Linkshandig of trans, het gaat om menselijk verschil

Tot de jaren zestig was linkshandigheid in Nederland een taboe. Leraren legden linkshandige leerlingen hun pen dwangmatig in de rechterhand, soms letterlijk met hun linkerhand vastgebonden op hun rug. Ouders schaamden zich als hun kind “anders” schreef. Linkshandigheid werd gezien als fout en dom. Linkshandige mensen verborgen hun linkshandigheid uit schaamte. In het openbaar schreven ze rechts, maar thuis stiekem links. Tot ver in de twintigste eeuw verschenen handboeken voor leraren en ouders waarin linkshandigheid werd afgeschilderd als een probleem dat tot leerachterstanden, spraakproblemen of zelfs karakterzwakte zou leiden. Er werd gesproken over een “slechte gewoonte” die je bij kinderen moest corrigeren. Vandaag kijken we hier met ongeloof op terug.

Met trans mensen gebeurt nu iets vergelijkbaars. Populistische partijen als de PVV (ik zeg het nog maar eens: een lid is geen partij), BBB, SGP en ultraconservatieve christelijke groeperingen beweren dat trans mensen een afwijking zijn en doen er alles aan om hen te stigmatiseren en uit te sluiten. In de VS en het VK is dat inmiddels beleid. In de VS gaan er binnen de invloedssfeer van Trump zelfs al stemmen op om trans mensen op te sluiten in inrichtingen.

Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat genderdiversiteit, net als linkshandigheid, een natuurlijk voorkomende variatie is. Er is geen enkel bewijs dat transgender zijn een keuze of modeverschijnsel is. Integendeel, studies in de neurowetenschappen en psychologie tonen aan dat genderidentiteit diep verankerd ligt in de ontwikkeling van een mens. Het is geen te corrigeren afwijking, maar een natuurlijke variatie.

De geschiedenis van linkshandigen leert ons dat wat ooit als afwijkend werd gezien, gewoon deel uitmaakt van menselijke diversiteit. Niets meer en niets minder. Dat inzicht is vandaag opnieuw van belang in hoe we kijken naar trans mensen.

Stel jezelf eens de vraag: willen we over twintig jaar met hetzelfde ongeloof terugkijken? Willen we zeggen: hoe kon het dat we trans mensen niet gewoon lieten zijn wie ze zijn? Net zoals we ooit kinderen niet lieten schrijven met de hand die voor hen natuurlijk was.

Mensen zijn verschillend. Linkshandigen zijn een variatie die iedereen inmiddels vanzelfsprekend vindt. Dat is precies zoals we naar trans mensen moeten kijken: een vanzelfsprekende variatie van de natuur. Want uiteindelijk gaat het om hetzelfde: mensen in al hun variaties.