Marcel Levi is de suffe boomer met een te beperkt wereldbeeld die de wetenschap niet nodig heeft

Neem eens een gap year.

In het Parool schrijft Marcel Levi, de voorzitter van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO):

“Bij een borrel zie ik een bekende die ik jaren uit het oog was verloren. Trots vertelt ze over haar twee kinderen. De jongste heeft net zijn bachelor interdisciplinaire computational politicologie behaald en doet nu een gap year. En de oudste is verleden jaar afgestudeerd in niet-Europese culturele socio-biologie en daarna begonnen aan een sabbatical. Ben ik nou zo’n suffe boomer met een te beperkt wereldbeeld als ik niet weet waar die studies over gaan en voor welke activiteit in de maatschappij die opleidingen nuttig zijn?"

Erg goed om te zien dat de voorzitter van NWO het reflectievermogen heeft om in te zien dat hij een suffe boomer met een te beperkt wereldbeeld (en wetenschapsbeeld) is. Als de studies die hij hier noemt daadwerkelijk zouden bestaan (Marcel Levi zet hier een stropop op) en hij kent ze niet en weet niet welk maatschappelijk nut ze hebben, dan zou hij zijn wetenschapsbeeld kunnen uitbreiden door die ouders te vragen of hij eens met hun kinderen kan bellen. Maar wat de suffe boomer karakteriseert is een verstold idee van hoe de wereld in elkaar zit, en een afkeer van verandering en nieuwe inzichten. Lijken me geen goede kwaliteiten als voorzitter van de NWO: 'het klinkt raar en ik snap het niet, dus het zal wel nutteloos zijn'. Niet echt in lijn met de wetenschappelijke attitude die we van onze studenten vragen.

Computationele sociale wetenschap bestaat overigens wel. En dat politicologie in deze tijd veel met data werkt ('computationeel' is daar een moeilijk woord voor, meneer Levi), lijkt me vanzelfsprekend voor iedereen die zich in politicologie verdiept. En het lijkt me ook vanzelfsprekend dat die studie interdisciplinair is: dat je bijvoorbeeld kritische vragen kan stellen over de relatie tussen verkiezingen kunnen winnen als je maar genoeg data hebt enerzijds, en de betekenis van democratie anderzijds. In een tijd waarin wetenschap interdisciplinair moet zijn is het wel zorgelijk dat de voorzitter van de NWO dit bijvoeglijk naamwoord denigrerend gebruikt. Maar goed, bij deze fictieve studie zou ik het weglaten omdat de interdisciplinariteit al vanzelfsprekend is.

'Niet-Europese culturele socio-biologie' - nogmaals, de voorzitter van de NWO zuigt hier fictieve studienamen uit zijn duim om een stropop op te zetten - voor iemand met een meer wetenschappelijke attitude lijkt daar ook wel wat in te vinden. Ten eerste, sociobiologie (je schrijft het zonder streepje) gaat over de evolutionaire oorsprong van sociaal gedrag bij dieren. Een vraag die een sociobioloog zou kunnen beantwoorden is welke evolutionaire mechanismes verklaren waarom homo sapiens niet handelt naar klimaatwetenschap. Als 'culturele sociobiologie' zou bestaan, dan gaat het in op hoe menselijke cultuur wellicht deels te verklaren is door biologische mechanismes. Misschien geeft dit inzichten in de opkomst van populisme en nationalisme, bijvoorbeeld door te stellen dat nu er onzekerheid en bedreiging is voor onze 'soort' (waarmee ik de mensheid bedoel), een biologisch mechanisme is om fictieve groepen te creëren op basis van contingente eigenschappen (zoals huidskleur of de plek waar je geboren bent). En veel sociale wetenschappen en cultuurwetenschappen richten zich op een bepaald deelveld. Deze fictieve studie lijkt zich dus ofwel op niet-Europese culturen te richten, of gebruikt juist niet-Europese inzichten in cultuur, sociaal gedrag en biologie om vragen te beantwoorden. Als de voorzitter van de NWO de student in kwestie belt, kan deze vast uitleggen wat voor nut het heeft om aandacht te besteden aan niet-Europese inzichten. Maar ook ‘niet-Europees’ lijkt Levi hier denigrerend te gebruiken.

Ben ik nou zo'n woke millenial dat ik denk dat de NWO in deze tijd geen suffe boomer met een beperkt wereldbeeld nodig heeft, maar iemand met een realistischer beeld van wetenschap, die geen stropoppen nodig heeft om studies die diegene niet kent af te serveren? Of, een andere suggestie, neem eens een gap year en verruim je te beperkte wereldbeeld en werk aan je wetenschappelijke attitude met een vakantie in een niet-Europees land.