Misschien moeten vrouwen hun eigen politieke partij oprichten

Zou het niet een idee zijn dat vrouwen een eigen politieke partij op richten? Om in eerste instantie los van mannen en los van diens machtsstructuur samen een veilige en inclusieve samenleving vorm te geven, gebaseerd op vertrouwen en gelijkwaardigheid.

Gisteren haalde ik mijn dochter van het station in Tilburg, die samen met haar vriend had meegedaan met de demonstratie in Nijmegen tegen femicide en voor de veiligheid van vrouwen. In Nederland wordt er iedere 8 dagen een vrouw vermoord, inderdaad meestal door een man. Nee, dat maakt niet iedere man tot een moordenaar. Gelukkig maar, in alle geweld om ons heen zouden we vergeten dat de meeste mensen deugen (zie Rutger Bregman). Neemt niet weg dat we op het gebied van veiligheid en je veilig voelen als vrouw met een groot probleem zitten en het de hoogste tijd wordt om dit probleem op te lossen.

Voor mij is de onveiligheid van vrouwen en femicide onderdeel van de machtsstructuur die in onze samenleving dominant is. Hierbij speelt pathologie uiteraard ook een belangrijke rol. Of het nu gaat over kolonialisme, onze neoliberale economie, de etnische zuivering in Gaza, de oorlog in Oekraïne, de klimaatcrisis, maar ook de onveiligheid van vrouwen en femicide. Het is allemaal onderdeel van de machtsstructuur die in onze samenleving dominant is. Bedacht en met name uitgevoerd door mannen.

Maakt dat onze samenleving uniek? Nee, alle samenlevingen na de landbouwrevolutie of het nu de Egyptische of de Romeinse beschaving was, is gebaseerd op diezelfde patriarchale machtsstructuur. En die wordt in onze samenleving verheerlijkt. Kijk maar naar onze helden in de geschiedenislessen, bijna allemaal voorbeelden van de mannelijke machtsstructuur.

Laten we daar wat dieper op inzoomen. Deze machtsstructuur heeft te maken met een menselijk gegeven, namelijk de afgescheidenheid tussen onze persoonlijkheid en essentie. Vanuit deze afgescheidenheid komen we in een overlevingsmodus terecht. En de machtsstructuur waar we het hier over hebben, is een mannelijk overlevingssysteem. Gericht naar buiten, vechten, oog om oog, tand om tand. Wie niet voor mij is, is tegen mij. Macht om de macht. Onbegrensde rijkdom is goed, want dat sijpelt als vanzelf door naar beneden. Not. Andere groepen worden minderwaardig gemaakt die niet voldoen aan de masculiene standaard. Of het nu uitkeringsgerechtigden zijn (kakkerlakken volgens sommige VVDers), kunstenaars (linkse hobby) of asielzoekers (die door links worden binnengehaald om ons land te omvolken).

Maar ook vrouwen worden in onze samenleving nog steeds als minderwaardig gezien als de man. Kijk alleen al naar de salarisverschillen voor precies dezelfde functie. Dus misschien niet meer als het bezit van de man of gehoorzaam aan de man. Maar subtieler bijvoorbeeld in seksistische en denigrerende opmerkingen (zie Vandaag Inside). Moet toch kunnen. Je mag niets meer in deze linkse wokecultuur. En dat ligt niet aan immigranten, maar is diepgeworteld in onze eigen Westerse witte mannencultuur.

We moeten niet onderschatten hoe de misinterpretatie en het letterlijk nemen van bijbelteksten kan leiden tot ongelijkwaardigheid. Tussen man en vrouw, deze laatste is volgens Genesis immers geschapen uit de eerste. Maar ook de op bijbelteksten gebaseerde mythe van Israël als het beloofde land leidt tot minderwaardigheid en ontmenselijking van Palestijnen en een etnische zuivering. En dat zijn Westerse beelden en mythen.

Ik noem hier nog als medisch voorbeeld van de minderwaardigheid van vrouwen het spiraaltje als voorbehoedsmiddel of mammografie als middel voor borstonderzoek. Beiden door mannen bedacht en voor veel vrouwen zeer pijnlijk en zelfs ziekmakend. Ook de manier waarop ons werk is ingedeeld, bedacht vanuit de man. Geen rekening houdend met de vrouwelijke cyclus en ook geen rekening houdend trouwens met de seizoenen van het jaar. Hoe anders en wellicht gezonder zou ons werk eruitzien als we de vrouw als uitgangspunt zouden nemen.

