Komen Ad Melkert en zijn boze vrienden met een nieuwe plofkippartij?

Het gedrag van Melkert en andere oude vleermuizen jegens de fusie GroenLinks-PvdA lost voor mijn linkse vrienden een aantal problemen op.

Krijgen we binnenkort een DS’25? Analoog aan DS’70. Een partij die dat jaar was opgericht door sociaaldemocraten die de partijkoers te links vonden en mordicus tegen samenwerking met PPR, PSP en CPN waren. Ze hadden daartegen al een Democratisch Appèl opgericht, maar dat kreeg geen poot aan de grond, net als Ad Melkerts Rood Vooruit in onze dagen.

Volgens politieke historici zou DS’70 waarschijnlijk de eerste Nederlandse plofkippartij zijn geweest. Kwam in 1971 met acht zetels de Kamer in met Willem Drees jr. als lijsttrekker en nam vervolgens zitting in het kabinet-Biesheuvel. Vervolgens zien we het inmiddels vertrouwde plofkip-scenario: incompetente bewindslieden, ruzie, scheuring en uiteindelijk binnen een decennium electoraal oplossen in het niets. Sindsdien gaat alles sneller en heftiger. LPF kreeg in 2002 26 zetels en was al binnen vijf jaar verdampt. Dat noodlot zien na FvD binnenkort ook BBB en NSC tegemoet. De ‘jonge’ Drees was destijds 49. Melkert is nu twintig jaar ouder, 69. Laten zijn vrienden hem subtiel wijzen op zijn leeftijd en het lot van DS’70.

Het gedrag van Melkert en andere oude vleermuizen jegens de fusie GroenLinks-PvdA lost voor mijn linkse vrienden een aantal problemen op. Als ze vroeger, ondanks de neoliberale, kaalgeplukte koers, op de PvdA wilden stemmen bij Tweede Kamerverkiezingen - het politieke midden immers dat niet aan de kant wil blijven staan - gaf ik hun steevast een lijstje van sociaaldemocraten ter herinnering. PvdA'ers die ook in hun ogen de afgelopen jaren akelige standpunten rechts van dat midden hadden ingenomen. Van hun lijstjes met positieve PvdA’ers die ze naar mij stuurden als reactie, doorstonden vaak alleen nog Jan Pronk en later Khadija Arib de toets der kritiek.

Een aantal van die oude sociaaldemocraten op mijn lijstjes is overleden, anderen zijn op de achtergrond geraakt. Ik concentreer mij nu dus alleen op de overlevenden die bestuurlijk of politiek actief zijn. Dick Benschop en Hans Alders strijden om de eerste plaats omdat ze zonder problemen in uiterst rechtse omgevingen konden floreren. Vervolgens passeren Ad Melkert en verder de PvdA’ers die verantwoordelijke waren voor de desastreuze maatregelen van hun horrorkabinetten Balkenende IV en Rutte II de revue. Ook hier vallen namen af omdat een aantal van deze voormalige bewindslieden niet meer aan de weg timmert. Blijven over Ronald Plasterk, Diederik Samson, Lodewijk Asscher, Martin van Rijn en Jetta Klijnsma. Hebben zij ondubbelzinnig afstand genomen van hun heilloze daden? De enige PvdA’er uit deze neoliberale generatie die zich enigszins heeft gerehabiliteerd blijkt Frans Timmermans.

Wat ik altijd ook interessant vond, was mijn vrienden te verwijzen naar het actuele gedrag van PvdA-bestuurders in provincies en gemeenten. Een actueel voorbeeld? Je hoeft maar te prikken. Deze dagen was het weer raak in Coevorden. Het gemeentebestuur besloot dat er geen opvangplek zou komen voor veertien minderjarige meisjes, na gewelddadige rellen. Van het type dat volgens Schoof I niet verboden hoeft te worden, want een demonstratieverbod is vooral gericht op organisaties als Extinction Rebellion. Maar goed, ik snoof de Coevorder sfeer op uit de media en wedde: de burgemeester is een CDA’er en de PvdA zit in het college van B&W. Bingo. Ik had gelijk.

Als contrast stond in Zwolle het gemeentebestuur ondanks de demonstraties en de ophitsende aanwezigheid van Wilders pal voor een centrum voor maximaal vierhonderd asielzoekers. Een college van B&W zonder de PvdA, maar met GL.

Ook interessant is kijken naar sociaal-democraten in het buitenland. Even niet over de ruk naar rechts van Labour en SPD. Neen, over de Rivièra die Amerikanen in het etnisch gezuiverde Gaza willen ontwikkelen. Met hulp van de Blair Foundation. De Tony van ’Cool Britannia’, ‘The Third Way’ en Oasis.

Allemaal neoliberale sociaaldemocraten die geen alternatief zien voor het politieke midden.

Dat GroenLinks-PvdA door de oude vleermuizen – Ronald Plasterk voorop – via het opzeggen van hun partijlidmaatschap wordt verlaten, verlost mijn vrienden voortaan van irritante lijstjes. En dat de partij dus met een steeds schonere lei het politieke midden niet meer omhelst, maar juist naar links wil trekken, is een historisch politieke breuk. Hulde!

Daarom is het nogal cynisch en onverstandig van SP-leider Jimmy Dijk om in zijn campagne te stellen dat GL-PvdA toch altijd uiteindelijk naar het midden zal draaien om te besturen. Daarentegen had hij had moeten zeggen hevig te hopen dat GL-PvdA na de verkiezingen haar rug recht houdt en dat hij daarbij zoveel mogelijk met Timmermans wil samenwerken. Na een halve eeuw neoliberaal marktfetisjisme weer een eerlijke verdeling van kennis, macht en inkomen als doel, dat moet toch ook de SP aanspreken?