Kauthar Bouchallikht trekt zich vanwege Israël terug bij GroenLinks-PvdA: ‘Partijdemocratie ver te zoeken’

Update, 13:10 uur:
Frans Timmermans vindt het “heel integer” dat Kauthar Bouchallikht te kennen heeft gegeven dat ze geen Kamerlid kan zijn voor GroenLinks-PvdA vanwege haar standpunt over de oorlog tussen Israël en Hamas. Dat zei hij zondag in Buitenhof.

De leider van GroenLinks-PvdA wist dat Bouchallikht anders dacht dan hij, maar zag haar vertrek niet aankomen. “Ik heb haar gisteravond laat direct een berichtje gestuurd”, zei Timmermans. Daarin liet hij Bouchallikht weten dat hij open staat voor een gesprek.

Timmermans noemde het belangrijk om respect op te brengen voor “de verschillende posities die in Nederland leven”. Hij wees erop dat er ook binnen GroenLinks-PvdA ruimte is om van mening te verschillen over Israël. “Ik wens iedere politieke partij de openheid om er zo over te praten.”

Eerder:
De oorlog tussen Israël en Hamas legt een open zenuw bloot binnen GroenLinks-PvdA. Kauthar Bouchallikht, die op plaats 17 staat op de gezamenlijke kieslijst van de twee partijen, trekt zich terug. “Dit is niet meer de partij waar ik Kamerlid voor wil zijn”, maakt ze bekend op Instagram.

De basis voor haar vertrek werd een week geleden gelegd, toen GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans zijn afschuw uitsprak over de “terreurzaaiende verrassingsaanval van Hamas”. “Niets kan dit willekeurige geweld tegen Israëlische burgers legitimeren. Hamas dient dit verwerpelijke geweld onmiddellijk te staken. Wij leven mee met de inwoners van Israël in deze angstige tijden”, twitterde hij.

Het kwam hem op kritiek te staan van met name een deel van de GroenLinks-achterban. Een oproep om te rectificeren legde hij naast zich neer. “We hebben 75.000 leden en er zijn er drie die dit hebben gevraagd in een niet-verstuurde brief”, reageerde hij in NRC. “Ik sta achter ieder woord, iedere komma, alles wat ik hierover heb gezegd. En ik ben bereid om daarvoor te blijven staan. Ik hoef niks uit te leggen. Ik begrijp de emoties, maar als een terroristische organisatie een pogrom uitvoert… je moet wel je moraliteit op orde hebben.”

“Na deze barbarij heeft Israël het volste recht om zich daartegen teweer te stellen”, meent Timmermans. “Waar kinderen sterven, houdt alle verdere discussie op. Dat gebeurt ook bij bombardementen op Gaza. We mogen van Israël vragen om zich aan het humanitair oorlogsrecht te houden. Laat de menselijkheid leidend zijn.”

De GroenLinks-PvdA-leider vindt het goed dat er binnen Verenigd Links wordt gediscussieerd over de oorlog, zei hij in NRC. “Ik ben er trots op dat deze discussie gewoon gevoerd wordt. Ik wil niet roepen: geen maar, geen maar! Als mensen ‘maar’ willen zeggen, dan mag dat. Ik zeg het niet.”

Bouchallikht laat in haar Instagram-verklaring doorschemeren dat er juist te weinig ruimte was om ‘maar’ te zeggen. Ze miste naar eigen zeggen context bij de afkeurende berichten over Hamas. “Context is geen ontkenning van de afschuwelijke daden door Hamas afgelopen weekend”, schrijft ze. “Context is het erkennen waar die vandaan komen, namelijk het handelen van de Israëlische regering, ook tegen de zin van vele Israëliërs en joodse mensen in: structurele bezetting en onderdrukking, schending van mensenrechten en internationale wetten, afpakken van sleutels, bouwen van muren. Deze ‘oorlog’ is niet plots begonnen, hij is al 75 jaar bezig. En die context heb ik consequent gemist in de uitingen van afgelopen week. Ook door mijn eigen partij.”

In gesprekken met collega-Kamerleden heeft Bouchallikht de afgelopen week te kennen gegeven dat ze “dit belangrijke deel van het verhaal” miste. De reacties die ze kreeg waren volgens haar “niet constructief”. “Partijdemocratie was op sommige momenten ver te zoeken.”

Ondanks haar aangekondigde vertrek zal Bouchallikht op 22 november wel gewoon op de stembiljetten staan. Politieke partijen moesten hun kandidatenlijsten maandag 9 oktober al inleveren. Het lijkt niet denkbeeldig dat ze veel proteststemmen zal krijgen van linkse kiezers die haar standpunt delen.

Op Twitter laat Jesse Klaver weten geschrokken te zijn van het plotselinge vertrek van Bouchallikht. “Dit is jouw besluit en dat respecteer ik. Je bent een voorbeeld voor velen en dat blijf je.” Bouchallikht reageert met een hartje.

Hoewel Bouchallikht op het stembiljet staat, zal ze een eventuele zetel niet innemen.