Klimaatverandering Noordpool leidt tot onbekende toekomst

De veranderingen op de Noordpool als gevolg van klimaatverandering gaan zo snel, dat het nog grotendeels onbekend is hoe het gebied er in de loop van deze eeuw uit gaat zien. De opwarming in het noordelijkste puntje van de aarde verloopt inmiddels in een tempo dat bijna drie keer zo hoog ligt als elders op de wereld. Dit blijkt uit een overzichtsstudie die is gepubliceerd door Environmental Research, waarin alle veranderingen van de achterliggende vijftig jaar worden samengevat.

Gevolgen zullen niet alleen voelbaar zijn in het noorden, ook de rest van de aarde ondervindt de consequenties. In het onderzoek wordt gesproken over een jaarlijks verlies aan ijs tot 450 kubieke kilometer in de afgelopen tien jaar. De veranderingen komen vooral door hogere temperaturen en daarbij horende veranderde patronen in de neerslag. De lucht is daardoor vochtiger, er valt meer regen of sneeuw en rivieren zijn groter dan ooit. De locatie waar eeuwige sneeuw wordt aangetroffen door bergbeklimmers kruipt omhoog en de afname van landijs, in de vorm van bijvoorbeeld gletsjers, versnelt. Hierdoor worden gebieden gemiddeld genomen groener.

Bert Wouters, verbonden aan de universiteiten van Delft en Utrecht, is een van de onderzoekers die aan het rapport meewerkten. Tegen de NOS zegt hij: “Mijn onderzoeksgebied is vooral het landijs, op Groenland en in Alaska en Canada. Maar toen ik al die cijfers bij elkaar zag, was het voor mij toch ook nog een grote schok. Dat de veranderingen zo snel gaan.” De temperatuur op de Noordpool is sinds 1971 in de winter met ruim 3 graden gestegen. Dit heeft onder andere invloed op het het cruciale verschil tussen het ontstaan van ijs of het open blijven van zeewater.

Planten komen steeds eerder uit, terwijl er geen insecten zijn om ze te bestuiven. “Het is zo’n complex systeem, het is bijna onmogelijk om alle veranderingen te overzien. De meerwaarde van dit onderzoek is dat het allerlei aspecten samenbrengt”, zegt Wouters. In onderstaande video brengen de onderzoekers de belangrijkste uitkomsten samen: