Dilan Yesilgöz is bij de komende verkiezingen opnieuw lijsttrekker voor de VVD, maar daarmee lijkt alles gezegd. Een groot deel van de leden van de partij heeft nog altijd ernstige twijfels bij haar ultrarechtse koers. Die leidde er na de vorige verkiezingen toe dat Geert Wilders in het centrum van de macht belandde.
Dat Yesilgöz nu Wilders vooral wegzet als ‘wegloper’ en geen enkele kritiek heeft op zijn plannen die in strijd zijn met de rechtsstaat, baart menigeen zorgen. Op het partijcongres dat zaterdag plaatsvond, drongen diverse leden er op aan om veel meer afstand te nemen van de PVV, blijkt uit een verslag van de Volkskrant.
“Ik heb grote zorgen over de opkomst van het populisme”, zei Anouk van Eekelen, VVD-lid uit Wassenaar, bijvoorbeeld. “Wij hebben daar een taak in. Wij moeten daar afstand van nemen. Stop met oneliners en polariseren, zeg er meteen iets van als mensen rechters, journalisten en Europa overal de schuld van geven. Sta pal voor de liberale waarden.”
“En daar is ook Frans Weisglas, oud-voorzitter van de Tweede Kamer en veteraan in dit interne VVD-debat: ‘Het gaat om liberalisme tegenover het uithollen van de rechtsstaat. Over vechten voor democratie tegenover het verloochenen van de democratie. Over het versterken van de instituties tegenover het uithollen van de instituties. Die overwegingen hebben we van onze partijtop de afgelopen week te weinig gehoord.’”
Yesilgöz probeert de kool en de geit te sparen. Om de liberalen binnen de VVD gerust te stellen, zegt ze dat ze niet meer met Wilders in een kabinet wil zitten. Maar tegelijkertijd omarmt ze nog altijd de racistische plannen van de PVV. Hoe valt anders te verklaren dat de VVD na de val van het kabinet voor een Forum-motie stemde om het tienpuntenplan van Wilders door het kabinet te laten uitwerken?
Voormalig VVD-fractieleider Klaas Dijkhoff noemde die tien punten van Wilders afgelopen week bij Goedenavond Nederland ondemocratisch. “Democratie betekent ook dat het niet alleen gaat om wat jij wil, maar wat wij met z’n allen nodig hebben en hoe we dingen voor elkaar krijgen”, aldus Dijkhoff.
De voormalige kroonprins had onder meer scherpe kritiek op Wilders’ plan om de politie keihard te laten optreden tegen demonstraties waarmee hij het oneens is. “Als je zo met twee maten de rechtsstaat wil gebruiken, is hij eigenlijk al omgevallen”, meent Dijkhoff. Het probleem is dat Yesilgöz dat niet lijkt te zien.
“Het is vandaag toch evident hoe belangrijk de rechtsstaat is”, verzucht Joshua Livestro, voormalig politiek adviseur voor de VVD, tegenover Knack. “Kijk naar Amerika, en wat er gebeurt als politici die rechtsstaat afbreken. Dat geeft politici de vrijheid om de rechten van het individu of van minderheden af te breken. Het is de enige verdediging die we hebben tegen willekeur.”
“De vraag is of Yesilgöz zelf beseft wat voor schade ze heeft aangericht”, stelt Livestro. “Ik heb de indruk dat binnen de partijtop van VVD gedacht wordt dat deze verkiezingen sowieso verloren zijn. Het is alsof ze haar een zwaard aanreiken waarop ze zichzelf kan storten wanneer de VVD opnieuw achteruit gaat. Want het is duidelijk dat de VVD deze verkiezingen opnieuw zal verliezen.”
Meld je hieronder gratis aan voor Joop NL. Iedere donderdag een selectie opvallende nieuwsverhalen, opinies en cartoons in je mailbox.