duidelijk in de minderheid. Nu lijken beide kampen even groot, en de tegenstrijdigheden, zoals de paar voorbeelden hieronder, zijn vaak nog extremer.

De voorstanders stemmen in het algemeen op de PVV, BBB, JA21, SGP en soms ook op de VVD en de ChristenUnie. De tegenstanders kiezen meestal voor GL-PvdA, PvdD, D66, Volt, SP, Denk en zelfs ook voor FvD. CDA- en NSC-stemmers zweven tussen beide kampen. Dit is niet te bewijzen, maar het merendeel van de Nederlandse moslims (ongeveer 1 miljoen) is waarschijnlijk tegen het beleid van Israël, terwijl de meeste Joden (ongeveer 55.000) ervoor zijn. Christenen, zowel katholiek als protestants, zijn verdeeld of neutraal.

Het is overigens natuurlijk niet zo dat alle voor- en tegenstanders elkaar beschuldigen. Velen houden zich stil omdat ze geen kamp durven te kiezen, het conflict onvoldoende begrijpen, of omdat ze geen olie op het vuur willen gooien en liever geen kritiek uiten. Ook ontstaan aan beide kanten groepen mensen die juist de verbinding zoeken en niet met modder willen gooien. Vooral binnen de Joodse gemeenschap zijn er veel mensen die de moed hebben om ‘nee’ te zeggen en actief de verbinding te zoeken met de Palestijnse kant, zoals dat bijvoorbeeld in Israël gebeurt binnen de beweging Standing Together.

Voorstanders klagen het meest
Wat zeker opvalt, is dat de voorstanders het hardst klagen. Het aantal keren dat bijvoorbeeld Frits Barend in een praatprogramma is uitgenodigd om zijn ongenoegen te uiten over pro-Palestina-demonstraties, is niet op de vingers van één hand te tellen. Als voormalig sportcommentator van Joodse afkomst grijpt Frits Barend elke gelegenheid aan om zijn woede over het groeiende antisemitisme te uiten en anti-genocidedemonstranten schofterig te noemen. Dergelijke uitingen zijn ook regelmatig terug te vinden in krantencolumns van onder anderen Leon de Winter, Ronald Plasterk en Nausicaa Marbe. Andere pro-Israël-voorstanders die de verdachtmakingen niet schuwen, zoals Esther Voet, Oscar Hammerstein en Ronny Naftaniel, zijn vooral actief op de socials.

Tegenstanders daarentegen bekritiseren niet pro-Israël-aanhangers, maar het beleid van Netanyahu’s regering in Israël. Demonstraties met Palestijnse vlaggen zijn absoluut niet gericht tegen de Joodse gemeenschap in Nederland, noch tegen pro-Israël aanhangers, maar uitsluitend tegen Israël zelf. Het zijn juist de Israël-supporters die dit soort demonstraties meteen als antisemitisch bestempelen en daaraan bewust een vals frame koppelen om er vervolgens over te kunnen klagen.

Het anti-Joodse geweld na de voetbalwedstrijd Ajax–Maccabi Tel Aviv op 7 november 2024 in Amsterdam was een zeer kwalijke uitzondering, maar dit was duidelijk een gevolg van het gedrag van de Maccabi-fans, die door de straten van Amsterdam ‘dood aan alle Arabieren’ scandeerden en zelf ook op jacht gingen naar pro-Palestina-voorstanders. 

Tegenstanders lijden het meest
De consequenties van al deze wederzijdse beschuldigingen zijn voor beide kampen merkbaar. Veel Nederlandse Joden worden regelmatig uitgescholden, beticht van kindermoord en genocide, en durven op straat niet meer Hebreeuws te spreken of een keppel te dragen. Dit gedrag moet stoppen, maar hoe kwalijk het ook is, het vindt niet plaats uit haat tegen Joden, maar uit boosheid over het geweld van Netanyahu’s leger op onschuldige Palestijnen. Tegenstanders reageren af. Israël-voorstanders worden ernstig belaagd, maar zij lopen niet het risico hun baan te verliezen als zij bijvoorbeeld hun sympathie voor Netanyahu op LinkedIn uiten. Pro-Israël zijn wordt niet beschouwd als iets verkeerds of als iets dat tegen de gedragscode van een werkgever ingaat. Het aantal Nederlanders dat door hun pro-Israël-uitingen hun baan verloor, is hoogstwaarschijnlijk nihil. Optredens van Israëlische cabaretiers en muzikanten die heel duidelijk Netanyahu steunen, zijn meerdere keren gecanceld, maar dat betrof geen Nederlanders. 

