Na een nacht vol klatergoud volgt de ontnuchtering

Er zijn twee manieren om de veiligheid van Oekraïne te garanderen. De beste is een niet-aanvalsverdrag tussen de NAVO-lidstaten plus de EU en de Russische Federatie, waarin alle partijen bovendien de territoriale integriteit van Oekraïne garanderen. De tweede mogelijkheid is dat de NAVO-landen na een vredersverdrag tussen Oekraïne en de Russische Federatie eenzijdig deze integriteit garanderen. Als Rusland dan aanvalt, is het een casus belli, een aanleiding tot oorlog. Daarbij stelt onze kant onmiddellijk dat het gebruik van nucleaire wapens niet is uitgesloten.

De rest is lapwerk en uitstel van executie.

In het licht van deze grimmige maar onuitgesproken feiten was het overleg tussen Zelensky, de Europese leiders en president Trump op het Witte Huis wel heel gezellig. Opnieuw stond het vleien van de gastheer centraal. Die haalde er onmiddellijk een deal uit: Oekraïne koopt voor honderd miljard wapens in de Verenigde Staten en schuift het bonnetje door naar Europa. Amerika bestelt van zijn kant voor vijftig miljard aan drones bij Oekraïene bedrijven. Het schijnt dat de wapenindustrie daar de ontwikkeling van dit nieuwe wapen nogal heeft verwaarloosd.

In een avondje vijftig miljard verdiend. Het leek wel op een zakendeal die wordt beklonken in een luxe bordeel. Zo ziet het Witte Huis er na de herinrichting door Trump er trouwens ook wel degelijk uit.

Natuurlijk is deze afspraak zo zacht als boter. Met miljarden goochelen aan de onderhandelingstafel is heel wat anders dan dit geld daadwerkelijk omzetten in tastbare producten van voldoende kwaliteit, die ook nog op tijd worden geleverd. Maar het geld is wel geoormerkt.

Zulke militaire producten kwamen in de nacht na het fijne overleg wél massaal op Oekraïense doelen neer. Poetin ziet geen reden om het, voorafgaand aan verder overleg, kalm aan te doen. Integendeel lijkt het wel. Ook de voorstelling van zaken in de gecontroleerde Russische media spreekt boekdelen. De Telegraaf van Moskou, de Komsomolskaja Pravda kopt: 'Zelensky´s doodlopende weg: Trump botst hevig met Merz over Oekraïne in het Witte Huis, belt Poetin'. Het blad meldt vervolgens dat Trump aan de telefoon verslag uitbracht over het verloop van de gesprekken. En dat hij zijn Europese gasten stevig op hun plaats zette.

Ik had graag de Rossiskaya Gazeta bekeken, het officiële dagblad van de Russissche regering maar dat is door de Europese Unie verboden en geblokkeerd. Het Financiële Dagblad van Moskou, de Vedomosti, citeert uitvoerig Poetins woordvoerder Joeri Oesjakov. Volgens hem had zijn baas tegen Trump gezegd dat het misschien een goed idee was de status te verhogen van de deelnemers aan de onderhandelingen met Oekraïne in Istanboel. Ook meldde hij dat Trump voor eind augustus een gesprek wil organiseren tussen Poetin en Zelensky. Hij liet in het midden of Poetin daarop zou ingaan. De Engelstalige site van de overheidskrant Izvestia portretteert Europese staten als oorlogshitsers terwijl Trump probeert hen te kalmeren.

Dat is dus de visie die het Russische publiek wordt voorgeschoteld:  Wij gaan door met de strijd totdat onze gerechtvaardigde eisen worden ingewilligd, De verdeeldheid onder onze vijanden neemt toe. De bijeenkomst op het Witte Huis was dan ook, net als die in Alaska, vooral een vertoning. Concrete resultaten zijn er op die financiële deal na nauwelijks geboekt. Een weg naar vrede is niet gewezen. Ondanks alle klatergoud.

Heel ontnuchterend allemaal. President Macron van Frankrijk heeft dit nog het duidelijkst tot uiting gebracht. Hij noemde Poetin een roofdier en het monster aan de poort. Hij constateerde bovendien dat de Russische president zich zelden aan gemaakte afspraken houdt.

Wolf Bram.

Deze dinsdag komt een aantal Europese leiders opnieuw bijeen om over veiligheidsgaranties voor Oekraïne te spreken. De opties zijn beperkt. Misschien denkt kanselier Merz wel aan zijn verre voorganger Otto von Bismark. Diens grote vrees was Einkreisung van het Duitse rijk door rivalen want dan moest je in geval van oorlog op twee fronten vechten. Zo´n situatie moet ook nu worden voorkomen: met de Europese Unie in de rol van het Duitse Rijk. Rusland heeft zich al tegen ons gekeerd. De Verenigde Staten mogen dat niet óók doen. Anders wordt de Europese Unie aan twee kanten omringd door rivalen.

Dat kost geld. Om het ouderwets te formuleren: we zijn schatplichtig geworden aan de Verenigde Staten. Of nog anders: we moeten beschermingsgeld betalen, alsof we hoofdrolspelers zijn geworden in een scenario van Martin Scorsese.

Tip: het is heel inzichtelijk nu en dan grote Russische kranten te volgen (Lijst op Wikipedia). Ook als je geen Russisch spreekt. Google translate geeft een goede indruk van wat Poetins onderdanen wordt voorgeschoteld.

Voor het overige mag het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin. Tevens noem ik de PVV een extreemrechtse partij.

Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: twee maanden voor de verkiezingen in Den Haag vooral ontreddering.