Israëli’s en Palestijnen gunnen elkaar hun rouw niet

Zolang dat niet gebeurt, blijft vrede een illusie

Juist op 7 oktober, de dag dat de wereld (en niet alleen de joden) de slachtoffers herdenkt van de massamoord die Hamas-strijders precies twee jaar geleden aanrichtten, hielden Pro-Palestina-activisten overal straatacties. Het was wijs geweest en had van menselijkheid getuigd juist op deze dag van rouw voor de andere partij, de straat te mijden. Het was niet alleen humaan en fijngevoelig geweest daar mee te wachten tot de achtste maar ook correcter want op die datum in 2023 begon de Israëlische tegenreactie. Die heeft geleid tot meer dan zestigduizend slachtoffers terwijl de Gazastrook voor negentig procent is verwoest. Ondertussen maakten kolonisten op de West Bank met steun van het Israëlische leger van de gelegenheid gebruik om tamelijk ongezien hun Palestijnse buren het leven zo zuur mogelijk te maken in de hoop dat ze voorgoed vertrekken.

Niettemin: het begón allemaal met een zorgvuldig geplande en nauwkeurig voorbereide aanval op de Israëlische burgers vlak over de Gazaanse grens. Die draaide uit op een massamoord, niet alleen op dorpsbewoners maar ook op bezoekers van een groot festival. Dat is algemeen bekend. Ook werden honderden gijzelaars mee terug genomen Gaza in om de Israëlische regering onder druk te zetten.

Misschien zijn er tóch wel redenen voor Palestijnen om juist de zevende oktober in gedachten te houden, maar dat zijn de gevolgen die deze oorlogsmisdaad van groot formaat voor henzelf had. Met zijn offensief op 7 oktober 2023 maakte Hamas een strategische fout van onvoorstelbare omvang. De Israëlische reactie was zo woedend, niets ontziend, meedogenloos en veelomvattend dat ze leidde tot de zwaarste nederlaag van de Palestijnen sinds de Nakba in 1947. Hun situatie is vergelijkbaar met die van de Duitsers in 1945, Stunde null: het uur nul in een verwoest, uitgehongerd land. Nog nooit is de kans op de vorming van een onafhankelijke Palestijnse staat zo klein geweest.

Dat heeft 7 oktober de Palestijnen opgeleverd. Je kunt natuurlijk zeggen dat deze oorlogsmisdaad niet op zichzelf stond en onderdeel uitmaakte van een oorlog die al tegen de tachtig jaar met wisselende intensiteit aan de gang was. Allemaal tot je dienst. Begrijpen kun je het misschien maar er begrip voor hebben nooit. Zij hebben de lont in het kruitvat gestoken. Om vervolgens onder de grond in tunnels te schuilen toen het kruit tot ontploffing kwam.

Op 7 oktober 2025 is het nog volstrekt onduidelijk waar de indirecte besprekingen tussen een Israëlische delegatie en vertegenwoordigers van Hamas In Kairo toe zullen leiden. Toch reageren de meeste westerse leiders opgetogen tot positief op het dictaat dat Trump met Netanyahu aan het Midden-Oosten wil opleggen. Kenmerk van deze deal is dat de Palestijnen met lege handen achterblijven. Zij moeten zich in feite onvoorwaardelijk overgeven, net als de Duitsers in 1945, en verder maar afwachten wat anderen over hen zullen besluiten. Het is stuitend om te zien hoe allemaal opiniemakers, duiders en politici zonder wezenlijke kennis van het Midden-Oosten zitten te speculeren over een regering van Palestijnse “technocraten” onder toezicht van types als Tony Blair. Het komt erop neer dat Gaza en misschien de Westbank worden teruggebracht tot de status van voor de Tweede Wereldoorlog, een soort mandaatgebied maar dan onder voogdij van de Verenigde Staten. Het is moeilijk voorstelbaar dat Palestijnse “technocraten” zich tot deze vorm van collaboratie lenen.

En dit alles los van de vraag wie de wederopbouw zal financieren.

Terwijl ik dit opschrijf, zit Caroline van der Plas in Nieuws van de Dag het feit te vieren dat zij niet naar Nijmegen durfde te komen om op de redactie van het regionale dagblad De Gelderlander een soort interview te houden met journalisten en enkele geselecteerde studenten. Pro-Palestina-activisten hadden aangekondigd ook te komen. Het gaat om een klein groepje luidruchtige studenten die in Nijmegen voor nogal wat ophef zorgen. Caroline van der Plas gebruikte deze uitgelezen om de Radboud Universiteit af te schilderen als een oord van linkse terreur. Wierd Duk – vaste gast – beaamde dat. Hij gaf af op Alexandra van Huffelen, voormalig D66-politica en nu voorzitter van het College van Bestuur van de Radboud Universiteit omdat zij geen Trumpiaanse zuiveringen op de faculteiten doorvoerde. Zo kun je een groot drama in een ander werelddeel inzetten voor stemmingmakerij en eigen electoraal gewin.

Het is om wanhopig van te worden. Maar oprechte verontwaardiging is een betere emotie. Ondertussen gunnen Israëli’s en Palestijnen elkaar hun rouw niet.

Misschien is dat de belangrijkste conclusie aan het eind van deze kwade dag. Zolang ze niet bereid zijn niet alleen hun eigen doden te herdenken maar ook die van de ander, zal er geen duurzame vrede komen.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin. Tevens noem ik de PVV een extreemrechtse partij.

Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: Wilders uitsluiten, goed idee of niet?