Links, tijd voor een reality check: de achilleshiel in het integratiedebat

Het lijkt wel alsof links liever doet alsof er geen problemen bestaan dan dat ze er openlijk over praten.

Laten we eerlijk zijn: Geert Wilders heeft zijn verkiezingsoverwinning van vorig jaar niet te danken aan een briljante debatstrategie of baanbrekende ideeën. Zijn succes is eerder het gevolg van een vacuüm aan de linkerzijde op het gebied van immigratie en integratie — onderwerpen die wereldwijd de politieke agenda domineren, van de VS tot Duitsland, Italië, Frankrijk en ja, ook Nederland.

Laat ik vooropstellen: ik ben geen PVV-stemmer. Sterker nog, ik zou Geert Wilders best een topbaan bij UNICEF gunnen, zodat hij zijn overtuigingskracht voor iets positiefs kan gebruiken. Maar als allochtoon uit het Midden-Oosten met een dubbele nationaliteit ben ik het zat om telkens weer als boegbeeld in het debat tegen Wilders te worden gebruikt. Want de echte vraag is niet waarom rechts het zo goed doet, maar waarom links vast blijft zitten aan standpunten uit de vorige eeuw.

Neem bijvoorbeeld antisemitisme. Waarom kunnen we niet overeenkomen dat bewezen jodenhaat een reden kan zijn om de Nederlandse nationaliteit in te trekken van iemand met een dubbele nationaliteit? En nee, dat betekent niet dat ik me zorgen moet maken dat Wilders morgen een enkeltje voor me regelt; we leven immers in een rechtsstaat. Maar bepaalde gedragingen die tegen onze fundamentele waarden ingaan, moeten consequenties hebben.

Dit is precies waar links tekortschiet. Linkse partijen schromen om grenzen te trekken en principes af te dwingen. Ze zijn bang dat duidelijke standpunten hen hun imago van compassie kost. Maar het resultaat is een politieke leegte die rechtse partijen zoals de VVD en PVV moeiteloos opvullen met heldere, zij het harde, standpunten over wie in Nederland past en wie niet.

Het probleem is dat links in wezen vastzit in de jaren ‘90, in een tijd waarin men optimistisch was over globalisering en een multiculturele samenleving. We zijn nu in 2024, en de uitdagingen zijn anders. Mensen maken zich zorgen over de houdbaarheid van sociale voorzieningen, de druk op de huizenmarkt en dreigende werkloosheid. Links blijft echter herhalen dat we voor een inclusieve samenleving moeten staan, zonder daarbij duidelijke grenzen of verantwoordelijkheden vast te leggen. Het resultaat is dat steeds meer mensen op rechts stemmen, ook in wijken zoals Transvaal in Den Haag, Kanaleneiland in Utrecht, de Bijlmer in Amsterdam en Feijenoord in Rotterdam. Dit zijn buurten met een grote allochtone bevolking die zich niet gehoord voelt door de partijen die zogenaamd hun belangen vertegenwoordigen. Het lijkt wel alsof links liever doet alsof er geen problemen bestaan dan dat ze er openlijk over praten.

Als links niet bereid is om kritisch naar zichzelf te kijken, verliezen ze hun bestaansrecht. Het politieke landschap verschuift naar rechts, en als we niet oppassen, krijgen we een situatie waarin alleen nog rechtse partijen het beleid bepalen. Links moet inzien dat het gebrek aan een antwoord op hun achilleshiel in het integratiedebat de deur wijd openzet voor Wilders en consorten om dit onderwerp jarenlang te domineren.

Bovendien, door telkens te blijven hangen in dit debat, verspillen we kostbare tijd die we hard nodig hebben voor andere, minstens even belangrijke thema’s zoals klimaatverandering, investeringen in onderwijs en innovatie, en het beschermen van onze democratie tegen buitenlandse dreigingen zoals China en Rusland. Iedere minuut die we spenderen aan discussie over integratie, zonder echt beleid te maken, is een minuut die verloren gaat voor zaken die de toekomst van Nederland echt kunnen versterken.

Hoe lang wil links dit nog zo voort laten gaan? Wat zou ik graag zien dat ze het gesprek aangaan in de wijken — niet met ingestudeerde, politiek correcte antwoorden, maar met een oprechte wil om te horen wat mensen dwarszit. Ga luisteren in Transvaal, Kanaleneiland, de Bijlmer en Feijenoord, en neem die verhalen serieus. Want als links nu niet in beweging komt, blijven we over vijf jaar zitten met dezelfde problemen en is de ruimte voor diversiteit in het politieke veld verder gekrompen.

Ik schrijf dit omdat ik in een land wil leven waar mijn oudste kind over elf jaar nog op links kan stemmen. Maar als links niet snel wakker wordt, is die optie misschien niet eens meer beschikbaar. Tijd voor een reality check, want de achilleshiel van links dreigt hen irrelevanter te maken dan ooit.