Kick-backs en push-backs: paspoorten voor de rijken, knokploegen tegen de rest

900.000 euro. Dat kost een Europees paspoort. Jaarlijks kopen zo duizenden rijke Russen, Saoudiërs, Chinezen hier staatsburgerschap. De paspoorten worden door de Maltese regering verkocht als investeringsburgerschap. En het levert ze miljarden op. Met hulp van het Zwitserse bedrijf Henley & Partners. Die hebben zich gespecialiseerd in paspoortenhandel. Ze hebben zelfs een soort webshop; de Quality of Nationality Index. Perfect voor de superrijken.

Malta, de (pinpas) poort naar Europa.

Met een Europees paspoort kun je vrij reizen door heel Europa, zonder registratie. Je kunt ook in regio’s stemmen of stukken grond kopen. En je wordt beschermd als burger. Het is daarom erg gewild bij olicharchen, partijbonzen, oliesjeiks, criminelen, spionnen en drugsbazen.

Dit is natuurlijk een grote bedreiging voor de Europese veiligheid. In 2018 kocht de Rus Pavel Melnikov met zo’n paspoort vlak voor de kust van Finland bij Rusland 16 eilanden en oude marineschepen. Op de eilanden staan nu honderden huizen en geavanceerde communicatie-apparatuur.

Malta en het bedrijf werden jarenlang bijgestaan door de Nederlander Dimitry Kochenov, ‘Paspoortprofessor’ aan de Universiteit Groningen. Hij vliegt de wereld rond om uit te leggen waarom dit legaal is. Met een stempel van de universiteit. Hij profiteerde zelf financieel van de handel. Dit voorjaar pas is hij vertrokken.

De journalist Siebe Sietsma van Nieuwsuur heeft verschillende uitstekende documentaires gemaakt over de paspoorten zwendel; die élke Nederlander zou moeten zien. Hier staat een overzichtsuitzending , voor als je het gemist hebt.

In Malta schreef onderzoeksjournaliste Caruana Galizia hier kritische stukken over. Politici en ambtenaren steken miljoenen uit de paspoorthandel in eigen zak, waaronder oud-premier Joseph Muscat en zijn rechterhand Keith Schembri. Via ‘kick-backs’. Galizia werd meedogenloos vermoord in 2017; de rechtzaak is in volle gang. De oud-premier is als getuige opgeroepen en het net sluit zich rondom hem en zijn handlangers.

In dit licht is het goed dat de Nobelprijs voor de Vrede dit jaar gaat naar de Filipijnse en Russische journalisten – Maria Rosa en Dmitri Moeratov. Terecht dat het Nobel-comité journalisten als noodzakelijk voor democratie en vrede ziet. En benadrukt hoezeer journalisten onder druk staan. Journalisten zoals Caruana Galizia, maar evenzeer journalisten van Nieuwsuur.

De paspoorthandel is extra wrang in het licht van de zogenaamde push-backs in Kroatië en Griekenland. Waar autoriteiten mensen die op de vlucht zijn gewoon de zee in trappen. Kroatië bevestigt dat het migranten de EU-grens over sloeg.

Geen kick-backs, maar push-backs dus.

Je zult maar een kritische journalist zijn op zoek naar asiel…