Boeren die stikstof produceren zonder de benodigde vergunningen knijpen 'm voor een offensief dat MOB (Mobilisation for the Environment), de actiegroep van Johan Vollenbroek, en de Vereniging Leefmilieu hebben geopend. Ze hebben dinsdag de tien eerste juridische verzoeken tot handhaving ingediend bij de provincie Limburg. Volgende week gaan er tien naar Gelderland, een week later tien naar Friesland en zo langs alle provincies.
Het gaat om verzoeker op te treden tegen zogenaamde PAS-melders, dat zijn boeren die zonder de benodigde vergunningen stikstof uitstoten met hun vee-bedrijven. Dat doen ze op grond van het gedoogbeleid Programma Aanpak Stikstof (PAS). De hoogste bestuursrechter verklaarde die praktijk al in 2019 illegaal maar de overheid heeft sindsdien geen werkbare oplossing gepresenteerd voor het probleem, mede door het fel verzet van militante boeren. Landbouw-minister Femke Wiersma (van de protestpartij BBB) verprutste in deze kabinetsperiode de laatste kans voor de boeren.
De regering had tot half 2025 de tijd om een oplossing voor het probleem van de PAS-melders te bedenken. „Die termijn heeft minister Wiersma ongebruikt laten verlopen”, staat in de verklaring van de milieuorganisaties. Eind vorig jaar vroeg demissionair minister van Landbouw Femke Wiersema (BBB) uitstel aan tot 2028. Dat werd door de Raad van State afgewezen, wat betekent dat PAS-melders vanaf ongeveer nu illegaal, zonder natuurvergunning, opereren.
De milieubeschermers eisen dat er nu opgetreden wordt tegen de illegale praktijken maar dat de overheid ook in andere gevallen in actie komt om de natuur te redden.
De clubs richten zich niet alleen op PAS-melders, maar ook op piekbelasters die wél een natuurvergunning hebben. „In de afgelopen weken werden al een tientallen verzoeken verstuurd,” zegt Vollenbroek, „twintig voor het intrekken van vergunningen van eendenfokkerijen, vijftien voor die van megastallen”.
Wiersma kwam aan de macht dankzij de boerenprotesten en een uitgekiende marketingcampagne van de agro-industrie die de bevolking de indruk moest geven dat boeren onrechtvaardig behandeld worden. In werkelijkheid werkt de vee-industrie de aanpak van het probleem al decennia tegen. Inmiddels is er sprake van een grote crisis die zich tot ver buiten de boerensector uitstrekt en waardoor bijvoorbeeld bouwplannen om de woningnood tegen te gaan stilliggen.
Belangenbehartiging LTO Noord reageert gelaten op het juridische offensief, maar plaatst wel morele kanttekeningen. "Het is niet nieuw dat milieuorganisaties dit soort stappen zetten, juridisch hebben ze daar het volste recht toe", laat een woordvoerder weten. "Maar de morele grens komt wel in zicht. Het gaat hier om boeren die buiten hun schuld in deze situatie terecht zijn gekomen." Volgens LTO ontbreekt het aan oog voor de menselijke maat. Over de rol van de provincie is LTO duidelijk: "Die moet nu eenmaal de wet volgen, zo simpel is het."
Meer over:
stikstof, mobilisation for the environment, milieu, natuur, femke wiersma, veeindustrie, actueelMeld je hieronder gratis aan voor Joop NL. Iedere donderdag een selectie opvallende nieuwsverhalen, opinies en cartoons in je mailbox.