Je kunt beter banden aanknopen met Palestijnse universiteiten dan die met de Israëlische verbreken

De ene universiteit na de andere zwicht voor de druk van activistische studenten en verbreekt de banden met Israëlische instellingen voor hoger onderwijs. Men doet dit omdat men anders medeplichtig is aan de genocide in Gaza. De studenten in kwestie menen dat zij zich op die manier inzetten voor Free Palestine.

Zo ontstaat een kluwen van misvattingen. Ten eerste is daar de gedachte dat de Palestijnen bevrijd zullen worden. Dat is niet het geval. Hoe het huidige conflict ook afloopt, voor de Palestijnen kan het hoogstens betekenen dat zij een andere onderdrukker krijgen. Ze worden niet alleen door Israëlische bezetters onderdrukt maar ook door antidemocratische bewegingen van eigen makelij zoals Hamas en de Palestijnse Autoriteit. De landen rondom Israël hebben er geen belang bij dat een werkelijk democratisch Palestina ontstaat met een regering die de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens als uitgangspunt neemt voor het binnenlands beleid. Veel te bedreigend in een regio waar alleen autoritaire regimes bestaan. In bepaalde mate is Libanon overigens een uitzondering op die regel maar dan wel de enige. Nog even recapituleren. De Palestijnse autoriteit oefent dictatoriale macht uit en drijft de spot met mensenrechten. Hamas is geen bevrijdingsbeweging maar een onderdrukkingsmechanisme. De weigering van de meeste activisten om deze werkelijkheid onder ogen te zien in plaats van weg te kijken, is schadelijk voor de zaak van de Palestijnen.

Dan zijn er de universitaire besturen die de banden met de Israëlische universiteiten willen verbreken omdat deze medeverantwoordelijk zijn voor de genocide in Gaza. Voor die genocide zijn verantwoordelijk de uitvoerders en hun opdrachtgevers. Israël is een pluriforme maatschappij en de academische gemeenschappen weerspiegelen deze diversiteit. Op het moment is die pluriformiteit wel in gevaar want Netanyahu en zijn rechtse bondgenoten zijn op de manier van Trump en Orban bezig de vrijheid – waaronder de academische vrijheid – af te breken. Dat is op zich al een voorname reden om de banden met Israëlische universiteiten en de bijbehorende uitwisselingen juist niet te verbreken.

Wie weet zijn er wel onderzoeksprojecten die rechtstreeks de slagkracht van de Israëlische strijdkrachten dienen maar die kun je dan als zodanig identificeren en daar een grens trekken. Maar voor zover we het kunnen bekijken, hebben de meeste samenwerkingsrelaties heel andere doelen. Het is trouwens opmerkelijk dat de activisten niet zelf lijsten hebben gepubliceerd van alle samenwerkingsprojecten met Israëlische universiteiten compleet met hun praktijk en hun doelstellingen. Daarvoor vertrouwen ze kennelijk op de universiteiten. Die van Utrecht heeft een lijst gepubliceerd en het is moeilijk voorstelbaar dat die de oorlogsvoering dienen. Datzelfde geldt voor die van de Universiteit van Amsterdam. Hoewel, eentje is een paneuropees project met Israëlische medewerking over het tijdig identificeren en onschadelijk maken van huisvlijtbommen. In een advies aan het College van bestuur met een pleidooi voor het verbreken van de relaties tussen de Radboud Universiteit (Nijmegen) en de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem gaat het nergens over de aard van die samenwerking. Wel constateren de opstellers dat de universiteit opleidingen verzorgt voor het leger, bijvoorbeeld op het gebied van  militaire geneeskunde. Radboud heeft de banden inmiddels verbroken ook al had de universiteit niets te maken met de door de adviescommissie genoemde verbindingen tussen bepaalde faculteiten en het leger.

Daarmee speelt de universiteit Benjamin Netanyahu en de extreemrechtse vleugel van zijn regering rechtstreeks in de kaart. Ze werpt de academische gemeenschap aan de Hebreeuwse Universiteit, die zeer pluriform is, terug op zichzelf. Daardoor  winnen de rechtse krachten aan invloed. Dat maakt het gemakkelijker voor Netanyahu om de academische vrijheid aan te tasten.

Je kunt beter actie voeren voor het aanknopen van banden met Palestijnse universiteiten. Die van Bir Zeit is actief op zoek naar zulke samenwerkingsverbanden ook omdat ze daar nu al voorbereidingen treffen voor het herstel van het hoger onderwijs in Gaza zodra dat mogelijk is.

Nu bewijzen activisten de Palestijnen een slechte dienst.

Om alles misverstanden te voorkomen: Nederland moet op straffe van sancties eisen dat de misdadige hongerblokkade van Gaza onmiddellijk en zonder voorwaarden wordt stopgezet.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin zeker nu de laatste putten open blijven. Tevens noem ik de PVV een extreemrechtse partij.

Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: alle ogen zijn gericht op de paus.