Landsbestuur, kom in 2023 met normale inkomens, bied bestaanszekerheid

Ter gelegenheid van de nieuwjaarsreceptie in de Arnhemse Eusebiuskerk. 

Het is de onzekerheid van ons bestaan die egoïsme, onderlinge nijd, racisme en discriminatie veroorzaakt, zei ik bij onze nieuwjaarsreceptie in Arnhem. Wij waren met duizend mensen veilig bijeen in de vertrouwde Eusebiuskerk. Buiten op straat blijkt al snel hoe onzeker mensen zijn; nogal eens krijg ik de vraag waar onze bunkers in Arnhem zich bevinden, mocht vluchten nodig zijn. Wij vrezen de klimaatveranderingen en de oorlog in Oekraïne en vooral ook de gevolgen; de tekorten aan energie, voedsel en woningen. In de wijken van Arnhem-Oost was dit al lang voor corona gaande en die bereikt nu bredere kringen. De tekorten bedreigen wellicht niet onszelf, maar wel onze kinderen en vrienden, zo zoemde door de kerk, symbool van de naoorlogse wederopbouw.   

Ik leg de vinger op de bestaansonzekerheid, omdat in het probleem de oplossing zit. Dat zagen wij recent bij de ophef over de nieuwe overheidscampagne tegen woondiscriminatie. Daarin krijgt Annemarie een woning en Samira niet. In de dagelijkse werkelijkheid kijken zowel de Samira’s als de Annemaries elkaar aan op het woningtekort. Waar de overheid tekortschiet, gaan burgers elkaar de schuld geven: wie pikt in wat de ander nodig heeft?  

Het lijkt het verhaal van De Verloren Zoon wel, waarvoor ik als schooljongetje aan de lippen van de meester hing. Toen de vertrokken zoon berooid en berouwvol terug naar huis kwam, wilde de gelukkige vader feesten. Maar de oudste zoon, die altijd op zijn post was gebleven, deed niet mee. Ook hij had liefde nodig alvorens die te kunnen delen. Discrimineren is verboden en het is tegelijk wel degelijk ook belangrijk dat wij de pijn zien en erkennen van mensen die vergeten zijn. Dat is wat wij kunnen, ons bekommeren om elkaar - en het is goud waard. 

Meer dan ooit 

Nu de overheid. Want het onderlinge wantrouwen stopt, zodra het landsbestuur met de overheidsinstituten organiseert dat er genoeg woningen komen. En toon alle inspanningen, want er is natuurlijk niks mis met een overheidscampagne tegen discriminatie; er hoort alleen effectief overheidshandelen voor eerlijk delen bij. Dan wijzen mensen niet langer naar elkaar. Dan tillen zij elkaar juist op.  

Wat wij gemerkt hebben, juist in deze tijden van pandemieën, oorlog en klimaatproblemen, is dat het goede en zelfredzame van de mens niet naar boven komt als wij concurreren moeten op wiebelende ijsschotsen, wij floreren als wij vaste grond onder de voeten krijgen om te kunnen springen. Vaste grond onder de voeten geven, een klassieke overheidstaak; nu meer dan ooit. 

Solidair  

Dus laten wij met onze instituten sociale zekerheid organiseren, tegenover onderlinge concurrentie. Om de saamhorigheid een kans te geven, tegenover polarisatie. Laten wij van 2023 het jaar van de solidariteit maken.  

Weet u, solidariteit valt te leren. In Arnhem doen ouders dit van dag tot dag in de opvoeding. Veel ouders zijn echter te gestrest, verlamd door de tekorten die zij elke maand weer op zich af zien komen, hoe hard zij ook werken. En ook hun buren zijn in de verpauperde wijken van Arnhem-Oost zo met zichzelf bezig, dat wij als gemeente voor de vorming van een nieuwe generatie van gelukkige jonge burgers een pedagogische wijk vol opvoeders op touw zetten. Met naast de ouders ook de docenten, jongerenwerkers, straatcoaches, wijkagenten en andere opvoeders; thuis, op straat en op de rijke school met de verlengde schooldag. Met om ons heen een alliantie aan overheidsinstituten. 

Normaal verdienen   

De opvoeding krijgt grond onder de voeten als het landsbestuur de grootste stress en angst wegneemt door simpelweg praktische bestaanszekerheid te bieden voor onze bewoners. Een normaal inkomen, zodat mensen die een normaal leven leiden, zonder verslavingen en roekeloosheden, normaal kunnen leven en normaal hun vaste lasten kunnen betalen. Geen getob met toeslagen ter troost, maar gewoon het eerlijk verdiende inkomen voor werk dat deugt. Bij onvoorziene vloed en storm zijn zandzakken prima tegen de gaten in de dijken, maar voor alledag hebben wij gewone bruggen en sluizen nodig.  

De basiszekerheid, dat is waartoe onze overheid op aarde is.  

Zo werkt het, daar waar angst niet langer alles verlamt en iedereen wantrouwig maakt, komt solidariteit tevoorschijn. Beste bestuurders van Nederland kom op, onze handen zijn niet gemaakt om op te houden, maar om elkaar vooruit te helpen. Om te werken, te leren en te leven.   

Landsbestuur, de eerste uitdaging van 2023 ligt voor uw voeten.