Kabinetten-Rutte hebben tweedeling maatschappij opgeblazen: rijk en arm komen elkaar amper nog tegen

De opeenvolgende kabinetten-Rutte I hebben een verwoestende uitwerking gehad op de sociale cohesie tussen verschillende lagen van de bevolking. Dat blijkt uit een onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) dat vrijdag verschijnt. Nederlanders met een hoog inkomen komen steeds minder in aanraking met Nederlanders met een gemiddeld of lager inkomen en ook de armste laag van de samenleving ontmoet steeds vaker vooral elkaar.

In het SCP-onderzoek 'De leefwerelden van arm en rijk' is bekeken hoe de leefwerelden van de 20 procent meest welvarende en de 20 procent minst welvarende Nederlanders tussen 30 tot en met 59 jaar zich tussen 2011 en 2020 hebben ontwikkeld.

Zowel de armste als de rijkste inwoners van Nederland ontmoeten in de buurt, op het schoolplein, bij familie en op hun werk vooral mensen die net als zij weinig of juist veel geld hebben. Vergeleken met andere Europese landen valt de segregatie nog relatief mee, maar het onderzoek toont wel dat leefwerelden in tien jaar tijd meer gescheiden zijn geworden. En dat proces gaat volgens het SCP gepaard met ongelijke kansen en staat sociale samenhang en onderling begrip in de weg.

Vooral in en rond de Randstad en Eindhoven leven rijke Nederlanders afgezonderd van hun minder vermogende landgenoten. De top drie van welvarende gemeenten zijn Bloemendaal, Heemstede en Laren. De forse stijging van de huizenprijzen in deze regio werkt het fenomeen in de hand.

Het oosten van Groningen, de zuidelijke Randstad en Zuid-Limburg tonen clusters waar de leefwereld van de inwoners met de laagste welvaart vaak eenzijdig is. Tussen 2011 en 2020 zagen inwoners daar hun welvaart verder afnemen. In die periode besteedde de overheid minder aandacht dan voorheen aan het verbeteren van kwetsbare wijken en werd de rol van woningcorporaties kleiner, aldus het SCP.

Bij Nederlanders met een herkomst in Marokko, Turkije en Syrië zag het SCP juist een ander patroon. Sinds 2011 is de leefwereld van weinig welvarende mensen uit deze groep aanmerkelijk veelzijdiger geworden. Zij zagen vooral de welvaart toenemen in hun familiekring.

Demissionair premier Rutte is bezig aan zijn laatste dagen als kabinetsleider. De kans is groot dat hij dit jaar NAVO-baas Jens Stoltenberg opvolgt. Als dat zo is, gaat Rutte beduidend meer verdienen dan de de 189.210 euro per jaar die hij nu ontvangt, namelijk 26.457,59 euro per maand. Als gevolg van zijn eigen beleid is de kans dat hij in Nederland nog mensen met een lager inkomen ontmoet bijzonder klein.