Mijn laatste 2020 overpeinzing

Het is bijna afgelopen met 2020. Het jaar dat de boeken ingaat als het jaar van de pandemie. Corona heeft ons volledig opgeslokt in alles. Was het dan een gruwelijk slecht jaar door deze pandemie? Een keihard ja voor de mensen die hun dierbaren zijn verloren aan deze sluipmoordenaar. Een keihard ja voor de mensen die werken in de zorg. Zij lopen al maanden op overuren, te weinig respect en zitten nu weer in de tweede golf. Het percentage uitvallers van medewerkers in de zorg groeit met de dag.

Ook een keihard ja voor de ‘risico’-kinderen die door het wederom sluiten van de scholen meer kans lopen op leerachterstand of nog veel erger, meer kans lopen op emotionele schade door een onveilige thuissituatie. En een keihard ja voor de ondernemers die door deze crisis hun bedrijf verliezen of de kans hierop. Het is wreed en oneerlijk. In deze blog wil ik inzoomen op wat corona mij heeft laten zien en geleerd heeft.

Leren leven zonder perspectief en controle Wat begon als een slechte grap in China, ver weg en niet van ons, kwam binnen de kortste keren dichterbij en nam ons in zijn greep. Corona was opeens van iedereen. Niemand had een antwoord. De ene lockdown na de andere vond plaats. Met als doel het aantal besmettingen te laten dalen in verband met de toename van het aantal IC-patiënten en de druk op de zorg.

Wij mensen zijn zeer geneigd om te denken dat we in control zijn. Wij beheersen de wereld en maken deze. NOT! Als corona ons iets duidelijk heeft gemaakt is het dat wij weer meer terug mogen naar een leven dat minder maakbaar is. Dat het ons, de ‘grote’ mensheid kan overkomen dat we even geen antwoorden hebben, dat we verliezen leiden en hier mee moeten dealen. Dat er even geen perspectief is van ‘we lossen het op’. Het perspectief bleef uit. We dachten er na de zomer wel vanaf te zijn, een vaccin te hebben en door! Het is nu eind december en we zitten in de tweede golf. Een golf die, naar het lijkt nog zwaarder is dan de eerste. Er zijn weliswaar meerdere vaccins gemaakt. Toch lijkt het erop dat we nog lange tijd vastzitten in de context van maatregelen, beperkingen, etcetera. Iedere keer wordt het perspectief verlegd. Nu al kijken we reikhalzend uit naar de zomer want dan zal het toch wel eens over zijn? Zoals ik er naar kijk en geleerd heb in deze tijd is dat perspectief ten aanzien van corona en de beheersing ervan relatief is. Kleine stipjes bieden mij perspectief. Bijvoorbeeld dat er sneller en beter getest kan worden of dat de behandeling verbetert. Dit gaat de ene dag wat beter dan de andere. Het perspectief lijkt nu dat we onze ‘ouderen’ en onze zorgverleners zo spoedig mogelijk moeten vaccineren zodat hier wat relatieve ‘rust’ ontstaat.

Opdracht aan ons Ja, we hebben even geen controle. Ja, we zitten ‘opgesloten’ in onze huizen. Ja, we zijn hier voorlopig nog niet uit. Dat geeft ons de mogelijkheid, of nee eigenlijk de opdracht om onze maatschappij vanuit vernieuwd perspectief te bekijken. Want hoezeer we geneigd zijn de pijnlijke kant van deze pandemie belichten, ik zie zeker ook lichtpuntjes. Zo spreek ik bijvoorbeeld mijn ouders veel vaker dan voor de pandemie. Per telefoon, per videocall of even voorbijrijdend met de regels in acht nemend. Natuurlijk houd ik ze veel liever vast maar het contact is intensiever. Dat is verrijkend. Ook merk ik dat ik oplettender ben als ik op straat loop of in de supermarkt. Ik maak ruimte voor mensen, vraag of ik ze kan helpen met iets pakken of zoeken. Ik bied de vuilnismannen een bak koffie aan vanwege de extra drukte (al die onlinebesteldozen moeten toch weer opgeruimd worden) en praat iets langer met de straatjournaalverkoper bij wie ik normaal alleen het krantje plichtmatig afneem.

Ik zie ook dat andere mensen dat meer doen. Even contact, even een helpende hand. Het is er, echt. Dat bewijst ook de daadkracht van alle instanties die nu extra hulp bieden aan mensen die het nodig hebben. Vrijwilliger zijn is weer in. We zien elkaar weer meer. Als we dit nu eens nog beter uitwerken met elkaar en als dit nu eens de norm wordt. Dat zou opschieten! Natuurlijk geef ik nu direct munitie aan de ‘donkere’ kijkers die met name inzoomen op de vuurwerkafstekende jongeren, de scheldende en pannentrommelende anti-corona-protesteerders en de geweldplegers tegen de hulpdiensten. Ja, ook ik zie ze en ja, ook ik ben vaak geneigd om te doemdenken. Maar als we met de meerderheid kiezen voor het andere dan geloof ik in die duurzame verandering. Samen!

Naast deze zaken maak ik veel minder kilometers met mijn auto. Veel afspraken hoeven niet op locatie en kunnen prima online opgelost worden. Natuurlijk slaan we nu door in het thuiswerken en is het zoeken naar de balans hierin. Het levert wel een enorme slag in duurzaamheid op als we het werk vanuit een vernieuwd perspectief benaderen. Minder vliegen, minder kilometers op de weg. Het klimaat vaart er wel bij en dat zijn wij dan weer verplicht aan onze kinderen.

Onderwijsdroom Dan kom ik nog uit op het laatste, mijn eigen vakgebied, het onderwijs. Laten we alsjeblieft het onderwijs niet opnieuw uitvinden. Laten we vooral kijken naar wat goed was, goed is en goed kan zijn. Leidend hierin is het kind! Laten we ook hierin blijven sturen op het echt zien en horen van onze leerlingen. Zodat we de kansenongelijkheid kunnen indammen, de risico’s in het zicht hebben en onze energie en aandacht volledig richten op het welzijn van kinderen. Een kind dat goed in zijn vel zit leert het allerbeste. Een kind leren voor zichzelf te spreken, zijn gevoelens te uiten, samen te laten werken en te laten zien dat het niet alleen staat. Dat geeft macht, positieve macht.

Nu alleen corona nog. Kleine stapjes maken we, samen met elkaar, met oog voor elkaar en met vallen en opstaan. Dan leren we, leven we en hebben we zicht op een nieuw, duurzaam, liefdevol toekomstperspectief!