Jonge Afghaanse vluchtelingen in Zweden hebben veel vaker werk dan anderen, vooral in de zorg

Acht van de tien jonge Afghanen die in 2015 een veilig heenkomen zochten in Zweden en werden opgevangen als alleenreizende minderjarigen, hebben volgens het Zweedse bureau van de statistiek een betaalde baan. Dat meldt The Local. Het percentage ligt aanzienlijk hoger dan het gemiddelde onder jongeren van dezelfde leeftijd die in Zweden geboren zijn. Het succes van de groep is ook opvallend omdat deze vluchtelingen na aankomst doelwit werden van een felle campagne in de media. Ze werden gezien als een bedreiging voor de samenleving en de wildste verhalen deden de ronde over onder meer grensoverschrijdende gedragingen op festivals. In Nederland sprak Geert Wilders van 'islamitische testosteronbommen'. De bangmakerij had het gewenste effect, hij steeg in de peilingen.

Nu blijkt dat deze zogenaamde 'testeronbommen' er in werkelijkheid voor zorgen dat Zweden de medische en sociale zorg kunnen krijgen. Werk waar de Zweden zelf geen trek in hebben. De tegenstelling die Wilders ook deze verkiezingen weer probeerde te scheppen tussen zorg en hulp in de vluchtelingen blijkt niet alleen juist maar in werkelijkheid onjuist andersom: zonder migranten geen zorg.

Zo'n 35.000 alleenreizende minderjarige vluchtelingen zochten in 2015 asiel in Zweden. Het overgrote deel van hen betrof jongens uit de vervolgde Hazara gemeenschap, een minderheidsgroepering in Afghanistan. Bijna 23.000 jongens waren afkomstig uit Afghanistan. 13.000 van hen kregen een vluchtelingenstatus, 7.000 kregen een verblijfsvergunning op basis van een omstreden regeling, de zogeheten Gymnasium-wet. Op basis van die regeling kregen ze de gelegenheid de middelbare school af te maken en hadden ze daarna zes maanden de tijd om een baan te vinden. Lukte dat niet dan werden ze uitgezet.

De groep jongens werd doelwit van een rechtse hetze en onder meer uitgemaakt voor 'baardkinderen' om te suggereren dat ze logen over hun leeftijd. Medici werden ingeschakeld om via controversiële onderzoeken de leeftijden te checken. Ze werden ook van seksuele misdrijven beschuldigd, van harddrugsgebruik en andere vormen van criminaliteit. Ze werden kortom, volgens de bekende extreemrechtse methodes, gestigmatiseerd en tot zondebok verklaard.

Uit de echte feiten wordt duidelijk dat van hen die in 1999 geboren zijn, de grootste groep, nu 82 procent betaald werk heeft. Onder Zweden van dezelfde leeftijd ligt dat percentage op 66 procent. Onder hen die onder de Gymnasium-wet vielen is het percentage nog hoger: 85 procent. Een aanzienlijk deel van hen verdient ook meer dan het gemiddelde inkomen.

Een van de verklaringen voor het verbazende succes is dat de druk om te slagen enorm groot was onder deze groep. Een woordvoerder van een belangenvereniging stelt dat het succes is bereikt ondanks de strenge maatregelen en niet dankzij. "We hebben jarenlang geworsteld. We zijn extreem slecht behandeld. We zijn nooit een prioriteit geweest voor de autoriteiten maar we zijn er ook in geslaagd een eigen netwerk op te zetten."

De vluchtelingen werken veelal in de zorg en sociale sector. 38 procent vindt daar emplooi. Het is werk waar de Zweden zelf weinig belangstelling voor hebben. Slechts 5 procent van hun in Zweden geboren leeftijdgenoten is er werkzaam terwijl er veel behoefte aan is. Een ander fors deel werk in dienstverlenende banen, van IT-specialisten tot conciërges.

Een nadeel van de 'strenge aanpak' waarmee politici reageerden. is dat door de strenge regels de vluchtelingen niet in staat zijn geweest verder te studeren of een opleiding te volgen. Een aanzienlijk deel, zo'n 30 procent van de meest kwetsbare groep, is door de strikte eisen beland in onderbetaalde banen.