Media schieten pandjesbazen te hulp, tijd voor een digitale media-guerrilla

Zaterdagochtend om tien uur op 10 mei ging mijn wekker. Koffie, ADHD-medicatie, ontbijt — klaar voor de strijd. Tegen het middaguur kwamen we met camera aan op het Domplein, waar de woondemonstratie "Huur omlaag!" van start ging. De politie was er al, net als wat SP’ers, maar de sfeer was opbouwend, niet afwachtend. Tijd om interviews te doen — want dit ging niet om beleefde petities, maar om woede van onderop.

Een grote groep mensen trotseerde zaterdagmiddag de zon om de straat op te gaan in Utrecht. Zelf kreeg ik onverwachts een huis via een foutje van de woningcorporatie — een luxe die velen niet hebben. Wat ik nu betaal voor een tweekamerappartement, leggen anderen neer voor een schimmelende studentenkamer. Precies daarom was ik daar. Niet uit dankbaarheid, maar uit solidariteit met de mensen die door NOS zijn genegeerd. De Woonopstand was terug, dit keer met spandoeken en terecht ook.

Op het Domplein klonk het: “Vecht, vecht, vecht — wonen is een recht!” De mars, van Jaarbeursplein naar Lucasbolwerk, was geen burgerlijk verzoekschrift, maar een collectieve aanklacht. Tegen een overheid die huizen als beleggingsobject behandelt. Tegen projectontwikkelaars die bouwen voor winst, niet voor mensen.

Met leuzen als “Huizen zijn geen belegging” en “Huur omlaag” werd de stad wakker geschud. Niet dat de overheid luisterde — zowel minister Keijzer als De Jonge was immers drukker met het faciliteren van projectontwikkelaars dan met het oplossen van de wooncrisis die zijn beleid mede heeft veroorzaakt.

De deelnemers eisten een einde aan de marktwerking in de woningsector, een stop op huurverhogingen, én het herstel van volkshuisvesting als publieke taak. Voor veel jonge mensen — studenten, starters, alleenstaanden — is het namelijk al geen kwestie meer van duur of goedkoop, maar van dak boven je hoofd óf slapen in de auto. De crisis is niet meer onzichtbaar te maken. Ze slaapt onder bruggen, in tentjes op campings, of krimpt samen op 20 m² voor €1100 per maand.

Dat de wooncrisis vooral jonge mensen, mensen van kleur, en mensen met een lager inkomen treft, was zichtbaar in de samenstelling van de demonstratie. Maar de boodschap was collectief: geen woorden meer, geen rapporten of taskforces, maar structurele actie. Huur omlaag. Grond uit de markt. Kabinet opzouten.

Terwijl honderden mensen demonstreerden voor basale bestaanszekerheid, richtten media als Hart van Nederland en DUIC zich vooral op één gekraakt pand. Powned liet, alsof het satire was, huisjesmelker Van Haga aan het woord. Want niets is enger voor de gevestigde orde dan huurders die zich organiseren — dus wordt de framing: overlast, chaos, krakers. Nieuws030 vindt vooral belangrijk dat Habtamu de Hoop en Maartje Vermeulen er waren.

Nina van de Rieker Rent Strike riep tijdens de woondemonstratie in Utrecht op tot massale huurstaking. Wie heeft dit opgeschreven van de pers? Het AD schreef tenminste nog op dat er honderden mensen waren, maar de politie greep niet in toen het pand werd gekraakt. De copaganda moet blijven draaien natuurlijk. Om ze even te citeren: ‘De politie is aanwezig maar grijpt vooralsnog niet in. Na een minuut of tien liep het grootste deel van de demonstranten door naar het Domplein. Zij werden door de krakers nageroepen: „Niet groen, niet links, maar neoliberaal!”’ Voor de mainstream media is het idee van anarchie angstaanjagender dan het feit dat studenten een kamer huren voor de prijs van mijn hele huis.

Ondertussen worden de media verder ingekapseld. WNL, straks geleid door oud-VVD-voorlichter Kees Berghuis, gaat geen onthullingen doen over woekerhuur of leegstand. Dezelfde krachten die huizen onbetaalbaar maken, bepalen steeds vaker wat we erover te horen krijgen. Blijkbaar mogen we het niet hebben over mensen die voor een studentenkamer meer in de maand betalen dan ik voor mijn hele huis. We moeten vooral het grootkapitaal beschermen, dat een fondsenwerving voor de VVD heeft gehouden. We denken dat het niet zo'n vaart in Nederland gaat lopen, maar we zien de Poolse PiS praktijken voor onze ogen gebeuren.

Mocht iemand dakloos worden door een huurstaking, roep ik bij deze op om een netwerk samen te stellen om deze mensen op te vangen. Zij doen dit uiteindelijk voor ons allemaal. Ik wil daar ook aan bijdragen. Ik kan mij niet permitteren de huur te staken, omdat ik een dochter van 7 heb, die ook een huis nodig heeft, maar dat betekent niet dat ik niks kan betekenen. Natuurlijk moeten er afspraken gemaakt worden, maar laten we solidair zijn naar mensen die dit doen voor ons allemaal.

Ook wil ik een andere oproep doen. Wij moeten met zijn allen als alternatieve media meer samenwerken. We moeten dit groter durven aan te pakken, want dit gaat niet stoppen bij WNL. Laten we meer organiseren. Als we het voor elkaar krijgen dat na het opnemen van een item een SD-kaart direct in handen komt van een editor, zodat het item binnen een dag online staat, komen we al een heel eind. Ik ben maar een nobody, maar als er media mensen kunnen opleiden, zodat we een soort digitale media-guerrilla kunnen vormen, komen we een heel eind.

Deze week zijn er zoveel zorgelijke signalen naar buiten gekomen, waar we ons tegen moeten verzetten. Geert Wilders, Bart Nijman, Claudia van Zanten en Wierd Duk die staan te juichen dat in Katwijk mensen op de vuist gingen met pro-Palestina demonstranten. Zowel de mainstream media en de staat promoten hier geweld tegen hun tegenstanders. Dat is zo gevaarlijk. De werkelijkheid was een tikkeltje anders, maar de toon is gezet.

Ik realiseer me heel goed dat dit in mijn eentje niet gaat lukken, en daarom is juist linkse samenwerking zo belangrijk. We moeten zijn allen dit frame doorbreken. Natuurlijk hebben we volksvertegenwoordigers, maar die kunnen in de oppositie ook niet alles. In de interviews die ik zelf heb gedaan, sprak ik ook met Clint Verdonschot, die in een opinieartikel uitlegt waarom wijzelf als burgers in actie moeten komen.

Ik kan mijn huur niet staken — ik heb een dochter van zeven — maar ik kan wel bijdragen. Met camera, montage, netwerk. En niet alleen om beeldmateriaal te delen, maar ook door mensen op te vangen die dakloos worden door de huurstaking. Met hoe de macht is verdeeld, kunnen alleen van onderop de woonstrijd winnen. Geen leunstoelprotest. Geen media als lakmoesproef voor legitimiteit. Wat we nodig hebben is een digitale media-guerrilla én een nieuwe vakbond voor huurders. Want zoals Clint Verdonschot schrijft: "Voor emancipatoire woonpolitiek kunnen we vertrouwen op niemand behalve onszelf."