Londense buslijn tussen joodse wijken om islamitische wijk te mijden? Hoe social media de werkelijkheid verandert

Krap een week geleden voerde Londen een nieuwe busroute in. Bus 310 rijdt het komende jaar vanaf de overwegend joodse wijk Stamford hill naar eindpunt en eveneens joodse wijk Golders Green. Dat de lijn begint en eindigt in bekende joodse enclaves was direct aanleiding voor diverse media om aan te nemen dat dit alles te maken heeft met de oorlog in Gaza en joodse Londenaren die niet meer veilig over straat konden. De werkelijkheid blijkt anders.

'Buslijn helpt joodse Londenaren zich weer veilig te voelen', kopte de BBC. GB News, het Britse equivalent van FOX News, schreef: 'Londen gedwongen nieuwe busroute te introduceren. Ook bij de zuiderburen nam het nieuws een bijzondere wending. 'Londen legt rechtstreekse buslijn in tussen 2 Joodse wijken om overstap in islamitische wijk te vermijden', kopte de VRT. Dit alles nog eens gevoed door een uitspraak van burgemeester Khan die zei: 'Ik weet dat er zorgen zijn over de veiligheid gezien de verschrikkelijke toename van antisemitisme en deze route zal een veilige, duurzame en betaalbare route bieden voor de lokale bewoners'. Op sociale media varieerden de reacties van tirades tegen moslims tot vragen of passagiers ook een gele ster moeten opspelden voor ze aan boord mogen.

Wat ondergesneeuwd raakte is dat de buslijn geen nieuw idee is, en al helemaal niets te maken heeft met de Hamas-aanslag van 7 oktober en de daaropvolgende vernietingsoorlog die Israël startte in Gaza. In werkelijkheid staat het plan voor de busroute al vijftien jaar in de steigers. Het argument erachter is dat "families en vrienden uit de Joodse gemeenschap" elkaar sneller kunnen opzoeken en met groter gemak evenementen kunnen bijwonen in de ene of de andere wijk. Dat de buslijn er nu komt heeft niets te maken met veiligheid, of de afname ervan, maar dat het traject tussen de twee wijken in inmiddels zo verstopt zit door het explosief gestegen aantal auto's dat het zonder het openbaar vervoer ondoenlijk is geworden om de route met eigen vervoer af te leggen.

Een verslaggever van The Standard deed wat veel andere media nalieten. Oliver Keens stapte zelf op de bus en sprak met passagiers in plaats van toetsenbordhelden op sociale media. Wat bleek, de buslijn mag dan beginnen en eindigen in een joodse wijk, maar is verder een buslijn zoals alle andere, inclusief de complete diversiteit aan passagiers die je op een busroute in wereldstad Londen kan verwachten. De orthodox joodse passagiers die de verslaggever bleken nauwelijks op de hoogte van de veronderstelde reden van de buslijn en zeiden zich er ook niet in te herkennen.

Keens sluit zijn reportage af met een waarschuwing:

Wat ik zag waren alledaagse busdingen: een kind in een kinderwagen die er bijna in slaagde om op de stopknop te drukken. Een man met een grote rugzak op de stoel naast hem die na een korte blik boos instemde die toch maar te verplaatsen. Ik zou antisemitisme nooit willen bagatelliseren. Maar als mensen het op een bijna onnadenkende manier oproepen — om kliks of stemmen te krijgen — bestaat het gevaar dat het echte effecten heeft. Het kan ernstige drempels opwerken op een verder uiterst soepele en plezierige reis.