Kadaverdiscipline verstikt de politiek

In drie weken drie boeken van oud-collega’s, van drie verschillende politieke partijen. Kamerleden die gedesillusioneerd de nationale politiek verlieten. Afgeknapt op het soms vuile spel, maar vooral ook op het keurslijf waarin ze werden gedwongen. Wie wil slagen als Kamerlid, moet blijkbaar bereid zijn alle principes overboord te gooien en onvoorwaardelijk de partijlijn te volgen.

Haagse logica schrijft voor dat die kadaverdiscipline een noodzakelijk kwaad is. Zonder strakke regie vanuit de partijtop zou ons parlementaire systeem niet te handhaven zijn. Als alle Kamerleden naar eigen inzicht stemmen, is de regering nooit zeker van een meerderheid en wordt het land onbestuurbaar. Regeerbaarheid vergt strakke teugels, lijkt dus het devies. Maar klopt dat wel?

Het antwoord is natuurlijk ‘nee’. Als er íets een bedreiging is voor de regeerbaarheid van ons land, is het wel de alsmaar groeiende kloof tussen burger en politiek. De rigide partijdiscipline produceert kleurloze jaknikkers, geen geloofwaardige volksvertegenwoordigers. Op die manier tast het keurslijf waar Ybeltje en Sharon over schreven de betrouwbaarheid van het parlement aan. Want waarom zou je een Kamerlid vertrouwen als je weet dat zij of hij alle verkiezingsbeloften breekt wanneer de partij dat eist?

Hoog tijd voor verandering. Om het vertrouwen van Nederlanders in hun vertegenwoordigers te herstellen, moet de eigenheid terug in de politiek. Als ik iets heb geleerd van PvdA-helden als Jan Schaefer, is het wel dat authenticiteit verrijkt. Zijn herkenbaarheid en uitgesproken idealen waren geen bedreiging voor stabiliteit, maar versterkten juist de positie van de Tweede Kamer en gaven haar een betrouwbaar gezicht.

Als Kamerlid nam ik daarom zelf ook het heft in handen op mijn eigen dossier, ICT. Tegen de partijlijn in stemde ik tegen de ‘aftapwet’ – een voorstel dat indruiste tegen alles waar ik op ICT-gebied in geloof. De bijval die ik kreeg vanuit de beroepsgroep en de samenleving was overweldigend. Als zo’n eigengereide invulling van het Kamerlidmaatschap normaal wordt, kan de Tweede Kamer weer doen waarvoor ze bedoeld is: kiezers vertegenwoordigen door zonder last en ruggespraak de regering te controleren.

Partijen zouden onafhankelijkheid niet als zwakte, maar als kracht moeten zien. Eigenheid en eigengereidheid geven onze volksvertegenwoordiging weer smoel, en kunnen zo het vertrouwen in de politiek helpen herstellen. Zonder de zuurstof die authenticiteit biedt, verstikt politiek namelijk snel.

cc-foto:  risastla