De prijs van kritiek
Anti-Israël zijn wordt daarentegen wel als iets verkeerds gezien. Verschillende werknemers zijn sinds 7 oktober hun baan kwijtgeraakt omdat ze zich op LinkedIn of elders uitspraken voor Palestina. Dat gebeurt zelfs zo vaak dat het European Legal Support Center (ELSC) is opgericht om Israël-kritische werknemers juridisch bij te staan in conflicten met hun werkgever. De meest bekende casus is waarschijnlijk die van software programmeur Nouraldin Alsweirki, die door zijn werkgever onterecht is ontslagen vanwege zijn pro-Palestina-uitingen op LinkedIn en gebruik heeft gemaakt van het ELSC om zijn ontslag aan te vechten (zie bijvoorbeeld artikel op The Rights Forum). Vermoedelijk zijn er nog talloze andere gevallen van Israël-tegenstanders die op de een of andere manier ernstige consequenties hebben ondervonden omdat zij het lef hebben zich uit te spreken tegen de oorlogsmisdaden van Netanyahu. 

Gecanceld, geroyeerd, geblokkeerd, gehackt en bedreigd
Als ik bijvoorbeeld alleen al naar mezelf kijk: op 15 oktober liep ik mee op de Dam met de eerste anti-Israël-demonstratie en sindsdien ben ik actief is op de socials. Ik ben als kunstgids aan de kant gezet in Amsterdam omdat Joodse leden van de organisatie mij antisemitisch vonden (zie Vrij Nederland), ben ik later om dezelfde reden geroyeerd als ambassadeur van een hedendaagse kunststichting, is mijn LinkedIn account twee keer geblokkeerd geweest, mijn kunstgerelateerde Instagram account volledig verwijderd, hoogstwaarschijnlijk door een pro-Israël-hacker, en verder ontvang ik regelmatig doodswensen, zoals dit bijvoorbeeld gebeurde naar aanleiding van mijn #nietinmijnnaam tweet, en onlangs ook naar aanleiding van dit artikel op Joop.nl over anti-Israël kunstprijzen. Deze laatste doodsbedreiging is toen per mail gestuurd naar de gemeenteafdeling van een politieke partij waar ik in het bestuur zit, en de burgemeester vond het toen dermate ernstig dat de politie heeft besloten om ons huis als “bedreigde woning” te markeren. En dan beschouw ik mezelf als een “keurige” burger die kunst als passie heeft en door collega’s altijd wordt gewaardeerd als teamspeler, dus de consequenties die veel radicalere anti-Israël activisten dan ikzelf ondervinden, zijn waarschijnlijk veel ernstiger.

Einde van Israël-polarisatie
Ik ben geen journalist of mediaonderzoeker, maar ik volg het conflict al sinds het begin en het is heel duidelijk dat Israël-voorstanders het meest klagen, terwijl de tegenstanders er uiteindelijk het meest onder lijden. Antisemitisme valt uiteraard niet goed te praten, maar kritiek op Netanyahu heeft absoluut niets met Jodenhaat te maken. Zolang er hiermee olie op het vuur wordt gegooid en Israël-tegenstanders worden ontslagen, gecanceld, geroyeerd, geblokkeerd, gehackt en bedreigd, zal helaas het pro-Israël kamp niet ongemoeid blijven. Duidelijk is ook dat al die kwalijke uitingen van vermeend antisemitisme meteen zullen ophouden zodra er eindelijk vrede is en er gewerkt wordt aan de oprichting van een Palestijnse staat. Zoals de coronapolarisatie stopte toen er geen nieuwe COVID-patiënten meer waren, zal de Israël-polarisatie stoppen zodra er zicht is op een Palestijnse staat.