Kuifje leeft

Én hij spreekt nog Nederlands ook!

Nou ja, Hergé spreekt Nederlands, maar die mag men gerust vereenzelvigen met zijn creatie. Tot aan lichtblauw-wollen trui en witte boord aan toe leken de twee als twee druppels water op elkaar. Beiden padvinders met padvindersidealen. Blijkens het onlangs teruggevonden interview met Georges Rémi (Hergé) zag Hergé Kuifje nooit ouder dan een jaar of 18. Een adolescent dus, wat raadselachtig is daar Kuifje als beroep altijd de titel van ‘reporter’ is toegedicht.

De meester Nederlands horen spreken is een grote bijzonderheid want hoewel van Belgische origine (Etterbeek) liet hij zich meestal in het Frans uit. Grappig is het ook te zien met welk een vrijblijvend gemak het gesprek plaatsvindt. Een aantal Nederlandse (strip-)journalisten zijn duidelijk met de hoed in de hand belet komen vragen maar de Meester beantwoordt hen op een buitengewoon ontspannen wijze als betrof het een gesprek onder oude vrienden. Bij een zo nu en dan tekortschietende woordenschat verlaat Hergé zich op rechterhand Bob de Moor, eveneens een groot artiest. Erg huiselijk allemaal.

Het interview werd zo’n 46 jaar na Kuifje’s eerste schreden op het avonturenpad afgenomen en Hergé schetst een glashelder beeld: Kuifje zal nooit ouder worden, heeft geen ouders (behalve in de illegale piratenuitgave; Kuifje in Zwitserland) en heeft geen vriendin.

Hij beperkte zich tot een vast ensemble waarvan hond Bobbie, kapitein Haddock, professor Zonnebloem, detectives Jansen en Janssen en Bianca Castafiore de harde kern vormden. Enige characters keerden meerdere keren terug maar in feite schiep Hergé met Kuifje een vrij ‘hermetisch figuur’ in een avontuurlijke omgeving. Bijna karakterloos zoals wel vaker met (strip-)helden het geval is. De booswichten en side-kicks vertonen vaak het interessantste gedrag, de hoofdrolspeler is slechts de kapstok waar de serie omheen hangt.

Het was interessant geweest Kuifje in een volwassen relatie te plaatsen of, zoals Marten Toonder dat met zijn Olivier Berendinus Bommel deed, te zien ouderen. Nog vorige maand verbijsterde de studio’s Vandersteen het publiek door Suske en Wiske, innig zoenend, op de cover te vereeuwigen. Wellicht is dat voor de puriteinen onder ons weer een stapje te ver maar het schept op zijn minst kansen richting nieuw, potentieel publiek.

Kuifje was beide opties helaas niet gegund, hoewel de bestaande 23 albums, in meer dan dertig talen (!) nog altijd wereldwijd gelezen worden en Hergé school maakte voor een hele generatie tekenaars.

Hergé (1907-1983) was dermate rigide dat hij liet vastleggen dat zijn schepping na zijn overlijden mee zou gaan in de kist. Geen studio die zijn avonturen zou doorzetten en het laatste onvoltooide Kuifje-verhaal (Kuifje en de Alfa-kunst) verdween onafgemaakt in een diepe la.

Een zeer opmerkelijk standpunt dat van weinig commercieel besef blijk geeft en haaks staat op het beleid van zijn erven die weliswaar zijn testament eerbiedigden, doch tot op heden een stroom van prijzige Kuifje-merchandise het licht hebben doen zien (over de wheelings and dealings van de stichting Moulinsart verscheen onlangs het enigszins controversiële ‘De verdwenen miljoenen van Kuifje’).

Uiteraard was het altijd al duidelijk dat Kuifje een Belg was. De tekstballonnen waren dan wel gevuld met onvervalst ABN, zijn omgeving en de hele sfeertekening lieten duidelijk weten dat onze Kuif genen ‘Ollander was. Aardige terzijde is dan ook dat in 2008 wellicht één van de allerbeste Kuifje-avonturen geëerd werd met een heuse Antwerpse editie: D’avontuere van Keufke- De Juwiejele van Bianca Castafiore. “A k mennen boik rechtoit spreek, kaptain, rik et ier ni nor maaiklokskes”, merkt ons Keufke snedig op.

Hergé’s stem kennen we nu en met dit album hardop gelezen horen we ook de échte stem van zijn schepping, Duuzend boemme!