Krakers mogen van rechter in pand van Russische oligarch in Amsterdam blijven

De krakers van een monumentaal pand in Amsterdam mogen daar van de rechter blijven. Het uit 1879 daterende herenhuis op de Vossiusstraat 16 is namelijk het bezit van de Russische oligarch Arkadi Volozj die op de Europese sanctielijst staat. Al zijn tegoeden en bezittingen in de EU zijn bevroren. Volozj eiste dat het pand ontruimd zou worden, maar volgens de rechter zou dat betekenen dat daarmee “ongerechtvaardigde leegstand” ontstaat.

Volozj is de oprichter van internetzoekmachine Yandex. De rechtszaak werd gevoerd namens de 58-jarige miljardair en vennootschap Paraseven Ltd., dat gevestigd is in belastingparadijs de Britse Maagdeneilanden. Hoewel Volozj op de sanctielijst staat als gevolg van de Russische oorlog in Oekraïne en Nederland niet in mag, zei de miljardair dat het pand nu verbouwd wordt zodat hij en zijn kinderen er incidenteel kunnen verblijven zodra de sancties zijn opgeheven. 

De krakers bestrijden dat en zeggen dat het pand wordt gesplitst in verschillende appartementen. Dat zou blijken aan de nieuwe huisnummers die aan de nieuwe woningen zijn toegewezen. Die appartementen gaan de commerciële verhuur in. De krakers protesteren met hun actie niet alleen tegen de Russische oorlog, maar ook tegen het woningbeleid in de hoofdstad. Hun advocaten hebben laten weten dat de krakers het niet vinden kunnen “dat miljardairs Nederlandse panden gebruiken om winst mee te maken”. 

Het door Volozj opgerichte Yandex is behalve een zoekmachine ook een webwinkel, maaltijdbezorger en taxidienst. De dagelijkse leiding opereert vanuit Moskou, maar op papier is het bedrijf gevestigd op Schiphol. Zonder twijfel een lucratieve belastingconstructie. Volozj staat op de sanctielijst omdat Yandex “propaganda zou verspreiden en zoekresultaten zou manipuleren ten faveure van de Russische overheid”, zo weet het Parool te melden. Dat leidde tot het bevriezen van zijn tegoeden en bezittingen. Het pand in Amsterdam werd pas in beslag genomen toen NRC en De Groene ontdekten dat dit ook van hem is. 

In de rechtszaal zeiden de krakers te weten dat kraken strafbaar is, maar dat het tegengaan van langdurige leegstand nu zwaarder weegt. Ook zeiden ze dat een pand helemaal niet verbouwd mag worden zolang het bevroren is. Volozj zelf beweerde dat zijn vermelding op de sanctielijst helemaal niet betekent dat hij niet in de woning mag verblijven. De rechter ging daar niet in mee en stelde de krakers in het gelijk. In de uitspraak valt te lezen dat het pand wel degelijk wordt opgesplitst in afzonderlijke appartementen:

“Aannemelijk is dat de verbouwing leidt tot een aanzienlijke waardevermeerdering en dientengevolge tot vermogensgroei voor Paraseven. Naar voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter is het voortzetten van de verbouwingswerkzaamheden dan ook in strijd met de sancties.”

In het vonnis valt ook te lezen dat de krakers aanpassingen aan het pand hebben gedaan, “maar daarbij zijn de krakers op advies van een bouwkundige te werk gegaan. Gelet op de in het geding gebrachte foto’s lijkt dit geen ‘houtje touwtje’ werk.”