Onze democratie die gelijkwaardigheid en inclusiviteit als basis heeft, staat in schril contrast met ons neoliberaal, economisch systeem, die mens en natuur ziet als gebruiksvoorwerp voor het eigen doel; winstmaximalisatie. Zeker als je beseft dat sinds de jaren 80 van de vorige eeuw onze democratische vertegenwoordigers ruim baan hebben gegeven aan het neoliberalisme en de vrije markt. Willen we onze democratie en diens menselijke waarden nieuw leven in blazen, dan moet er structureel iets veranderen aan de (mannelijke) machtsstructuur die deze democratie nu uitholt.

Zou het niet een idee zijn dat vrouwen een eigen politieke partij oprichten? Om in eerste instantie los van mannen en los van diens overlevingsstructuur samen een veilige en inclusieve samenleving vorm te geven, gebaseerd op vertrouwen en gelijkwaardigheid. Waar kwaliteiten als samenwerking, luisteren naar elkaar, macht kunnen omzetten naar dienstbaarheid aan het geheel een prominente rol spelen. Kwaliteiten die worden gemist, zeker in het toxische politieke klimaat van dit moment. Ik ben ontzettend benieuwd hoe zo’n wereld volgens vrouwen eruitziet. Niet vanuit slachtofferschap, maar vanuit de eigen vrouwelijke kracht.

Eeuwenlang hebben mannen de ruimte gehad om hun wereld vorm te geven, waarvan we nu moeten constateren dat dit experiment is mislukt. Geef nu vrouwen de ruimte om leiding te geven en een eigen politieke vrouwenpartij is daar wellicht een goed middel toe. Waarbij vrouwen de basis leggen en mannen eventueel kunnen volgen, mochten zij zich kunnen vinden in de door vrouwen ontwikkelde menselijke waarden. Het gaat er mij met name om dat de huidige, mannelijke machtsstructuur wordt doorbroken. Begrijp me goed. Niet dat vrouwen nu geen macht hebben of geen leidinggevende posities bekleden (zie een aantal lijsttrekkers in Nederland, zie Ursula von der Leyen als voorzitter van de Europese Commissie), maar dat is wel binnen de patriarchale machtsstructuur. Het gaat er juist om deze mannelijke machtsstructuur te doorbreken en volgens mij zijn vrouwen hier het beste toe in staat.

Wat in deze een belangrijk aspect is, is dat vrouwen volgens mij beter in staat zijn hun eigen lijden (bewust) te dragen, zoals ze ook een kind hebben gedragen. En met dragen bedoel ik niet slikken, onderdrukken of aanpassen als overlevingspatroon. In spirituele groepen zijn meestal vrouwen in de meerderheid, eerder geneigd tot zelfreflectie, sneller contact makend met hun essentie. Het vanuit je essentie zelf kunnen dragen van je shit is een belangrijk onderdeel als we nadenken over een andere samenleving. Dan hoeven we namelijk niet die pijn en gekwetstheid naar buiten toe te projecteren in een vijandbeeld om deze te bestrijden en desnoods te vernietigen. Wat een met name mannelijk overlevingspatroon is en vanuit de dominante machtsstructuur als normaal wordt beschouwd.

Niet alle mannen, maar altijd een man. Mijn dochter had moeite met het meeschreeuwen van deze zin tijdens de demonstratie in Nijmegen. Het is de kunst om van mannen niet een vijand te maken, zoals we met veel andere groepen doen. Hoe kun je verbinding ontwikkelen tussen groepen die tegenover elkaar staan? We zijn namelijk allemaal mensen, die als we elkaar ontmoeten, het zwart-wit beeld kunnen doorbreken en de nuance leidend kunnen laten zijn. Verbinding vanuit ontmoeting is de sleutel en misschien zijn vrouwen daar wel beter tot toe in staat. Niet om mannen uit te sluiten, maar wel om het voortouw te nemen om eindelijk een eeuwenlange (mannelijke) machtsstructuur te doorbreken die op veel gebieden destructief is voor onze samenleving.

De vraag is nu ik deze tekst teruglees of ik niet het goede aan het projecteren ben op de vrouw? Ben ik de vrouw aan het veridealiseren? Of schrijf ik bepaalde eigenschappen zoals verbinding en dienstbaarheid toe aan de vrouw en sla ik andere kwaliteiten over. Doe ik vrouwen tekort met het idee van een eigen politieke partij als uitdrukking van een eigen, unieke stem, die de huidige mannelijke machtsstructuur kan doorbreken? Waar heb ik me sowieso mee te bemoeien als man als het over vrouwenzaken gaat? Dit maakt me bewust dat ik dit artikel niet zozeer schrijf als man, maar op de eerste plaats als mens die hevig verlangt naar een wereld zonder geweld, die veilig is voor iedereen, man of vrouw. Een eigen politieke vrouwenpartij zou daar wellicht een eerste aanzet toe kunnen zijn.