Kiezen voor vrijheid vraagt politieke moed

Na meer dan een jaar praten, beslissen de Europese ministers op 14 mei dan eindelijk formeel over een belangrijk en behoorlijk baanbrekend voorstel: het rendement op in Europa gestald Russisch staatsvermogen zal worden ingezet voor het steunen van Oekraïne. Dat is hard nodig, omdat ofschoon recente steunpakketten even lucht bieden, er grote tekorten zijn op het slagveld en in de dorpen en steden. Er is nu Europees leiderschap nodig om elke mogelijkheid te benutten om Oekraïne op korte en langere termijn te steunen.

Met minder manschappen en grote tekorten aan wapens en munitie vechten de dappere Oekraïners standvastig door, terwijl het Russische leger kansen ruikt om terreinwinst te boeken. Poetin zal niet stoppen, tenzij wij dat doen door snelle massieve steun aan Oekraïne. De Oekraïners vechten voor het voortbestaan van hun land, voor vrijheid, democratie en recht, onze Europese waarden. Maar Europese militaire steun komt nu te laat en is onvoldoende. Daarom is het cruciaal dat Europese regeringsleiders eindelijk écht leiderschap tonen: durf het rendement uit Russisch vermogen in te zetten voor Oekraïne.

Europa moet zich voorbereiden op het nemen van meer verantwoordelijkheid. Ondanks weerstand van de Republikeinen, keurde het Amerikaanse Congres onlangs een nieuw steunpakket goed. Zonder meer een opsteker. Maar blijven rekenen op de Verenigde Staten is onverstandig: we kunnen ons niet afhankelijk maken van de stemming in het Congres of wie er in het Witte Huis zit om Oekraïne, en daarmee Europa, te verdedigen. Ook als Biden herkozen wordt, blijven de Republikeinen machtig.

Daarom moet Europa een eigen antwoord formuleren om Oekraïne blijvend financieel en materieel te steunen. Het gebruik van Russisch vermogen in de EU biedt hiervoor een enorme kans. De Russische staat heeft zo’n 300 miljard euro aan vermogen in het Westen. Daarvan stallen de Russen 200 miljard euro in de EU. Sinds de invasie is dat vermogen bevroren en gebeurt er niks mee. Dat is zonde. Het is niet meer dan logisch om dit vermogen in te zetten om Oekraïne te ondersteunen.

We hobbelen als EU achter andere landen aan op dit gebied. De Amerikanen financieren het nieuwe steunpakket bijvoorbeeld al met behulp van Russisch vermogen. En ook in Zwitserland stemde het Parlement voor het gebruik van Russisch vermogen voor reparaties. David Cameron, de Britse minister van Buitenlandse Zaken, riep ook herhaaldelijk op tot het confisqueren van Russische tegoeden om Oekraïne te steunen. Door dure advocaten en lobbyisten is het in de Britse hoofdstad, ook wel ‘Londongrad’ genoemd, nog niet gelukt om deze oproep in actie om te zetten. Maar Brussel kan nu een stap vooruit zetten, na meer dan een jaar praten.  

Aan het daadwerkelijk gebruiken van de volledige Russische tegoeden zitten behoorlijk wat juridische haken en ogen. Het gebruik van het rendement op dat Russisch vermogen is een haalbare eerste stap die direct geld oplevert voor onze steun aan Oekraïne. Russisch geld genereert hier in Europa namelijk zo’n drie miljard euro per jaar, afhankelijk van de rentestand. Die winst gaat nu naar een gezamenlijke rekening bij Euroclear in Brussel. Dit geld kan vrij eenvoudig en op korte termijn worden gebruikt om Poetin te stoppen. Hoe vernieuwend deze stap ook is, voor de lange termijn blijft - wat mij betreft - in welke variant dan ook het gehele vermogen in beeld om in te zetten.

Oekraïners staat aan de frontlinie van onze gedeelde strijd voor vrijheid en democratie. Het is hoog tijd om meer moed te tonen als Europa en Oekraïne nu te steunen met echt alles wat nodig is om de steden en dorpen te kunnen beschermen en uiteindelijk het hele land te bevrijden. Alleen zo geven we het een duidelijk signaal af: Europa kiest voor vrijheid, tegen tirannie.